Ο νέος χάρτης προτεραιοτήτων στην Ευρώπη: Πού ξοδεύουμε εν μέσω πολέμου;
Με τον πιο αιφνίδιο τρόπο υποχρεώθηκε η Γηραιά Ήπειρος να αλλάξει τις προτεραιότητές της μετά την ρωσική εισβολη, με τις κυβερνήσεις να θωρακίζονται με μεγάλη ταχύτητα έναντι καινούργιων απειλών. Μέσα στον τελευταίο μήνα περίπου οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις – είτε μεμονωμένα είτε συλλογικά – αναδιοργανώνουν τους προϋπολογισμούς τους, δίνοντας μεγαλύτερη έμφαση στον στρατιωτικό εξοπλισμό, τη γεωργία, την ενέργεια και την παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας.
Προκειμένου να είναι έτοιμη για νέες προκλήσεις, μεταξύ άλλων για το ενδεχόμενο ενός χημικού ή βιολογικού πολέμου, ακόμη και για την χρήση πυρηνικών όπλων από τη Ρωσία, η Ευρώπη αυτή τη στιγμή φαίνεται να βάζει χαμηλότερα στην λίστα προτεραιοτήτων ακανθώδεις τομείς, όπως η εκπαίδευση και η κοινωνική πρόνοια.
Οι νέες προτεραιότητες
Η πιο αισθητή μεταβολή έγινε υπέρ των στρατιωτικών δαπανών, με το παράδειγμα της Γερμανίας να ξεχωρίζει. Λίγες ημέρες μετά την εισβολή, ο Γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς ανακοίνωσε ότι οι δαπάνες για την άμυνα θα αυξηθούν τουλάχιστον στο 2% του γερμανικού ΑΕΠ, στο υψηλότερο δηλαδή επίπεδο των τελευταίων τριάντα ετών. Άμεσα θα διοχετευθούν 100 δισ. ευρώ στις ένοπλες δυνάμεις της χώρας.
Εκτός από την άμυνα όμως, στην Ευρώπη δόθηκε έμφαση στη γεωργία και την κτηνοτροφία, αφού αμέσως ο πόλεμος άσκησε αμέσως πιέσεις στις τιμές τροφής για τα ζώα και στα λιπάσματα.
Γύρω από τα προβλήματα αυτά η Ιρλανδία δημιούργησε νέο πρόγραμμα για την στήριξη της παραγωγής σιτηρών, βάσει του οποίου θα διοχετευθούν επιδόματα για επιπλέον εκτάσεις καλλιέργειας. Το πρόγραμμα αξίας 11,9 εκατ. ευρώ συνοδεύεται και από μία νέα Επιτροπή επισιτιστικής ασφάλειας.
Επίσης, η Ισπανία έχει διεισδύσει στα αποθέματα καλαμποκιού, ηλιελαίου και άλλων προϊόντων που προμηθευόταν από Ρωσία και Ουκρανία μέχρι να θέσει σε εφαρμογή ένα «Plan B». Η ισπανική κυβέρνηση έχει ήδη ζητήσει από την Κομισιόν να χαλαρώσει τους κανόνες εισαγωγής γεωργικών προϊόντων από την Λατινική Αμερική.
Το μεγαλύτερο αγκάθι
Μία από τις μεγαλύτερες δοκιμασίες που έχει να αντιμετωπίσει η Ευρώπη σε αυτή την περίοδο είναι η «εκρηξη» στις τιμές ενέργειας. Οι κυβερνήσεις ανταποκρίνονται με μείωση της φορολογίας ή και με επιδόματα για τα πιο ευάλωτα νοικοκυριά.
Η επιβάρυνση για την γερμανική κυβέρνηση, η οποία ανακοίνωσε σχέδιο απεξάρτησης από την ρωσική ενέργεια, είναι τεράστια: δεσμεύτηκε για αγορά επιπλέον LNG αξίας περίπου 1,5 δισ. ευρώ, ενώ περίπου άλλα τόσα επενδύει για την ενοικίαση και την δημιουργία σταθμών LNG. Παράλληλα, θα παρατείνει την ζωή των εργοστασίων λιγνίτη, παρότι έχει ήδη επενδύσει σχεδόν 200 δισ. ευρώ για την μετάβαση σε πράσινες ενέργειες στα επόμενα τέσσερα χρόνια.
Η Βρετανία, η οποία μάλιστα επέβαλε εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο, προχώρησε μέσα στον μήνα σε μείωση της φορολογίας των καυσίμων, αλλά και σε ελάφρυνση των ευάλωτων νοικοκυριών. Τα μέτρα αξίας περίπου 2,9 δισ. ευρώ δεν πρόκειται όμως να σταθούν εμπόδιο στις επενδύσεις στην εκπαίδευση, την υγεία και την αγορά εργασίας, όπως διαβεβαίωσε παρουσιάζοντας το προσχέδιο του προϋπολογισμού ο υπουργός Οικονομικών της χώρας Ρίσι Σουνάκ.
Στην Ισπανία, όπου οι οδηγοί φορτηγών – και στη συνέχεια οι αλιείς – προχώρησαν σε απεργία περίπου δύο εβδομάδων για την εκτόξευση των τιμών, η κυβέρνηση δεσμεύτηκε να καλύψει το κόστος της αύξησης της βενζίνης με πακέτο στήριξης ύψους 1 δισ. ευρώ.
Το προσφυγικό κύμα
Και βέβαια οι κυβερνήσεις της Ευρώπης δρομολογούν μεγάλες δαπάνες για παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας στους τουλάχιστον 3,7 εκατ. Ουκρανούς που έχουν εγκαταλείψει τη χώρα, σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία των Ηνωμένων Εθνών. Μάλιστα, ανάλυση του Center for Global Development εκτιμά ότι απαιτούνται έως και 27 δισ. ευρώ για την κάλυψη της στέγασης, μεταφοράς και τροφίμων για τους πρόσφυγες. Το ποσό αυτό αναφέρεται μόνο για το πρώτο ετος και αφορά κάθε κράτος ξεχωριστά.
Οι δαπάνες για την φιλοξενία και την ένταξη των προσφύγων στον κοινωνικό ιστό απαιτεί ακόμη μεγαλύτερες δαπάνες. Ορισμένες χώρες με μεγάλες προσφυγικές ροές από την Ουκρανία, όπως η Πολωνία και η Ρουμανία, έχουν επεκτείνει την πρόσβαση των προσφύγων στην ίδια εκπαίδευση, υπηρεσίες υγείας και κοινωνικές υπηρεσίες, όπως ακριβώς προσφέρονται και στους ντόπιους.
moneyreview.gr με πληροφορίες από New York Times
Διαβάστε επίσης:
Ο πόλεμος δείχνει τα δόντια του στην οικονομία της Ευρωζώνης
Το τρελό μωσαϊκό της ενεργειακής κρίσης
Ακολουθήστε το Money Review στο Google News
