Κινδυνεύει και η Αμερική με ένα δικό της φιάσκο αλά Evergrande;

Οι επενδυτές ανά τον κόσμο βίωσαν μία άσχημη στιγμή στην αρχή της εβδομάδας, όταν άρχισαν να ανησυχούν ότι το χρηματοοικονομικό φιάσκο από τον κινεζικό κολοσσό στην αγορά ακινήτων Evergrande θα μπορούσε να εξαπλωθεί πέρα ​​από τα σύνορα της χώρας. Μετά από μία μεγάλη ημερήσια πτώση του Dow Jones, οι επενδυτές ξεπέρασαν την αγωνία τους – αλλά μόνο επειδή οι περισσότεροι παρατηρητές αντιλαμβάνονται αυτήν την κατάσταση με εντελώς λανθασμένο τρόπο.

Το ερώτημα δεν είναι εάν μια εκρηκτική «βόμβα χρέους» σε μια κινεζική εταιρεία θα προκαλέσει χρηματοοικονομικές ριπές στο εξωτερικό. Η απάντηση είναι αρνητική. Η έκρηξη θα περιοριστεί στο κλειστό χρηματοπιστωτικό σύστημα της Κίνας, το οποίο θα περιορίσει, αν όχι εντελώς, το «κύμα» της κρίσης. Το πιο αντιπροσωπευτικό ερώτημα στην προκειμένη περίπτωση είναι εάν υποφώσκουν παρόμοιες «βόμβες» και σε άλλες ανεπτυγμένες οικονομίες. Η απάντηση είναι ότι πιθανότατα υπάρχει κάποια εκδοχή της Evergrande στις περισσότερες από αυτές. Οι δυσλειτουργίες της Κίνας δεν είναι τόσο μοναδικές όσο θέλουν να πιστεύουν οι αναλυτές. 

Ηδη, οι περισσότεροι φαίνεται να ξεχνούν, από την πλευρά του Πεκίνου, ότι η πιθανή έκρηξη της Evergrande είναι εξίσου λύση όσο και πρόβλημα. Το πρόβλημα που πρέπει να επιλύσει το Πεκίνο, ξεκινώντας από την απλούστερη μορφή του, είναι το εξής: Ένας γηράσκων και δυνητικά συρρικνούμενος πληθυσμός, ο οποίος είναι υπερβολικά εξαρτημένος από το δανεισμό που συνδέεται με την αγορά ακινήτων για να τροφοδοτήσει την τρέχουσα οικονομική ανάπτυξη, αλλά και για να επενδύσει τις αποταμιεύσεις του και να χρηματοδοτήσει με αυτό τον τρόπο τις ανάγκες της μεσαίας τάξης κατά τη συνταξιοδότησή της.

Οι επιπτώσεις από αυτή τη δυναμική είναι ατελείωτες. Το πιο ενδιαφέρον είναι ότι η χρόνια κατεύθυνση των αποταμιεύσεων σε «επενδύσεις» σε ακίνητα υπονομεύει την αύξηση της παραγωγικότητας με την πάροδο του χρόνου, επειδή τα ακίνητα συνιστούν ένα λιγότερο παραγωγικό περιουσιακό στοιχείο από ένα εργοστάσιο ή ένα εργαστήριο έρευνας και ανάπτυξης.

Δεδομένου ότι η μεσαία τάξη βασίζεται ιδιαίτερα στο συγκεκριμένο περιουσιακό στοιχείο για να καλύψει τις μελλοντικές της οικονομικές ανάγκες, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής είναι αναγκασμένοι να αναπληρώσουν με κάποιο τρόπο τη χαμηλή παραγωγικότητα. Η παραδοσιακή απάντηση είναι ένας συνδυασμός πιστωτικών επιδοτήσεων για τους αγοραστές κατοικιών για να τροφοδοτούν τη ζήτηση (στην Κίνα και σε άλλα μέρη του πλανήτη) και τεχνητούς περιορισμούς στη νέα προσφορά (σε πολλά μέρη του κόσμου, αν και όχι τόσο στην Κίνα).

Αυτό με τη σειρά του τροφοδοτεί μία άνευ ορίων αύξηση των τιμών προκαλώντας κοινωνικό πρόβλημα. Ομως, λόγω της αναντιστοιχίας μεταξύ της σχετικά μειωμένης παραγωγικότητας των ακινήτων και των αυξανόμενων τιμών των ακινήτων στα οποία η μεσαία τάξη έχουν τοποθετήσει τις αποταμιεύσεις τους, οι κυβερνήσεις βρίσκονται υπό συνεχή πίεση να βρουν νέους μηχανισμούς για να διατηρήσουν τις υψηλές τιμές. Αυτό συχνά σημαίνει ενθάρρυνση της διόγκωσης του χρέους.

Και εδώ ακριβώς έρχεται κάποιος να ρωτήσει εάν η κατάσταση αυτή περιγράφει την Κίνα ή και τις ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο, τον Καναδά, την Ιαπωνία, τη Δανία ή οιαδήποτε άλλη ανεπτυγμένη χώρα. Όλοι έχουν βασιστεί με τη μία ή την άλλη μορφή σε ακίνητα για να τροφοδοτήσουν την ανάπτυξη της οικονομίας, με όλες τις νομισματικές και πολιτικές ενισχύσεις – και πιστωτικούς κινδύνους – που συνεπάγεται. Και η δυσάρεστη αλήθεια είναι ότι παρά τις πολλαπλές τοπικές διαφορές, πολλές σύγχρονες οικονομίες μοιάζουν σε αυτό το σημαντικό ζήτημα.

Το πρόβλημα αυτή τη στιγμή για την Κίνα είναι πώς θα απαλλαγεί δια παντός από την εξάρτησή της από την αγορά ακινήτων, κάτι που δεν θα είναι εύκολο. Το πρόβλημα της Κίνας έχει εστιάσει αυτή τη στιγμή όλη την προοσοχή στο γεγονός εάν μία κατάρρευση της Evergrande θα μπορούσε να πυροδοτήσει την «κινεζική στιγμή της Lehman Brothers». Θα ήταν όμως πολύ καλύτερο η προσοχή να εστιαζόταν στην αμερικανική στιγμή της «Evergrande», στο γεγονός δηλ. ότι η εκρηκτική άνθηση της αγοράς ακινήτων των τελευταίων τριών δεκαετιών δεν είναι και τόσο σταθερή. 

moneyreview.gr με πληροφορίες από WSJ

Ακολουθήστε το Money Review στο Google News