Σύνοδος Κορυφής Ε.Ε.: Ποια «όπλα» θα θέσει στη μάχη κατά της ενεργειακής κρίσης
Τι επισημαίνεται στο προσχέδιο του ανακοινωθέντος της Συνόδου Κορυφής
Όλα τα διαθέσιμα όπλα θέλουν να ρίξουν στη μάχη κατά της ενεργειακής κρίσης οι Ευρωπαίοι ηγέτες, αφού βλέπουν τις τιμές ρεύματος και θέρμανσης να «καίνε» τους καταναλωτές. Η εκρηκτική άνοδος των τιμών του φυσικού αερίου, που «μεταδίδεται» και στο πετρέλαιο και ο φόβος για ένα τσουνάμι απλήρωτων λογαριασμών κινητοποίησαν Κομισιόν και κυβερνήσεις, που ελπίζουν πάντως να πρόκειται για ένα «προσωρινό φαινόμενο», αν και μερίδα αναλυτών προειδοποιεί για την πρώτη από τις πολλές ενεργειακές κρίσεις, που θα ακολουθήσουν.
Στη Σύνοδο Κορυφής της 21ης και 22ας Οκτωβρίου οι Ευρωπαίοι ηγέτες θα συμφωνήσουν στην «καλύτερη δυνατή αξιοποίηση» της εργαλειοθήκης, που παρουσίασε η Κομισιόν την Τετάρτη με στόχο την άμεση, βραχυπρόθεσμη ανακούφιση νοικοκυριών και επιχειρήσεων, όπως προκύπτει από το προσχέδιο του ανακοινωθέντος, που περιήλθε σε γνώση του Bloomberg. Μεταξύ αυτών είναι και ρύθμιση για πληρωμή των λογαριασμών θέρμανσης σε δόσεις.
Μπορεί να αποτραπεί η επόμενη κρίση;
Στο ανακοινωθέν οι ηγέτες καλόυν επίσης την Κομισιόν να εξετάσει μέτρα μεσοπρόθεσμου και μακροπρόθεσμου ορίζοντα ώστε να «αμβλύνει τις υπέρμετρες διακυμάνσεις των τιμών», να «αυξήσει την ενεργειακή ανθεκτικότητα της Ε.Ε. και να διασφαλίσει την επιτυχή μετάβαση σε μία πράσινη οικονομία». Θα ενθαρρύνουν δε την Ευρωπαϊκή Επενδυτική Τράπεζα να εξετάσει τα περιθώρια για περισσότερα κεφάλαια με στόχο την επιτάχυνση των επενδύσεων για την πράσινη μετάβαση. Είναι προφανές πως τα κράτη – μέλη φοβούνται ότι εάν δεν υπάρξει δράση τώρα, στο όχι και τόσο μακρινό μέλλον θα βρεθούμε και πάλι στην ίδια κατάσταση: Τιμές εκτός ελέγχου και εξάρτηση από τις κινήσεις τρίτων χωρών.
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι το προσχέδιο του ανακοινωθέντος βρίσκεται σήμερα υπό συζήτηση μεταξύ των εκπροσώπων των κρατών – μελών και δεν αποκλείται να υπάρξουν τροποποιήσεις στην τελική εκδοχή. Το μεγάλο πρόβλημα είναι βεβαίως ότι η Ε.Ε. στην πραγματικότητα έχει περιορισμένες δυνατότητες να θέσει σε εφαρμογή ένα ενιαίο σχέδιο δράσης, με τις εθνικές κυβερνήσεις να έχουν τον πρώτο λόγο στον σχεδιασμό των μέτρων.
Μοντέλο εμβολίων στο φυσικό αέριο
Ωστόσο μία σειρά κρατών- μελών, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα, θέλουν αυτό να αλλάξει άμεσα και ζητούν από την Ε.Ε. ουσιαστικά να ακολουθήσει το ίδιο μοντέλο, που υιοθετήθηκε και στην αγορά – διανομή των εμβολίων. Συγκεκριμένα προτείνουν να διαπραγματευτεί και να κλείσει η Κομισιόν εκ μέρους όλων των κρατών – μελών συμβόλαια αγοράς φυσικού αερίου.
Η εξάρτηση από τη Ρωσία
Η κρίση έδωσε την ευκαιρία στη Ρωσία να επιβεβαιώσει τον καθοριστικό ρόλο της στην αγορά ενέργειας. Η Ε.Ε. καλύπτει σήμερα σχεδόν το ήμισυ των αναγκών της για εισαγωγές φυσικού αερίου από τη συγκεκριμένη χώρα, παρά τον διακηρυγμένο στόχο να περιορίσει την εξάρτησή της, διαφοροποιώντας τις πηγές προμήθειας, αν όχι την αυτονομία της. Οι εξαγωγές ρωσικού αερίου στην Ευρώπη κινήθηκαν σε πολύ υψηλά επίπεδα το καλοκαίρι, αλλά από τον Σεπτέμβριο άρχισαν να υποχωρούν, με την Gazprom ουσιαστικά να δηλώνει ότι θέλει να «ζεστάνει τους Ρώσους».
Το μεγάλο ερώτημα είναι: Έχει ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις της η Ρωσία; Η Gazprom έχει σε ισχύ μακροπρόθεσμες συμβάσεις διάρκειας 10 έως 25 ετών, αλλά και spot συμβόλαια για εφάπαξ αγορές συγκεκριμένων ποσοτήτων αερίου. Καμία χώρα της Ε.Ε. δεν έχει διαμαρτυρηθεί επισήμως ότι έλαβε λιγότερες ποσότητες από αυτές που προβλέπονται στις συμβάσεις. Ωστόσο ο εκτελεστικός διευθυντής της Διεθνούς Υπηρεσίας Ενέργειας (IEA), Φατίχ Μπιρόλ, σχολίασε πρόσφατα πως εάν η Ρωσία ήθελε θα μπορούσε άμεσα να αυξήσει την προσφορά φυσικού αερίου κατά 15%.
Ο Βλαντίμιρ Πούτιν από το βήμα του συνεδρίου Russian Energy Week, έσπευσε να διαβεβαιώσει ότι η Gazprom είναι έτοιμη να αυξήσει τις εξαγωγές της σε επίπεδα – ρεκορ και να δώσει στην Ευρώπη το φυσικό αέριο που χρειάζεται. Απέρριψε κατηγορηματικά τα σενάρια που θέλουν το Κρεμλίνο να εκβιάζει την Ε.Ε. με στόχο να επιταχυνθούν οι διαδικασίες έγκρισης του Nord Stream 2 – ενός έργου που από τη μία θα αύξανε αισθητά την προσφορά αερίου στη γηραιά ήπειρο, αλλά από την άλλη θα ενίσχυε έτι περαιτέρω την ενεργειακή εξάρτησή της από τη Ρωσία. Και υπογράμμισε ότι η κρίση δεν οφείλεται σε περιορισμένη προσφορά, αφήνοντας αιχμές για την πολιτική των Ευρωπαίων.
moneyreview.gr
Ακολουθήστε το Money Review στο Google News
