Το θαυμαστό ταξίδι του Facebook: Η απογείωση του ενός τρισ. και η απότομη προσγείωση του μπλακ άουτ

Το εξάωρο μπλακάουτ σε Facebook, Instagram και WhatsApp προκάλεσε αναστάτωση στους δισεκατομμύρια χρήστες ανά τον κόσμο, που βασίζονται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για την επικοινωνία με φίλους, συγγενείς ή συνεργάτες, για ψυχαγωγία, ενημέρωση, αλλά και για τη διαφήμιση των προϊόντων της επιχείρησής τους. Tα προβλήματα συνεχίσθηκαν και το βράδυ της Παρασκευής, με τις δημοφιλείς εφαρμογές να «πέφτουν» για σύντομο χρονικό διάστημα και χιλιάδες χρήστες να μην έχουν τη δυνατότητα πρόσβασης.

Τα πρόσφατα μπλάκ άουτ αν και σύντομης διάρκειας, αποτελούν πικρή υπενθύμιση της ισχύος και της δεσπόζουσας θέσης του Facebook στον κόσμο των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Ας μην ξεχνάμε ότι στην «οικογένεια» του Facebook ανήκει και η υπηρεσία ανταλλαγής φωτογραφιών Instagram, όπως και η εφαρμογή ανταλλαγής μηνυμάτων WhatsApp.

Διαβάστε επίσης: Δεν έχουν τέλος τα τεχνικά προβλήματα για Facebook και Instagram

Το Facebook ανήκει στο «πάνθεον» των κολοσσών τεχνολογίας με κεφαλαιοποίηση ενός τρισ. δολαρίων και ο ιδρυτής του, Μαρκ Ζάκερμπεργκ, συγκαταλέγεται στη χρυσή πεντάδα των πλουσιότερων επιχειρηματιών στον κόσμο, με περιουσία 97 δισ. δολαρίων, σύμφωνα με τη λίστα του «Forbes».

Ποια ήταν όμως η πορεία του Facebook, από την ίδρυσή του μέχρι την ανάδειξή του σε «βασιλιά» των social media και κυρίαρχη θέση στην καθημερινότητα – προσωπική και επαγγελματική- εκατομμυρίων χρηστών στον κόσμο;

Τα πρώτα βήματα

Ο αρχικός σκοπός δημιουργίας του Facebook -για την ακρίβεια «Τhe Facebook» -Το βιβλίο των προσώπων, όπως ήταν τότε γνωστό- ήταν να επιτρέψει σε φοιτητές του Χάρβαρντ να χρησιμοποιήσουν τις ηλεκτρονικές τους διευθύνσεις «.edu» και φωτογραφίες για τη διασύνδεσή τους με άλλους φοιτητές της σχολής.

Η ιδέα ήταν του Μαρκ Ζάκερμπεργκ, τότε φοιτητή στο Χάρβαρντ, ο οποίος είχε σκεφθεί έναν μοναδικό τρόπο μεταφοράς της εμπειρίας κοινωνικής ζωής του κολεγίου στο Διαδίκτυο. Ήθελε να δημιουργήσει έναν ιστότοπο για τη διασύνδεση των φοιτητών. Και τα κατάφερε: Τον Ιανουάριο του 2004, ο Ζάκερμπεργκ άρχισε να γράφει τον κώδικα για το νέο site, το οποίο θα εξελισσόταν στο Facebook. Πηγή έμπνευσης του όλου εγχειρήματος ήταν ένα κύριο άρθρο (editorial) στo «The Harvard Crimson» σχετικά με το «FaceMash», την αμφιλεγόμενη προσπάθεια που είχε προηγηθεί του Facebook.

Διαβάστε επίσης: Facebook: Η «Μαύρη Δευτέρα» του Ζάκερμπεργκ – Απώλειες 6 δισ. δολ.

H ιστοσελίδα συνέκρινε τις φωτογραφίες διαφορετικών φοιτητών του Χάρβαρντ, επιτρέποντας στους χρήστες να τους βαθμολογούν με βάση την ελκυστικότητα. Μέσα σε μόλις τέσσερις ώρες, το site είχε προσελκύσει 22.000 views.

Δυστυχώς για τον Ζάκερμπεργκ, το FaceMash ήταν αντίθετο με τις πολιτικές του Χάρβαρντ, παραβιάζοντας το σύστημα ασφαλείας της σχολής και αντιγράφοντας τις φωτογραφίες ταυτότητας των φοιτητών. Μέσα σε λίγες ημέρες αποφασίσθηκε η κατάργησή του, ενώ ο Ζάκερμπεργκ κατάφερε να γλιτώσει την αποβολή.

Παρ’ όλα αυτά το «FaceMash» πυροδότησε την ιδέα για μια νέα ιστοσελίδα κοινωνικής δικτύωσης, όπου οι φοιτητές θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν τις διευθύνσεις ηλεκτρονικού ταχυδρομείου «.edu» και φωτογραφίες τους, ώστε να γνωρίσουν και διασυνδεθούν με τους υπόλοιπους φοιτητές της σχολής.

H «γέννηση» του Facebook

Τον Ιανουάριο του 2004 o Μαρκ Ζάκερμπεργκ, μαζί με τους συμφοιτητές του Εντουάρντο Σέιβεριν, Ντάστιν Μόσκοβιτς και Κρις Χιούζ ίδρυσαν το Facebook με το URL thefacebook.com. Η επιτυχία της ιστοσελίδας ήταν άμεση, καθώς μέσα σε ένα 24ωρο από την ώρα που «ανέβηκε» εγγράφτηκαν περίπου 1.200 φοιτητές. Μέσα σε έναν μήνα, σχεδόν οι μισοί από τους φοιτητές του Χάρβαρντ είχαν δημιουργήσει προφίλ.

Διαβάστε επίσης: Να τι έκανε ο κόσμος όταν «έπεσε» το Facebook

Σύντομα, η υπηρεσία επεκτάθηκε και σε άλλα πανεπιστήμια των ΗΠΑ -Γιέιλ, Κολούμπια και Στάνφορντ. Τον Σεπτέμβριο του 2004 εγκαινιάζει τον περίφημο «τοίχο» (wall), που επιτρέπεις στους χρήστες να κάνουν διάφορες αναρτήσεις και να λαμβάνουν μηνύματα στη σελίδα τους.

Ημερομηνίες -Σταθμοί

Δεκέμβριος 2004: Το Facebook αποκτά ένα εκατ. χρήστες.

Αύγουστος 2005: Το thefacebook.com μετονομάζεται σε σκέτο facebook, μετά την αγορά της σχετικής ηλεκτρονικής διεύθυνσης έναντι 200.000 δολαρίων. Από τον Σεπτέμβριο του 2005 είχαν δικαίωμα εγγραφής και μαθητές Γυμνασίων και Λυκείων της Αμερικής. Στη συνέχεια επεκτάθηκε εκτός αμερικανικών συνόρων, συμπεριλαμβάνοντας τον επόμενο μήνα και πανεπιστήμια της Βρετανίας.

Οκτώβριος 2005: Το Facebook προσθέτει φωτογραφίες και επεκτείνεται εκτός συνόρων. Έως τα τέλη της χρονιάς έχει αποκτήσει περισσότερους από έξι εκατ. χρήστες.

Απρίλιος 2006: Η υπηρεσία του Facebook είναι πλέον διαθέσιμη και στα κινητά τηλέφωνα.

Σεπτέμβριος 2006: Το Facebook είναι διαθέσιμο σε οποιονδήποτε θέλει να εγγραφεί στην ιστοσελίδα κοινωνικής δικτύωσης.

Δεκέμβριος 2006: Μέσα σε μια διετία από το ορόσημο του ενός εκατ. χρηστών, ο αριθμός εκτοξεύεται στα 12 εκατομμύρια. Ένα χρόνο αργότερα, τον Δεκέμβριο του 2007, οι χρήστες φθάνουν τα 58 εκατομμύρια.

Φεβρουάριος 2009: Εισαγωγή του κουμπιού «like» (μου αρέσει).

Ιούλιος 2010: Οι χρήστες του Facebook ξεπερνούν το φράγμα των 500 εκατομμυρίων.

Απρίλιος 2012: Το Facebook ανακοινώνει την εξαγορά της εφαρμογής ανταλλαγής φωτογραφιών Instagram, έναντι ενός δισ. δολαρίων, ενός εξωφρενικού ποσού εάν σκεφθεί κανείς ότι επρόκειτο για μια εταιρεία που τότε αριθμούσε μόλις 13 εργαζομένους, 30 εκατ. χρήστες και μηδενικά έσοδα. Εννέα χρόνια μετά την ιστορική εξαγορά, το Instagram διαθέτει περισσότερους από ένα δισ. μηνιαία ενεργούς χρήστες και περισσότερες από 200 εκατ. επιχειρήσεις που διαφημίζουν τα προϊόντα τους μέσω της δημοφιλούς photo sharing εφαρμογής. Σύμφωνα με στοιχεία της εταιρείας ψηφιακού marketing Οmnicore, κάθε δευτερόλεπτο ανεβαίνουν 1.074 φωτογραφίες στην πλατφόρμα του Instagram.

Μάιος 2012: Το Facebook μπαίνει στο χρηματιστήριο, αντλώντας μέσω της αρχικής δημόσιας εγγραφής 16 δισ. δολάρια και με την κεφαλαιοποίηση να ανέρχεται στα 102,4 δισ. δολάρια.

Οκτώβριος 2012: Ο αριθμός των χρηστών ξεπερνάει το όριο του ενός δισεκατομμυρίου.

Φεβρουάριος 2014: Το Facebook ανακοινώνει την εξαγορά της εφαρμογής ανταλλαγής μηνυμάτων WhatsApp, έναντι συνολικού τιμήματος 16 δισ. δολαρίων σε μετρητά και μετοχές. Λαμβάνοντας υπόψη και τα 3,6 δισ. δολάρια που καταβλήθηκαν στους εργαζομένους της WhatsApp για να παραμείνουν στην εταιρεία, το συνολικό τίμημα της εξαγοράς υπολογίζεται στα 19,6 δισ. δολάρια ή  55 δολάρια για κάθε χρήστη του WhatsApp. Κατά την εποχή της εξαγοράς, η WhatsApp εμφάνιζε εξαμηνιαία έσοδα 15,9 εκατ. δολαρίων και καθαρές ζημίες 232,5 εκατ. δολαρίων. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη έως τώρα εξαγορά του Facebook και ένα από τα μεγαλύτερα deals μεταξύ των εταιρειών της Σίλικον Βαλεϊ. Η υπηρεσία μηνυμάτων WhatsApp παρουσιάσθηκε το 2009 και έχει πλέον περισσότερους από δύο δισ. ενεργούς χρήστες.

Απρίλιος 2015: Περισσότερες από 40 εκατ. μικρομεσαίες επιχειρήσεις έχουν δημιουργήσει σελίδα στο Facebook.

Ioύλιος 2016: Οι μηνιαία ενεργοί χρήστες της υπηρεσίας μηνυμάτων Messenger ξεπερνούν το ένα δισεκατομμύριο.

Οκτώβριος 2016: Το Facebook εγκαινιάζει την υπηρεσία Marketplace, επιτρέποντας στους χρήστες την αγορά και πώληση προϊόντων.

2017: Η κεφαλαιοποίηση του Facebook ανέρχεται στα 500 δισ. δολάρια. Την ίδια χρονιά εγκαινιάζει την υπηρεσία video streaming Watch, σε ευθύ ανταγωνισμό με το YouTube της Google.

Μάρτιος 2018: Οι μέτοχοι προσφεύγουν εναντίον του Facebook εξαιτίας της απότομης βουτιάς της μετοχής.

Απρίλιος 2018: Ο Ζάκερμπεργκ καταθέτει ενώπιον του Κογκρέσου, απαντώντας σε ερωτήματα σχετικά με την παραβίαση των κανονισμών περί προστασίας προσωπικών δεδομένων.

Δεκέμβριος 2018: Το Facebook επεκτείνεται και στον τομέα χρηματοοικονομικών υπηρεσιών, με το project ψηφιακού νομίσματος Diem Stablecoin. Το Diem, το ψηφιακό νόμισμα που υποστηρίζεται από τον κολοσσό κοινωνικής δικτύωσης, αναμένεται να εγκαινιασθεί εντός του 2021 και θα είναι συνδεδεμένο με το δολάριο.

Μάιος 2019: Το Facebook αναγκάζεται να διαγράψει μεγάλο αριθμό πλαστών λογαριασμών από τις βάσεις δεδομένων.

Ιούνιος 2020: Εταιρείες μποϊκοτάρουν το Facebook αποσύροντας τις διαφημίσεις τους από την πλατφόρμα υπηρεσιών κοινωνικής δικτύωσης, εις ένδειξη διαμαρτυρίας για την έλλειψη δραστικών μέτρων περιορισμού της ρητορικής μίσους. Η μετοχή της εταιρείας σε ελεύθερη πτώση.

Δεκέμβριος 2020: Το Facebook αριθμεί 2,8 δισ. μηνιαία ενεργούς χρήστες περισσότερο από το ένα-τρίτο του παγκόσμιου πληθυσμού.

Ιούνιος 2021: Το Facebook εισέρχεται στο κλαμπ των τεχνολογικών κολοσσών με χρηματιστηριακή αξία άνω του ενός τρισ. δολαρίων, μαζί με τις Apple, Microsoft και Alphabet, μητρικού ομίλου της Google.

4 Οκτωβρίου 2021: Οι πλατφόρμες Facebook, Instagram και WhatsApp «πέφτουν» για έξι ώρες, εξαιτίας τεχνικού προβλήματος στα εσωτερικά συστήματα της εταιρείας. Το «μαύρο» στις υπηρεσίες του Facebook μεταφράζεται σε απώλειες 6 δισ. δολαρίων για την περιουσία του Μαρκ Ζάκερμπεργκ, λόγω της απότομης πτώσης της μετοχής του Facebook. To μπλακάουτ αποτελεί ένα πικρό παράδειγμα του πόσο εξαρτημένη είναι η ανθρωπότητα από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και ειδικά από τις πλατφόρμες του Facebook. H δεσπόζουσα θέση του στον κόσμο των social media ρίχνει νερό στο μύλο εκείνων που ζητούν μέτρα για την απελευθέρωση του ανταγωνισμού, σπάσιμο του ομίλου σε μικρότερες εταιρείες και άρση του μονοπωλίου στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Ακολουθήστε το Money Review στο Google News