Στρατηγικές επενδύσεις: Οι νέες κατηγορίες, τα νέα κίνητρα και πώς θα γίνεται ο έλεγχος

Σε κλάδους με υψηλή προστιθέμενη αξία, όπως αυτός των ψηφιακών τεχνολογιών, αλλά και σε κλάδους με ιδιαίτερη σημασία για την εξωστρέφεια της ελληνικής οικονομίας, όπως ο αγροδιατροφικός, ή σε κλάδους σημαντικούς για τη βιώσιμη ανάπτυξη, όπως αυτοί της «πράσινης» οικονομίας δίνει έμφαση το νομοσχέδιο του υπουργείου Ανάπτυξης για τις στρατηγικές επενδύσεις, το οποίο κατατέθηκε προς ψήφιση στη Βουλή. Πέρα από τη νέα κατηγοριοποίηση των στρατηγικών επενδύσεων, η κυβέρνηση φιλοδοξεί με τη νομοθετική αυτή παρέμβαση να κάνει πράξη την ταχεία αδειοδότηση των στρατηγικών επενδύσεων, το λεγόμενο «fast track», το οποίο εν πολλοίς παρέμεινε στα χαρτιά. Αποτέλεσμα: σημαντικές επενδύσεις, κυρίως τουριστικές, αν και έχουν χαρακτηρισθεί ως στρατηγικές εδώ και 9 χρόνια, δεν έχουν ξεκινήσει να υλοποιούνται καθώς εκκρεμεί η έκδοση των σχετικών περιβαλλοντικών και οικοδομικών αδειών. 

Σύμφωνα με το νομοσχέδιο οι στρατηγικές επενδύσεις διακρίνονται στις ακόλουθες κατηγορίες:

α) «Στρατηγικές Επενδύσεις 1», οι οποίες πληρούν μια τουλάχιστον από τις ακόλουθες προϋποθέσεις, ανεξαρτήτως τομέα επένδυσης: 

• Ο συνολικός προϋπολογισμός της επένδυσης είναι μεγαλύτερος 75 εκατ. ευρώ. 
• Ο συνολικός προϋπολογισμός της επένδυσης είναι μεγαλύτερος των 40 εκατ. ευρώ και ταυτόχρονα με την επένδυση δημιουργούνται κατά βιώσιμο τρόπο 75 τουλάχιστον νέες Ετήσιες Μονάδες Εργασίας (Ε.Μ.Ε.).

β) «Στρατηγικές Επενδύσεις 2», οι οποίες πληρούν μια τουλάχιστον από τις ακόλουθες προϋποθέσεις:

– Ο συνολικός προϋπολογισμός της επένδυσης είναι μεγαλύτερος από 20 εκατ. ευρώ και αφορά σε έναν ή περισσότερους από τους τους τομείς της αγροδιατροφής, έρευνας και καινοτομίας, βιοτεχνολογίας, πολιτιστικής και δημιουργικής βιομηχανίας, ρομποτικής, τεχνητής νοημοσύνης, ιατρικού τουρισμού, διαχείρισης απορριμμάτων και αποβλήτων, διαστημικής βιομηχανίας ή είναι μεγαλύτερος από 20 εκατ. ευρώ και η επένδυση έχει ως σκοπό τον ψηφιακό μετασχηματισμό της επιχείρησης ή την παροχή υπηρεσιών υπολογιστικού νέφους («cloud computing»)

– Οι επενδύσεις δημιουργούν κατά βιώσιμο τρόπο 50 τουλάχιστον νέες Ε.Μ.Ε. και ο συνολικός προϋπολογισμός τους είναι μεγαλύτερος των 30 εκατ. ευρώ. 

– Συνιστούν επενδύσεις εντός Οργανωμένων Υποδοχέων Μεταποιητικών και Επιχειρηματικών Δραστηριοτήτων (Βιομηχανικά Πάρκα, Βιοτεχνικά Πάρκα, Βιομηχανικές Περιοχές, Τεχνοπόλεις) οποίες δημιουργούν κατά βιώσιμο τρόπο 40 τουλάχιστον Ε.Μ.Ε. και ο συνολικός προϋπολογισμός τους είναι μεγαλύτερος των 20 εκατ. ευρώ. 

γ) «Εμβληματικές Επενδύσεις Εξαιρετικής Σημασίας», οι οποίες υλοποιούνται από διακεκριμένες νομικές οντότητες και προωθούν την πράσινη οικονομία, την καινοτομία, την τεχνολογία, καθώς και την οικονομία χαμηλού ενεργειακού και περιβαλλοντικού αποτυπώματος και ειδικά στον τομέα αυτόν, τις επενδύσεις υποδομής με συγκεκριμένα ενεργειακά κριτήρια για την κατασκευή νέων κτιρίων, συστημάτων που συνδυάζουν σταθμό ηλεκτροπαραγωγής από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (Α.Π.Ε.), σύστημα παραγωγής «πράσινου» υδρογόνου, όπου η παραγόμενη ηλεκτρική ενέργεια χρησιμοποιείται αποκλειστικά για την παραγωγή υδρογόνου, συστημάτων αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας από Α.Π.Ε., και εγκατάσταση θαλάσσιων αιολικών ή πλωτών φωτοβολταϊκών πάρκων, καθώς και επενδύσεις που ενισχύουν σημαντικά την ελληνική οικονομία και την ανταγωνιστικότητά της σε διεθνές επίπεδο. 

Για τον χαρακτηρισμό ενός επενδυτικού σχεδίου ως «Εμβληματικής Επένδυσης Εξαιρετικής Σημασίας» συστήνεται τριμελής επιτροπή, τα μέλη της οποίας είναι επιστήμονες εγνωσμένου κύρους ποικίλων ειδικοτήτων. Η εν λόγω επιτροπή καθορίζεται με κοινή απόφαση των υπουργών Οικονομικών και Ανάπτυξης. Η επιτροπή γνωμοδοτεί εντός 7 ημερών από όταν λάβει το σχετικό φάκελο για το εάν μια επένδυση μπορεί να χαρακτηρισθεί ως εμβληματική. 

δ) «Στρατηγικές Επενδύσεις ταχείας αδειοδότησης», οι οποίες πληρούν τα αναφερόμενα κριτήρια σε μία από τις ακόλουθες υποπεριπτώσεις: 

– Δημιουργούν κατά βιώσιμο τρόπο 30 τουλάχιστον νέες Ε.Μ.Ε. και ο συνολικός προϋπολογισμός τους είναι μεγαλύτερος από 20 εκατ. ευρώ. 

– Δημιουργούν κατά βιώσιμο τρόπο 30 τουλάχιστον νέες Ε.Μ.Ε., εφόσον ο συνολικός προϋπολογισμός τους είναι μεγαλύτερος των 10 εκατ. ευρώ ευρώ και αποτελούν μέρος επένδυσης, η οποία έχει ήδη χαρακτηριστεί ως στρατηγική και έχει ολοκληρωθεί η υλοποίησή της. 

– Αποτελούν υφιστάμενες επενδύσεις, στρατηγικές ή μη, οι οποίες προβαίνουν σε αναδιάρθρωση ή εκσυγχρονισμό ή επέκταση των εγκαταστάσεών τους και ο συνολικός τους προϋπολογισμός είναι μεγαλύτερος των 15 εκατ. ευρώ, εφόσον διατηρούνται κατά βιώσιμο τρόπο 100 τουλάχιστον υφιστάμενες Ε.Μ.Ε.. 

ε) «Αυτοδίκαια εντασσόμενες Στρατηγικές Επενδύσεις», οι οποίες πληρούν τα αναφερόμενα κριτήρια σε μία  από τις ακόλουθες υποπεριπτώσεις:

– Συνιστούν επενδύσεις του ν. 3389/2005 (Α’ 232), πρόκειται δηλαδή για επενδύσεις ΣΔΙΤ (συμπράξεις δημοσίου και ιδιωτικού τομέα) και έχουν εγκριθεί είτε από τη Διυπουργική Επιτροπή Συμπράξεων Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα είτε από την Κυβερνητική Επιτροπή Συμβάσεων Στρατηγικής Σημασίας του άρθρου 126 του ν. 4799/2021 (Α’ 78) και επενδύσεις για τα Ευρωπαϊκά Ενεργειακά Έργα Κοινού Ενδιαφέροντος «Projects of Common Interest (PCI)» του άρθρου 8 του ν. 4271/2014 (Α’ 144). Στην περίπτωση αυτή εντάσσονται επενδύσεις που αποτελούν Σημαντικά Έργα Κοινού Ευρωπαϊκού Ενδιαφέροντος («Important Projects of Common European Interest [IPCEI]) νομικών προσώπων, τα οποία συμμετέχουν ως άμεσα μέλη σε προγράμματα Σημαντικών Έργων Κοινού Ευρωπαϊκού Ενδιαφέροντος, εφόσον o συνολικός τους προϋπολογισμός είναι μεγαλύτερος των 20 εκατ. ευρώ. 

– Συνιστούν «Στρατηγικές επενδύσεις χωρικής οργάνωσης των επιχειρήσεων», οι οποίες αφορούν στην ανάπτυξη επιχειρηματικών πάρκων σε έκταση τουλάχιστον 500 στρεμμάτων και με συνολικό προϋπολογισμό άνω 10 εκατ. ευρώ. 
Σύμφωνα με το νομοσχέδιο παρέχεται η δυνατότητα ένταξης στην επένδυση έως μίας μη όμορης έκτασης, εφόσον σωρευτικά : i) καλύπτει λιγότερο του 50% επί της συνολικής έκτασης του βασικού ακινήτου της επένδυσης, ii) δεν είναι απαραίτητη για την εξασφάλισης αρτιότητας – οικοδομησιμότητας του βασικού ακινήτου και iii) έχει μέγιστη απόσταση με το έτερο ακίνητο 1,5χιλιόμετρο. 

Επιπλέον, ορίζεται σε 0,8 ο ανώτατος επιτρεπόμενος συντελεστής δόμησης και σε 60% το ανώτατο επιτρεπόμενο ποσοστό κάλυψης, για τις επενδύσεις στον τομέα κατασκευής κέντρων δεδομένων (data centers) και τεχνολογικής υποστήριξης επιχειρήσεων και λοιπών συνοδευτικών δραστηριοτήτων. 

Πέρα από προαναφερθέντα κίνητρα χωροθέτησης, το νομοσχέδιο προβλέπει τα ακόλουθα φορολογικά κίνητρα:

• Σταθερός φορολογικός συντελεστής εισοδήματος για περίοδο 12 ετών από την ολοκλήρωση της επένδυσης. Αν μειωθεί ο συντελεστής εφαρμόζεται ο εκάστοτε μειωμένος συντελεστής. 
• Φορολογική απαλλαγή που συνίσταται στην απαλλαγή από την καταβολή φόρου εισοδήματος επί των πραγματοποιούμενων προ φόρου κερδών. Το ποσό της φορολογικής απαλλαγής συνιστά ισόποσο αποθεματικό, το οποίο σε περίπτωση διανομής ή κεφαλαιοποίησης φορολογείται βάσει της κείμενης νομοθεσίας. Ο φορέας μπορεί να αξιοποιήσει το σύνολο της δικαιούμενης φορολογικής απαλλαγής μέσα σε 15 φορολογικά έτη και όχι σε διάστημα μικρότερο των 3 φορολογικών ετών από το έτος θεμελίωσης του δικαιώματος χρήσης του κινήτρου.
• Επιτάχυνση φορολογικών αποσβέσεων των παγίων που έχουν ενταχθεί στο εγκεκριμένο σχέδιο επένδυσης με προσαύξηση των συντελεστών

Αποκλειστικά για τα επενδυτικά σχέδια που εντάσσονται στην κατηγορία «Εμβληματικών Επενδύσεων Εξαιρετικής Σημασίας» των Στρατηγικών Επενδύσεων, προβλέπεται η δυνατότητα λήψης και ενισχύσεων, διαζευκτικά ή σωρευτικά, με τη μορφή της επιχορήγησης, της επιδότησης χρηματοδοτικής μίσθωσης και της επιδότησης του κόστους δημιουργούμενης απασχόλησης.

Η παρακολούθηση της υλοποίησης κάθε εγκεκριμένης, από τη Διυπουργική Επιτροπή Στρατηγικών Επενδύσεων (Δ.Ε.Σ.Ε.), επενδυτικής πρότασης πραγματοποιείται με έλεγχο από ορκωτό ελεγκτή ή πιστοποιημένο ιδιωτικό φορέα καθώς και από έναν εμπειρογνώμονα από το Μητρώο Πιστοποιητών Αξιολογητών. 

Καθορίζεται σε 15 κατ’ ανώτατο όριο ο συνολικός χρόνος υλοποίησης μιας Στρατηγικής Επένδυσης. Μετά την παρέλευση των 15 ετών δύναται να επιβάλλονται οι προβλεπόμενες κυρώσεις (κατά περίπτωση προβλέπεται επιβολή προστίμων, άρση φορολογικών κινήτρων, επιστροφή ενισχύσεων κ.α.). 

Αρμόδιο δικαστήριο για αιτήσεις ακύρωσης που σχετίζονται με τον νόμο είναι αποκλειστικά το Συμβούλιο της Επικρατείας.

Διαβάστε ακόμη:

Προϋπολογισμός: Πώς θα γίνει η «ολική επαναφορά» της οικονομίας το 2022

Μπαράζ επενδύσεων στην Ευρώπη για τεχνολογία – 1,2 τρισ. φέτος

ΤΑΙΠΕΔ: Σε διαγωνισμούς έργα ύψους 2,5 δισ. ευρώ – Ποια είναι τα projects

Ακολουθήστε το Money Review στο Google News