Αλλαγή συσχετισμών

Από το 2014 η Κίνα είναι η μεγαλύτερη οικονομική δύναμη στον κόσμο σε όρους Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος εκφρασμένο σε δολάρια PPP (Purchasing Power Parity). Το μέτρο αυτό χρησιμοποιούν οι διεθνείς οργανισμοί για σύγκριση μεταξύ κρατών που έχουν διαφορετικό νόμισμα, διαφορετικής αγοραστικής αξίας.

Η πρόσφατη πανδημία έχει αυξήσει ακόμα περισσότερο την απόσταση της Κίνας από τις χώρες της Δύσης, αφού ήταν η μοναδική χώρα από τις G20 (μαζί με την Τουρκία ) που κατέγραψε θετικό πρόσημο για το 2020. Αντίθετα όλες οι μεγάλες χώρες  της Δύσης παρουσίασαν βαθιά ύφεση.

Μια σειρά επιστημονικών μελετών δείχνουν ότι τα επόμενα χρόνια οι κυρίαρχες οικονομικές δυνάμεις του πλανήτη, με βάση το προαναφερθέν κριτήριο, θα είναι η Κίνα η Ινδία, μετά οι ΗΠΑ και τέταρτη η Ινδονησία! 

Για τους πολίτες της χώρας μας αυτό μπορεί να ηχεί κάπως παράξενα ,αφού όλες οι σχετικές οικονομικές ειδήσεις αφορούν κυρίως την Ελλάδα  και σε δεύτερο επίπεδο τις χώρες της Δύσης, αγνοώντας τις τεκτονικές αλλαγές που έχουν συμβεί τα τελευταία 40 και πλέον χρόνια στις χώρες της Ανατολής.

Τι μας διδάσκει όμως η οικονομική ιστορία τα τελευταία δύο χιλιάδες χρόνια;

Στο εκπληκτικό Διάγραμμα 1 παρουσιάζεται μια ιδέα του φημισμένου Καθηγητή Οικονομικής Ιστορίας του Πανεπιστημίου του INSEAD Angus Maddison (1926-2010 ), ο οποίος εκτίμησε την πορεία του ποσοστού του ΑΕΠ συγκεκριμένων χωρών και ηπείρων ως προς το παγκόσμιο ΑΕΠ για μια μεγάλη περίοδο, από το 1 μετά Χριστό μέχρι το 2008.

Ο Jeft Desjardins οπτικοποίησε την αρχική  έρευνα του Maddison και την χρονική επέκταση της μετά τον θάνατο του τελευταίου από τον Michael Cembalest της JP Morgan και τα ευρήματα είναι εντυπωσιακά. Για 18 και πλέον αιώνες οι μεγαλύτερες οικονομικές δυνάμεις του πλανήτη ήταν η Κίνα και η Ινδία.

Η πρώτη βιομηχανική επανάσταση ενδυνάμωσε την Ευρώπη και ιδιαίτερα τη Μεγάλη Βρετανία η οποία απετέλεσε την  κυρίαρχη οικονομική δύναμη του κόσμου για τον 19ο αιώνα. H δεύτερη βιομηχανική επανάσταση εκτίναξε της ΗΠΑ στην πρώτη θέση στην παγκόσμια οικονομία με αποτέλεσμα ο 20ος αιώνας να ανήκει στην Αμερική.

Από τα τέλη της δεκαετίας του 70 για διαφορετικούς λόγους η Κίνα και η  Ινδία γνώρισαν μοναδική για την παγκόσμια ιστορία ανάπτυξη  με αποτέλεσμα να προβλέπεται ότι ο 21ος αιώνας ανήκει σε αυτές τις δύο χώρες. Πολλοί από τους πολίτες της ευρωζώνης αντιλαμβάνονται την στασιμότητα των εισοδημάτων τους ως πρόβλημα του Ευρώ, ενώ η πραγματικότητα είναι πολύ πιο σύνθετη.

Η άνοδος των χωρών της Ασίας με μαθηματική βεβαιότητα θα επιβραδύνει την ποιότητα  της ζωής των πολιτών της Δύσης, αφού  μετά το σοκ της χρηματοπιστωτικής κρίσης του 2007/8 παρατηρούνται χρόνιες διαρθρωτικές μακροοικονομικές ανισορροπίες , υπερχρέωση,  μετατόπιση των επενδύσεων προς την Ανατολή, τα οποία μαζί με τα προβλήματα της πανδημίας, το ενεργειακό και τον πληθωρισμό  αποτελούν σήμερα μια  τέλεια  καταιγίδα για τον Δυτικό κόσμο.

* Ο Νικόλαος Δ. Φίλιππας είναι καθηγητής Χρηματοοικονομικής του Πανεπιστημίου Πειραιώς και πρόεδρος και ιδρυτής του Ινστιτούτου Χρηματοοικονομικού Αλφαβητισμού 

Ακολουθήστε το Money Review στο Google News