ΤτΕ: Απαιτείται επιτάχυνση των εκταμιεύσεων του Ταμείου Ανάκαμψης
Καθυστερήσεις παρουσιάζουν οι εκταμιεύσεις δανείων όσο και οι επιχορηγήσεις προς τις επιχειρήσεις μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης παρά το γεγονός ότι η Ελλάδα συγκαταλέγεται στους πρωτοπόρους της ΕΕ ως προς την απορρόφηση των πόρων του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Αυτό επισημαίνεται στην Έκθεση του Διοικητή της ΤτΕ Γιάννη Στουρνάρα, σημειώνοντας ότι, «έτσι μετριάζεται το αναπτυξιακό όφελος που αναμένεται να έχει η αξιοποίηση των σχετικών κονδυλίων».
Η τάση αυτή μεταξύ άλλων οδήγησε και σε επιβράδυνση του ετήσιου ρυθμού πιστωτικής επέκτασης προς τον ιδιωτικό τομέα το 2023, μετά από σημαντική επιτάχυνση το 2022 και σύμφωνα με την ΤτΕ αντανακλά κυρίως τη βραδύτερη αύξηση των χορηγήσεων προς τις επιχειρήσεις και την εντονότερη μείωση των στεγαστικών δανείων προς τα νοικοκυριά.
Συγκεκριμένα η εξέλιξη των νέων τραπεζικών δανείων προς τις επιχειρήσεις το 2023 αντανακλά κυρίως την επιβράδυνση στη χρηματοδότηση προς τις μεγάλες επιχειρήσεις. Η μέση μηνιαία ακαθάριστη ροή δανείων (τακτής λήξης) προς τις μεγάλες επιχειρήσεις μειώθηκε σε 1 δισ. ευρώ το 2023, δηλαδή στα 2/3 εκείνης του 2022 (1,5 δισ. ευρώ). Αντίθετα, η αντίστοιχη ροή προς τις ΜΜΕ (396 εκατ.) εμφάνισε μικρή ετήσια αύξηση κατά 4,6%. Η χορήγηση νέων δανείων προς τις ΜΜΕ ενισχύθηκε μέσω της συμβολής των χρηματοδοτικών εργαλείων του Ομίλου ΕΤΕπ και των προγραμμάτων πιστωτι- κής στήριξης της ΕΑΤ.
Ως βασική αιτία αναφέρεται η άνοδος των τραπεζικών επιτοκίων και η υποχώρηση του ρυθμού ανάπτυξης της οικονομίας, που είχε αρνητική επίδραση στη ζήτηση νέων χορηγήσεων, σε αντίθεση με τον ρυθμό αύξησης των καταναλωτικών δανείων που επιταχύνθηκε, ως συνέπεια της ανόδου της ιδιωτικής κατανάλωσης.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που περιλαμβάνονται στην Έκθεση Διοικητή οι εκταμιεύσεις επιχειρηματικών δανείων που συνδέονται με τα χρηματοδοτικά εργαλεία, όπως δάνεια του Ομίλου ΕΤΕπ και της ΕΑΤ, ανήλθαν το 2023 σε 2 δισ. ευρώ έναντι 4,2 δισ. ευρώ το 2022, ποσό που ισοδυναμεί με το 11% (έναντι 18% το 2022) των συνολικών νέων δανείων τακτής λήξης προς τις επιχειρήσεις. Επιπρόσθετα, οι εκταμιεύσεις των επιχειρηματικών δανείων που συνδέονται με το Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας ανήλθαν το 2023 σε 1,45 δισ. ευρώ (έναντι 360 εκατ. ευρώ το 2022), εκ των οποίων περίπου 900. εκατ. ευρώ συνιστούσαν κεφάλαια του Μηχανισμού και τα υπόλοιπα τραπεζικά κεφάλαια και αντιπροσώπευαν ένα επιπλέον 8% του συνόλου των νέων δανείων τακτής λήξης προς τις μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις. Συνολικά, από τον Ιούνιο του 2022 (οπότε και υπεγράφη η πρώτη δανειακή σύμβαση) έως τις 25 Ιανουαρίου του τρέχοντος έτους είχαν υπογραφεί 271 δανειακές συμβάσεις ύψους 8 δισ. ευρώ. και περίπου το ήμισυ των δανειακών συμβάσεων (αξίας 1,2 δισ. ευρώ) αφορούσε επιχειρήσεις μικρομεσαίου μεγέθους.
Σε ότι αφορά τα δάνεια από χρηματοδοτικούς φορείς άνω των 2/3 της αξίας των συγκεκριμένων χρηματοδοτήσεων κατευθύνθηκε προς ελεύθερους επαγγελματίες και επιχειρήσεις πολύ μικρού, μικρού και μεσαίου μεγέθους, μερίδιο που αντικατοπτρίζει τη διαχρονική στόχευση στην στήριξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Εντούτοις η συμβολή των χρηματοδοτικών εργαλείων στη συνολική χρηματοδότηση των εγχώριων επιχειρήσεων και ελεύθερων επαγγελματιών περιορίστηκε το 2023 σε 11%, από 18% το 2022 και όπως σημειώνεται στην Έκθεση, η εξέλιξη αποδίδεται κυρίως στη στροφή της ζήτησης, εκ μέρους πολλών επιχειρήσεων, προς δάνεια μέσω του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Συνυπολογίζοντας τα δάνεια του Μηχανισμού, οι εκταμιεύσεις τραπεζικών δανείων που υποστηρίζονται από εθνικούς και ευρωπαϊκούς πόρους αντιστοιχούσαν το 2023 σε 19% του συνόλου των τραπεζικών χορηγήσεων, δηλαδή περίπου όσο ήταν και το 2022.
Η χρηματοδότηση των επιχειρήσεων αναμένεται να συνεχίσει να υποστηρίζεται τα επόμενα έτη από τα χαμηλότοκα δάνεια που προσδοκώνται στο πλαίσιο του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Σε συνέχεια της έγκρισης από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή του αναθεωρημένου Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0», οι συνολικοί ευρωπαϊκοί πόροι για το δανειακό σκέλος του Μηχανισμού αυξήθηκαν κατά 5 δισ. ευρώ σε 17,7 δισ. ευρώ. Από αυτό το σύνολο, έχουν εκταμιευθεί προς τη χώρα 7,3 δισ. ευρώ και 4 δισ. ευρώ είναι διαθέσιμα στις συνεργαζόμενες τράπεζες για τη χορήγηση επιχειρηματικών πιστώσεων.
Σε ότι αφορά τα επιτόκια, η ΤτΕ διαπιστώνει ότι η άνοδος των ονομαστικών επιτοκίων δανεισμού στην Ελλάδα το 2023 ήταν ηπιότερη για τις επιχειρήσεις αλλά για τα νοικοκυριά, καθώς οι ελληνικές τράπεζες επωφελήθηκαν από την υψηλή ρευστότητα που εξασφαλίζει η άνοδος των καταθέσεων και η μικρότερη ενσωμάτωση των αυξήσεων των επιτοκίων. Σύμφωνα με την ΤτΕ «όταν πλέον τα βασικά επιτόκια αρχίσουν να μειώνονται, καθώς ο πληθωρισμός θα προσεγγίσει το μεσοπρόθεσμο στόχο του 2%, θα δημιουργηθούν οι συνθήκες για μείωση των εγχώριων τραπεζικών επιτοκίων».
Διαβάστε επίσης:
Γ. Στουρνάρας: Δεν υπάρχουν περιθώρια εφησυχασμού – Οι συστάσεις
ΤτΕ: Προβλέπει ανάπτυξη 2,3% και πληθωρισμό 2,8% το 2024
ΤτΕ: Συγκρατημένα θετική για τα ακίνητα – Πότε και πού βλέπει διόρθωση
Ακολουθήστε το Money Review στο Google News
