Fed και ΕΚΤ σε σταυροδρόμι – Τα λάθη του παρελθόντος που τις στοιχειώνουν

Τις επόμενες δύο εβδομάδες, αξιωματούχοι της Federal Reserve και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας θα αποφασίσουν πόσο περισσότερο πρέπει να αυξήσουν το κόστος χρήματος για να αποκαταστήσουν τη σταθερότητα των τιμών, προσπαθώντας να μην ρίξουν τις οικονομίες τους σε γκρεμό και να μην σπρώξουν το τραπεζικό σύστημα -που ήδη τρίζει- σε κρίση.

Καθώς οι μεγάλες κεντρικές τράπεζες του κόσμου πλησιάζουν στο τέλος της πιο απότομης εκστρατείας αύξησης των επιτοκίων εδώ και δεκαετίες, τα σκληρά διδάγματα από τα λάθη του παρελθόντος θα βαρύνουν πολύ τις αποφάσεις για το πότε και το πού θα κορυφώσει το κόστος δανεισμού.

Ήδη, η αξιοπιστία των κεντρικών τραπεζών επλήγη από την αργοπορημένη αντίδρασή τους στην εκτίναξη του πληθωρισμού. Για αυτό και τώρα οι κεντρικοί τραπεζίτες θέλουν να αποφύγουν τα λάθη των προκατόχων τους.

Για τον πρόεδρο της Fed, Jerome Powell, αυτό σημαίνει να αποφύγει την νομισματική πολιτική «stop-go» που ακολούθησε η Ομοσπονδιακή Τράπεζα τη δεκαετία του 1970, πολεμώντας πότε την υψηλή ανεργία και πότε τον υψηλό πληθωρισμό.

Η πρόεδρος της ΕΚΤ Christine Lagarde δεν θα θέλει να επαναλάβει τις στροφές της πολιτικής που έγιναν όταν οι πληθωριστικές πιέσεις παρερμηνεύτηκαν το 2008 και το 2011.

Ενώ οι κεντρικές τράπεζες θα ανεβάσουν τα επιτόκια πιο ψηλά, το πόσο καιρό θα τα κρατήσουν σε αυτά τα επίπεδα είναι ένα ερώτημα που ακόμη και οι αξιωματούχοι τους δυσκολεύονται να απαντήσουν. Όπως σημειώνει το Bloomberg, κανείς δεν ξέρει πόσος καιρός θα χρειαστεί για να περιοριστεί ο επίμονος πληθωρισμός στις υπηρεσίες ή πόσο γρήγορα η πιστωτική σύσφιγξη θα πλήξει τη ζήτηση.

Federal Reserve

Πρώτη είναι η Fed στις 2-3 Μαΐου, με τις αγορές να προεξοφλούν σχεδόν πλήρως μια αύξηση των επιτοκίων κατά 25 μονάδες βάσης σε ένα εύρος από 5% έως 5,25%. Αυτό που μένει να φανεί είναι εάν ο Powell και οι συνάδελφοί του θα σηματοδοτήσουν μια παύση για τη συνέχεια.

Οικονομολόγοι, συμπεριλαμβανομένων εκείνων της Goldman Sachs, εγκατέλειψαν τις προβλέψεις τους για νέα αύξηση των επιτοκίων τον Ιούνιο, παρόλο που ο πληθωρισμός παραμένει πολύ πάνω από τον στόχο.

Ο τρόπος σκέψης της Fed Fed πιθανότατα θα επηρεαστεί από τη μακρά προσπάθεια για την καταπολέμηση του πληθωρισμού από τα τέλη της δεκαετίας του 1960 έως τις αρχές της δεκαετίας του 1980 και τις προσπάθειες να αποφευχθεί η επανάληψη αυτού που ο καθηγητής του Wharton Jeremy Siegel κάποτε χαρακτήρισε σαν «τη μεγαλύτερη αποτυχία της αμερικανικής μακροοικονομικής πολιτικής στη μεταπολεμική περίοδο».

Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, η κεντρική τράπεζα απέτυχε να αποτρέψει ένα σπιράλ μισθών-τιμών που οδήγησε τον πληθωρισμό σε διψήφιο ποσοστό. Χρειάστηκαν αρκετές προσπάθειες με αυξήσεις και μειώσεις των επιτοκίων, με το κόστος δανεισμού να φτάνει έως και το 20% και τέσσερις περιόδους ύφεσης ώσπου να τεθούν τελικά τα πράγματα υπό έλεγχο.

Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα

Οι αξιωματούχοι της ΕΚΤ ξεκίνησαν ακόμη πιο αργά από τη Fed την εκστρατεία αύξησης των επιτοκίων και έχουν ακόμη δρόμο να διανύσουν μέχρι να φτάσουν το κόστος δανεισμού στην κορυφή. Η απόφαση της 4ης Μαΐου θα είναι μία κίνηση είτε 25 ή 50 μονάδων βάσης και οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής έχουν σηματοδοτήσει ότι τα επιτόκια θα μπορούσαν να καταλήξουν έως και στο 4%, σε σύγκριση με το 3% όπου βρίσκονται σήμερα.

Ενώ ο πληθωρισμός στην Ευρωζώνη έχει υποχωρήσει τους τελευταίους μήνες, η βαθύτερη τάση δεν δείχνει πολλά σημάδια χαλάρωσης. Η διεύρυνση των περιθωρίων κέρδους των επιχειρήσεων και οι γενναιόδωρες συμφωνίες για αυξήσεις στους μισθούς αναμένεται να διατηρήσουν τις αυξήσεις των τιμών σε υψηλά επίπεδα και τους αξιωματούχους της ΕΚΤ σε επαγρύπνηση.

Η Lagarde και οι συνάδελφοί τους γνωρίζουν πολύ καλά ότι οι ενέργειές τους θα εξεταστούν προσεκτικά υπό το πρίσμα της προηγούμενης εμπειρίας.

Ο Jean-Claude Trichet, πρόεδρος της ΕΚΤ από το 2003 έως το 2011, αύξησε τα επιτόκια άστοχα δύο φορές -το 2008 και το 2011- μόνο για να αναγκαστεί να αντιστρέψει αυτές τις αυξήσεις μέσα σε λίγους μήνες. Στην πρώτη περίπτωση, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής πίστεψαν εσφαλμένα ότι το χρηματοπιστωτικό σύστημα της Ευρώπης δεν θα υπέφερε από την αναταραχή στις ΗΠΑ. Τη δεύτερη φορά, υποτίμησαν τη σοβαρότητα της κρίσης χρέους του ευρώ.

moneyreview.gr

Διαβάστε επίσης: 

ΕΚΤ: Οι προβλέψεις για τα επιτόκια – Κινδυνεύει από ένα λάθος πολιτικής;

Morgan Stanley: Οι αυξήσεις επιτοκίων τελειώνουν – Τι θα γίνει μετά;

Ο πληθωρισμός άνω του στόχου ανησυχεί περισσότερο τους κεντρικούς τραπεζίτες 

Ακολουθήστε το Money Review στο Google News