Business & Finance Δευτέρα 16/05/2022, 21:37
ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Fed: Μπορεί να αποφύγει την ύφεση όπως το έκανε και το 1994;

Fed: Μπορεί να αποφύγει την ύφεση όπως το έκανε και το 1994;

Μπορεί πράγματι η Fed να επιτύχει μία ομαλή προσγείωση της οικονομίας, όπως το έκανε και τη δεκαετία του 1990;

Στις αρχές του μηνός, ο πρόεδρος της Fed, Τζερόμ Πάουελ, ανακοίνωσε αύξηση των επιτοκίων κατά 50 μονάδες βάσης, στη μεγαλύτερη που έχει κάνει η κεντρική τράπεζα των ΗΠΑ εδώ και δύο δεκαετίες. Ο Πάουελ έδειξε επίσης ότι δεν θα διστάσει να το κάνει ξανά – κίνηση που παραπέμπει στα αρχεία της Φέντεραλ Ριζέρβ του 1994, όταν η κεντρική τράπεζα των ΗΠΑ ανέκοψε τον ρυθμό ανάπτυξη της αμερικανικής οικονομίας επιτυγχάνοντας ωστόσο μία ομαλή προσγείωση. 

Στους 12 μήνες που ακολούθησαν τον Φεβρουάριο του 1994, η Fed με πρόεδρο τον Άλαν Γκρίνσπαν, υπερδιπλασίασε τα επιτόκια στο 6% σε μόλις επτά αυξήσεις, συμπεριλαμβανομένως και δύο αυξήσεων των 50 μονάδων βάσης και μίας των 75 μονάδων βάσης.

Σήμερα, τα ποσοστά πληθωρισμού πλησιάζουν υψηλά 40 ετών και οι περισσότεροι οικονομολόγοι συμφωνούν ότι η Fed θα πρέπει να αυξήσει τα επιτόκια προκειμένου να μειώσει την οικονομική ζήτηση και να διατηρήσει τη σταθερότητα των τιμών. Απλώς δεν συμφωνούν για το τι θα σημαίνει αυτό για την οικονομία γενικότερα.

Η ιστορία των αυξήσεων των επιτοκίων της κεντρικής τράπεζας φαίνεται να υποστηρίζει το αναπόφευκτο μιας οικονομικής ύφεσης, αλλά υπήρξαν σπάνιες περιπτώσεις που η Fed πέτυχε μια ήπια προσγείωση: Μια φορά το 1965 και ξανά το 1984 και το 1994.

Τους επόμενους μήνες, η Fed θα προσπαθήσει να σχεδιάσει να αποθερμάνει την οικονομία κάτι που θα οδηγήσει σε χαμηλότερες τιμές, αλλά όχι σε ύφεση. Πρόκειται για ένα πολύ δύσκολο εγχείρημα, το οποίο αρκετοί, συμπεριλαμβανομένου του πρώην διοικητής της περιφερειακής κεντρικής τράπεζας της Νέας Υόρκης, Μπιλ Ντάντλεϊ, πιστεύουν ότι θα είναι σχεδόν αδύνατο να εκτελεστεί.

Τι πρέπει να κάνει η Fed

Ο Λάρι Σάμερς, γνωστός επικριτής τoυ νυν προέδρου της Fed, Τζερόμ Πάουελ, συγκλίνει προς την πιθανότητα οι ενέργειες της κεντρικής τράπεζας να οδηγήσουν σε απότομη προσγείωση. Ωστόσο, ο Πάουελ παραμένει πεπεισμένος ότι το 1994 μπορεί να προσφέρει κάποια νότα αισιοδοξίας και σημειώνει ότι οι «ομαλές προσγειώσεις» είναι κάτι πολύ πιο συνηθισμένο.

Ωστόσο, υπάρχουν ορισμένες σημαντικές διαφορές μεταξύ του 1994 και του 2022 και ο χρόνος μπορεί να είναι ο πιο σημαντικός παράγοντας.

Ο Γκρίνσπαν αύξησε προληπτικά τα επιτόκια. Είδε ότι η οικονομία βρισκόταν σε άνθηση και ήθελε να προλάβει τον αναπόφευκτο πληθωρισμό. Ο Πάουελ ήταν πιο αντιδραστικός. Αύξησε τα επιτόκια κατά μισή ποσοστιαία μονάδα μόνο μετά την εκτίναξη του πληθωρισμού σε επίπεδα που είχαν να επαναληφθούν εδώ και πολλές δεκαετίες. Υπάρχει πιθανότητα η Fed να είναι πολύ πίσω από την καμπύλη για να μπορέσει να μειώσει τον πληθωρισμό χωρίς να επιφέρει οικονομικές δυσκολίες στους Αμερικανούς. 

Ούτε η σημερινή αγορά εργασίας είναι αυτή που ήταν τότε. Το 1994, οι baby boomers βρίσκονταν στο απόγειο της καριέρας τους, πολλές νέες τεχνολογίες είχαν εισαχθεί στον χώρο εργασίας και ο αριθμός των μεταναστών ήταν μεγάλος. Όλα αυτά οδήγησαν σε ένα τεράστιο εργατικό δυναμικό και υψηλά ποσοστά παραγωγικότητας που διατήρησαν την ανεργία σε χαμηλά επίπεδα ακόμη και όταν τα επιτόκια αυξάνονταν. Σήμερα όμως, βρισκόμαστε αντιμέτωποι με μία μεγάλη έξοδο των εργαζομένων από την αγορά εργασίας και με μείωση της παραγωγικότητας.

Πώς επηρέασαν τα διεθνή γεγονότα

Ο γεωπολιτικός παράγοντας συνέβαλε επίσης στην ομαλή προσγείωση του ’94. Η Συμφωνία Ελεύθερου Εμπορίου της Βόρειας Αμερικής (NAFTA) εγκρίθηκε το 1994 και το Τείχος του Βερολίνου είχε πέσει μόλις πέντε χρόνια πριν. Και τα δύο γεγονότα αύξησαν τη διαθεσιμότητα των εισαγωγών και μείωσαν το κόστος των αγαθών. Σήμερα η παγκοσμιοποίηση βρίσκεται σε φθίνουσα πορεία, καθώς η πανδημία και ο πόλεμος στην Ουκρανία έχουν οδηγήσει σε ενεργειακή κρίση και σε διαταραχές της εφοδιαστικής αλυσίδας.

«Μετά από πιο προσεκτική εξέταση, ο Γκρίνσπαν υπήρξε αποδέκτης μιας σημαντικά καλής τύχης, την οποία η σημερινή Fed είναι απίθανο να απολαύσει», έγραψε ο Carl Tannenbaum, επικεφαλής οικονομολόγος της Northern Trust. «Τίποτα από αυτά δεν υποδηλώνει ότι αυτή τη φορά είναι αδύνατη μια ομαλή προσγείωση. Αλλά ο βαθμός δυσκολίας είναι πολύ υψηλότερος από ό,τι πριν από 28 χρόνια».

 

moneyreview.gr με πληροφορίες από CNN

Διαβάστε επίσης:

Έρχεται ύφεση; Τι ακριβώς είναι και πώς μπορείτε να προετοιμαστείτε

ΗΠΑ: Παραμένει ισχυρή η απασχόληση – Προστέθηκαν 428.000 θέσεις εργασίας

ΗΠΑ: «Τεμπέληδες» οι Αμερικανοί – Σε χαμηλό 75 ετών η παραγωγικότητα της εργασίας

Ακολουθήστε το Money Review στο Google News