Νίκος Δρανδάκης στο «MR»: Γιατί έφυγα από τη Beat, γιατί φτιάχνω τη Flyway

Διαθέτεις 100.000 ευρώ; Θα έχεις μία υπερπολυτελή βίλα αποκλειστικά δική σου, για 44 μέρες τον χρόνο, κάθε χρόνο. Αυτή είναι η πρόταση που φέρνει η νεοσύστατη Flyway, όπως την περιγράφει στο «MR» ο ιδρυτής της, Νίκος Δρανδάκης, πάλαι ποτέ δημιουργός της Taxibeat. Πώς θα χρηματοδοτήσει το νέο του project και πώς βλέπει την αγορά ακινήτων, τις ελληνικές startups και τις εργασιακές σχέσεις. Η διαμάχη με τον Σπίρτζη και η αποχώρηση από τη Beat.

Highlights

• Οι Γερμανοί δεν έδιναν μετοχές στα στελέχη και τους εργαζόμενους. Το να δουλεύω απλώς για έναν μισθό δεν ήταν κάτι που με ενδιέφερε. Γι’ αυτό αποφάσισα να φύγω από τη Beat.

• Όλοι τότε ξέραμε ότι η Uber ήταν διεθνώς ένας παντοδύναμος παίκτης που θα σάρωνε τα πάντα. Έτσι δεν είχα κάποιο story να παρουσιάσω στους επενδυτές για να μπορέσω να σηκώσω χρηματοδότηση. Δεν είχαν αρχίσει ακόμη τα προβλήματα για την Uber. Με τα δεδομένα εκείνης της εποχής, η πώληση της TaxiBeat ήταν σωστή απόφαση. 

• Δεν έχω ιδέα τι συμβαίνει στη Beat σήμερα, βρίσκομαι μακριά από την εταιρεία πλέον. Όμως ως παρατηρητής της αγοράς, μπορώ να πω ότι τα περίμενα τα σημερινά προβλήματα. Ήξερα ότι θα έρχονταν λόγω του προκαθορισμένου αριθμού αδειών ταξί. Αυτή η κλειστή αγορά δεν μπορεί να ανταποκριθεί σε αυτήν την αύξηση της ζήτησης.
• Η στιγμή που θυμάμαι περισσότερο από την πορεία μου στη Beat είναι η διαμάχη με το υπουργείο Μεταφορών επί Σπίρτζη. Πολύ ταραγμένη περίοδος. Αποκορύφωμα οι στιγμές στη Βουλή, οι οποίες πάντως βοήθησαν πολλούς να καταλάβουν πολλά.
• Η ευελιξία στις εργασιακές σχέσεις είναι καλή και για τον εργαζόμενο και για τον εργοδότη, όταν δουλεύει προς όφελος και των δύο. 
• Για να αφήσει κάποιος τη χώρα του για να έρθει στην Ελλάδα, για να είναι στον ήλιο και στη θάλασσα, πάει να πει ότι είναι τεμπέλης. Η Ελλάδα δεν θα σωθεί με ψηφιακούς νομάδες. Θα σωθεί αν φτιάξει μαζικά προγραμματιστές και κώδικα.
• Έχω τοποθετήσει δικά μου χρήματα στη Flyway και σηκώσαμε 1,2 εκατ. ευρώ από ιδιώτες angels επενδυτές, κυρίως από το δικό μου δίκτυο – σιγά σιγά και από άλλους που μαθαίνουν για το project. Ο πρώτος γύρος έχει κλείσει. Θα ακολουθήσει και δεύτερος, στα 3-4 εκατ. ευρώ. Επιπλέον, θα στηριχτούμε σε δανεισμό για τις αγορές των ακινήτων, τον οποίο θα αποπληρώνουμε πολύ γρήγορα, μόλις θα πωλείται το ακίνητο.
• Οι τιμές των ακινήτων θα συνεχίσουν να ανεβαίνουν. Παράλληλα, το μοντέλο μας θα δημιουργήσει μεγαλύτερο ενδιαφέρον για εξοχική κατοικία, πολλαπλασιάζοντας τη ζήτηση και άρα οδηγώντας σε περαιτέρω άνοδο των τιμών.
• Πολυτελείς εξοχικές κατοικίες που μπορεί να κατέχει μόλις το τοπ 1% του πληθυσμού από τώρα διαθέσιμες στο τοπ 10% του πληθυσμού. Αυτό είναι το όραμα της Flyway. Ο εκδημοκρατισμός στην αγορά των ακινήτων.
• Προσωπικά, είχα μεγαλύτερες προσδοκίες για το ελληνικό οικοσύστημα των startups. Η Ελλάδα είναι από τις λίγες χώρες στην Ευρώπη που δεν έχει ακόμη ένα Unicorn. Οι αιτίες είναι πολλές. Δεν πρέπει να είμαστε ευχαριστημένοι. Πρέπει να επιταχύνουμε. 

Πιο αναλυτικά:

Για τη Flyway: 

Η ονομασία αντιστοιχεί στη διαδρομή που κάνουν τα αποδημητικά πουλιά όταν πηγαίνουν να ξεχειμωνιάσουν. Το ακίνητο θα σπάει σε 8 μερίδια. Το κάθε μερίδιο θα αντιστοιχεί σε 44 μέρες διαμονής τον χρόνο. Τα έσοδα της εταιρείας θα προκύπτουν από προμήθεια 12% σε κάθε πώληση μεριδίου και από μηνιαία αμοιβή για τη διαχείριση του ακινήτου. Οι κανόνες θα είναι συγκεκριμένοι και έτσι θα αποτρέπονται οι διαφωνίες που συχνά συναντώνται στις κλασικές απόπειρες πολυιδιοκτησίας. Το βλέμμα είναι στραμμένο στην Ευρώπη και η Ελλάδα είναι το πρώτο βήμα, με στόχο να επεκταθούμε και σε άλλες χώρες. Το project απευθύνεται σε άτομα σαν κι εμένα: ήθελα να έχω ένα ωραίο εξοχικό που στην αρχή δεν μπορούσα να αγοράσω και στη συνέχεια αφού μπορούσα σκεφτόμουν ότι δεν ήταν value for money, γιατί θα έδινα μισό εκατ. ευρώ για λίγες μέρες τον χρόνο. Τώρα λοιπόν κάνουμε διαθέσιμο στο top 10% του πληθυσμού αυτό που μπορεί να έχει μόνο το top 1% του πληθυσμού. Συντελούμε στον εκδημοκρατισμό στην αγορά ακινήτων. Το project θα λάβει ώθηση από την ανάκαμψη του τουρισμού αλλά και από τη νέα κουλτούρα της τηλεργασίας. Επιπλέον, θα συμβάλλει και στη βιώσιμη ανάπτυξη, καθώς θα συμβάλλει στην καλύτερη χρήση των υφιστάμενων πόρων. Υπάρχουν 100 εκατ. εξοχικές κατοικίες σε όλον τον κόσμο, 15 εκατ. στην Ευρώπη και 1 εκατ. στην Ελλάδα. Εξορθολογίζουμε τη χρήση αυτών των πόρων, που σήμερα υποχρησιμοποιούνται. Επιπλέον, τραβάμε κόσμο από τις πόλεις προς την ύπαιθρο.

Για την αποχώρηση από τη Beat: 

Η αιτία ήταν η πολιτική των Γερμανών, οι οποίοι δεν έδιναν μετοχές στους εργαζόμενους της εταιρείας και ειδικά στα στελέχη της. Από την πλευρά μου ήθελα να μείνω στην εταιρεία – έμεινα άλλωστε παραπάνω απ’ ό,τι υπολόγιζα στην αρχή – και βρισκόμουν σε διαρκή διάλογο ώστε να δοθούν κίνητρα και σε εμένα και στην ομάδα μου μέσω μετοχών, ώστε να μείνουμε και να έχουμε κίνητρο να συνεχίσουμε να μεγαλώνουμε την εταιρεία. Δυστυχώς, αυτό ήταν ενάντια της φιλοσοφίας του γερμανικού ομίλου και κάποια στιγμή σκέφτηκα ότι θα πρέπει να κάνεις κάτι με το οποίο θα δημιουργείς αξία και θα παίρνεις κι εσύ και η ομάδα σου μέρος της αξίας που θα δημιουργείς. Το να δουλεύω απλώς για έναν μισθό δεν είναι κάτι που με ενδιαφέρει. Οπότε κάποια στιγμή αποφάσισα ότι έπρεπε να φύγω.

Για την εξαγορά της Beat: 

Ήταν το πιο σημαντικό κομμάτι της επαγγελματικής καριέρας μου. Με βάση τα δεδομένα της εποχής, έκανα καλά. Όλος ο κλάδος τότε ήξερε ότι η Uber ήταν ένας παντοδύναμος παίκτης που θα σάρωνε τα πάντα. Υπήρχε απόλυτη βεβαιότητα για αυτό. Τότε η Uber δεν είχε χάσει ακόμη την Κίνα και τη Ρωσία και δεν είχε διώξει τον ιδρυτή της, Travis Kalanick, με τα διάφορα προβλήματα κουλτούρας κ.ο.κ. Αυτό στην πορεία δημιούργησε αρκετό χώρο για να αναδειχθούν και να μπουν στην αγορά και άλλοι παίκτες. Με εκείνα τα δεδομένα λοιπόν εγώ δεν είχα κάποιο story να παρουσιάσω στους επενδυτές για να μπορέσω να σηκώσω χρηματοδότηση και να επεκτείνω την εταιρεία. Και χωρίς χρηματοδότηση δεν είχε νόημα, υπό την έννοια ότι δεν με ενδιαφέρει να διαχειρίζομαι μια εταιρεία που θα λιμνάζει. Επομένως, με εκείνα τα δεδομένα εκείνης της εποχής ήταν σωστή η απόφαση της πώλησης. Και μάλιστα με τη χρηματοδότηση που μας έδωσαν οι Γερμανοί δείξαμε τι μπορούσαμε να κάνουμε ως εταιρεία από τη στιγμή που είχαμε χρήματα. Σχεδόν τετραπλασιάσαμε τον τζίρο και τις αγορές.

Για τα σημερινά προβλήματα της Beat: 

Τα προβλήματα που βλέπεις σε μια εταιρεία αντιστοιχούν – όχι σε μία μεγάλη επιλογή αλλά – σε πάρα πολλές μικρές αποφάσεις που αφορούν το execution. Δεν έχω ιδέα τι συμβαίνει στη Beat σήμερα, βρίσκομαι μακριά από την εταιρεία πλέον. Όμως ως παρατηρητής της αγοράς, μπορώ να πω ότι τα περίμενα αυτά τα προβλήματα. Ήξερα ότι θα έρχονταν λόγω του κλειστού επαγγέλματος των ταξί. Εμείς είχαμε την «τύχη» να ιδρύσουμε την εταιρεία στην περίοδο της κρίσης, όταν τα ταξί περίμεναν σε ουρές ατέλειωτες για έναν πελάτη και άρα ήταν πολύ πρόθυμα να δουλέψουν μαζί μας. Ήξερα λοιπόν ότι όταν θα ανέκαμπτε η Ελλάδα στα προ κρίσης και προ πανδημίας επίπεδα, αυτή η κλειστή αγορά ταξί δεν ήταν βέβαιο ότι θα μπορούσε  να ανταποκριθεί, με αυτόν τον προκαθορισμένο αριθμό αδειών, σε αυτήν τη διαρκώς αυξανόμενη ζήτηση. Ήταν αναπόφευκτο λοιπόν ότι θα πηγαίναμε σε μια αγορά στην οποία οι πελάτες θα παραπονούνταν, ανεξάρτητα από τη Beat. Δεν ξέρω πώς θα λυθεί αυτό, πιστεύω ότι η πολιτεία θα πρέπει να αναθεωρήσει το πώς βλέπει τη ρύθμιση αυτής της αγοράς.

Για τη gig economy και τις εργασιακές σχέσεις: 

Η ευελιξία στις εργασιακές σχέσεις είναι καλή και για τον εργαζόμενο και για τον εργοδότη όταν δουλεύει προς όφελος και των δύο. Οι εργασιακές σχέσεις δεν μπορούν να είναι απόλυτα ελεύθερες, χρειάζονται κάποια ρύθμιση, αλλά δεν θα έχουμε ανάπτυξη αν επιμένουμε σε ένα μοντέλο αυστηρής εργασιακής σχέσης 8ώρου. Πάρα πολλοί εργαζόμενοι θέλουν οι ίδιοι την ευελιξία, όταν για παράδειγμα έχουν μια βασική δουλειά την οποία μπορούν και θέλουν να συνδυάσουν. Δεν πρέπει όμως να δημιουργούνται ανισότητες και να καταπατώνται θεμελιώδη δικαιώματα. Χρειάζονται απαντήσεις με νέους τρόπους που θα κοιτάζουν όλες τις πλευρές.

Για το ελληνικό οικοσύστημα των startups: 

Προσωπικά, είχα μεγαλύτερες προσδοκίες για το ελληνικό οικοσύστημα. Θα περίμενα να έχει τρέξει πιο γρήγορα. Υπάρχει πρόοδος, αλλά παραμένουμε σε χαμηλά επίπεδα. Η Ελλάδα είναι από τις λίγες χώρες στην Ευρώπη που δεν έχει ακόμη ένα Unicorn. Οι αιτίες είναι πολλές. Δεν πρέπει να είμαστε ευχαριστημένοι, δεν θα μας έκανε καλό άλλωστε, και πρέπει να επιταχύνουμε, με μίνιμουμ στόχο τον ευρωπαϊκό μέσο όρο.

Για το οικονομικό περιβάλλον και την ανάπτυξη: 

Δεν πιστεύω ότι το κράτος μπορεί να έχει ισχυρή επίδραση στο να αναπτυχθεί πιο γρήγορα η οικονομική δραστηριότητα. Η φορολογία σίγουρα παίζει τον ρόλο της, όπως και διάφορες ρυθμίσεις, αλλά το οικοσύστημα από μόνο του πρέπει να επιταχύνει την παραγωγή πλούτου, νέων ιδεών και νέων ανθρώπων. Και θα πρέπει εμείς οι ίδιοι να προσελκύσουμε στην Ελλάδα ταλέντο και έξυπνο κεφάλαιο. Όλο και περισσότερες εταιρείες σήμερα προσπαθούν να αναπτύξουν όσο το δυνατό περισσότερο λογισμικό για να είναι ανταγωνιστικές. Πώς θα το κάνουμε εμείς; Υπάρχει για παράδειγμα η κουβέντα να προσελκύσουμε ψηφιακούς νομάδες. Εγώ δεν πιστεύω σε αυτό. Το να αφήσει κάποιος τη χώρα του για να έρθει στην Ελλάδα, για να είναι στον ήλιο και στη θάλασσα, κατά τη γνώμη μου πάει να πει ότι είναι τεμπέλης, ότι δεν έχει καμία διάθεση να δουλέψει και να κτίσει μια καριέρα. Αυτό που χρειαζόμαστε είναι προγραμματιστές, σε πολύ μαζική κλίμακα. Όχι τα 100 άτομα που θα έρθουν ως τουρίστες από το εξωτερικό. Χρειάζεται να μπει μαζικά μέσα στο σχολείο το μάθημα του προγραμματισμού και του κώδικα. Από το σχολείο, όχι από το πανεπιστήμιο. Για να μπορούν οι επιχειρήσεις μας να είναι ανταγωνιστικές τα επόμενα 5-10 χρόνια. Όλη η οικονομία θα γίνει απόλυτα ψηφιακή. Είναι θέμα επιβίωσης. Οι επιχειρήσεις μας σήμερα «πεινάνε» για προγραμματιστές, δεν υπάρχουν να καλύψουν τις θέσεις εργασίας. Αυτό είναι το πιο σημαντικό που θα πρέπει να γίνει στην Ελλάδα.

Παρακολουθήστε ολόκληρο το βίντεο της συνέντευξης.