Τονωτικό «εμβόλιο» από S&P – Στο κυνήγι της επενδυτικής βαθμίδας εν μέσω πανδημίας
Επενδυτικοί οίκοι, διεθνή μέσα και οικονομικό επιτελείο αιφνιδιάστηκαν. Κανείς δεν περίμενε, εν μέσω πανδημίας και με τους αναλυτές το τελευταίο διάστημα να έχουν ρίξει αισθητά τον πήχυ για την εφετινή ανάπτυξη, ο Standard & Poor’s να αναβαθμίσει το αξιόχρεο της χώρας με το υψηλότερο δημόσιο χρέος στην Ευρωζώνη και εκείνης με τη μεγαλύτερη ίσως εξάρτηση από τον τουρισμό. Κι όμως η Ελλάδα βαθμολογείται πλέον με BB με θετικό outlook και μπαίνει και πάλι στο κυνήγι της επενδυτικής βαθμίδας, από την οποία απέχει δύο σκαλοπάτια. Δεν θα είναι εύκολο να τα ανέβουμε. Ειδικοί υπολογίζουν ότι αυτό θα γίνει το 2023.
Σε μία περίοδο γκρίνιας για τον αργό ρυθμό των εμβολιασμών, αλλά και σταδιακού ανοίγματος της οικονομίας, με την εστίαση να παίρνει τη σκυτάλη από το λιανεμπόριο αμέσως μετά το Πάσχα και τον τουρισμό να ακολουθεί στις 15 Μαΐου, η απόφαση – έκπληξη του αμερικανικού οίκου αξιολόγησης έρχεται να λειτουργήσει ως «εμβόλιο» προστασίας και τόνωσης.
Η πιστοληπτική ικανότητα της χώρας έχει βυθιστεί στην κατηγορία των «σκουπιδιών» από το 2010, όταν χτύπησε την πόρτα της Ευρωζώνης η κρίση χρέους, που εξελίχθηκε σε βαθύτατη οικονομική, κοινωνική και πολιτική κρίση. Ύστερα από μία τρία προγράμματα στήριξης και πολυετή ύφεση, στην οποία χάθηκε το 25% του ΑΕΠ, η ελληνική οικονομία ανέκαμπτε και πόνταρε στην προσέλκυση σημαντικών επενδύσεων, που θα τις έδιναν ακόμη μεγαλύτερη ώθηση, λίγο πριν έρθει να παγώσει τα πάντα η πανδημία της Covid-19.
Η βουτιά στο ΑΕΠ και τις προσδοκίες ήταν αναπόφευκτη και οι προοπτικές- όπως συμβαίνει για όλες τις οικονομίες, μικρές και μεγάλες- ήταν θολές, αφού τα πάντα εξαρτώνται από την εξέλιξη της πανδημίας, που επιμείνει να δείχνει τα «δόντια» της με μεταλλάξεις και ταχύτατη εξάπλωση. Η επέλαση της Covid-19, τα lockdοwn που έριξαν στην εντατική την οικονομία και ο δαπανηρός, αλλά απολύτως αναγκαίος «αναπνευστήρας» των μέτρων στήριξης έχουν ωθήσει το χρέος πάνω από το 200%.
Η ευρωπαϊκή στήριξη και οι μεταρρυθμίσεις
Παρόλα αυτά ο S&P εστιάζει στα θετικά. Και αυτά είναι η ισχυρότατη στήριξη από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Με την ΕΚΤ να έχει εντάξει στο πρόγραμμά της τα ελληνικά ομόλογα και να κρατάει σε εξαιρετικά χαμηλά επίπεδα το κόστος δανεισμού και τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης (για το οποίο πρόσφατα άναψε πράσινο φως εκ Γερμανίας) να δίνουν την ευκαιρία για καθοριστικής σημασίας επενδύσεις, γεννούν αισιοδοξία για μία δυναμική ανάκαμψη όσο ο εμβολιασμός θα προχωράει και η πανδημία θα υποχωρεί. Η προσήλωση της κυβέρνησης στο μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα, η οποία καθιστά «προβλέψιμη» την πολιτική, όπως επισημαίνει και ο οίκος, και το εθνικό σχέδιο στήριξης που έχει χαρακτηριστεί από τα πλέον συγκροτημένα, έρχονται να συμπληρώσουν την εικόνα.
«Αναμένουμε ότι οι πολιτικές της κυβέρνησης θα επιταχύνουν τις διαρθρωτικές μεταρρθμίσεις και τη σταθεροποίηση του προϋπολογισμού, εδραιώνοντας την καθοδική πορεία του κρατικού χρέους ως αναλογία του ΑΕΠ», επισημαίνει στην ανακοίνωσή του ο οίκος και προσθέτει: «Εάν τα κεφάλαια από τα Ταμείο Ανάκαμψης αξιοποιηθούν αποτελεσματικά, θα επιτρέψουν στην ελληνική οικονομία να προχωρήσει σε περαιτέρω διαρθρωτικές κινήσεις, ιδίως για την αντιμετώπιση του μεγάλου επενδυτικού κενού, που είναι αποτέλεσμα της αυστηρής δημοσιονομικής πολιτικής που απαιτήθηκε από την Ελλάδα μετά την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση».
Οι προοπτικές ανάπτυξης
Οι αναλυτές οίκου υπολογίζουν ότι μετά την περσινή βαθιά ύφεση φέτος η ελληνική οικονομία θα ανακάμψει με ρυθμούς 4,9%. Σημειώνεται ότι είναι από τις πλέον αισιόδοξες εκτιμήσεις, καθώς μία σειρά επενδυτικών οίκων έχουν ρίξει τον πήχυ κοντά στο 3,5% ή ακόμη και κάτω από το 3%, επικαλούμενοι τον κίνδυνο να χαθεί μεγάλο μέρος και του φετινού καλοκαιριού με αποτέλεσμα η «βαριά βιομηχανία» του τουρισμού να υπολειτουργήσει. Ο S&P υπολογίζει ότι το 2022 η οικονομία θα ανεβάσει ταχύτητα στο 5,8%.
Ποιοι οίκοι θα πάρουν σκυτάλη
Η επόμενη σημαντική ετυμηγορία από οίκο αξιολόγησης αναμένεται στις 21 Μαΐου από τον Moody’s, που σήμερα αξιολογεί το αξιόχρεο της χώρας στο Ba3 με σταθερές προοπτικές. Δεν θεωρείται πιθανή αναβάθμιση. Μέσα στο καλοκαίρι και συγκεκριμένα στις 16 Ιουλίου περιμένουμε μία πιο «θερμή» ίσως ανακοίνωση από τον Fitch, αν και πάλι μία αναβάθμιση είναι μάλλον απίθανη. Προ δέκα ημερών περίπου ο οίκος υπολόγιζε ότι η αξιολόγηση θα παραμείνει σταθερή τα επόμενα 1-2 χρόνια.
Το φθινόπωρο θα έχουμε τις νεότερες εκτιμήσεις των οίκων, οι οποίες θα έχουν λάβει υπόψη και το πώς θα έχει κινηθεί ο τουρισμός το καλοκαίρι, αλλά και πόσο θα έχει λειτουργήσει ευρύτερα η επανεκκίνηση της οικονομίας. Τον Σεπτέμβριο την αρχή θα κάνει ο DBRS, τον Οκτώβριο θα ακολουθήσει ο S&P και τον Νοέμβριο θα δώσει την ετυμηγορία της η Moody’s.
Καθοριστικής σημασίας για τους οίκους θα είναι και η εικόνα του ισολογισμού των τραπεζών, αφού τα κόκκινα δάνεια συνιστούν σταθερό «αγκάθι».
Ακολουθήστε το Money Review στο Google News
