ΙΟΒΕ: Τα στοιχεία που δείχνουν την ανάγκη επανασχεδιασμού του Υγειονομικού Χάρτη
Μια σειρά δεδομένων τα οποία αναδεικνύουν την ανομοιογένεια στην κατανομή των υπηρεσιών υγείας στη χώρα, περιέχονται στην Έκθεση κοινωνικών και οικονομικών τάσεων στις ελληνικές περιφέρειες που δημοσίευσε πριν μερικές μέρες το ΙΟΒΕ. Τα στοιχεία αυτά αποδεικνύουν την ανάγκη για την επίσπευση του επανασχεδιασμού του Υγειονομικού Χάρτη της χώρας, ώστε να περιοριστούν οι ανισότητες ως προς την πρόσβαση των πολιτών στις υπηρεσίες υγείας.
Όπως επισημαίνεται στην έκθεση, οι πόροι του υγειονομικού συστήματος παρουσιάζουν ανομοιογένεια στο χώρο, λόγω ιστορικών, πληθυσμιακών, γεωγραφικών και άλλων παραγόντων. Για παράδειγμα, η πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας (Κέντρα Υγείας-ΚΥ) στην Ελλάδα είχε κατά τα πρώτα χρόνια της ίδρυσης του ΕΣΥ το ρόλο της άμβλυνσης των γεωγραφικών ανισοτήτων στην υγεία. Αυτό μπορεί να εξηγεί γιατί η Αττική παρουσιάζει το μεγαλύτερο αριθμό Κέντρων Υγείας στη χώρα σε απόλυτους όρους, αλλά παράλληλα, τον μικρότερο σε σχετικούς όρους πχ με βάση την αναλογία κέντρων ανά 100.000 άτομα στον πληθυσμό.
Ειδικότερα με βάση τα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ) για το 2022, σε σύνολο 311 κέντρων υγείας στη χώρα, τα 57 βρίσκονται στην Αττική. Την ίδια στιγμή όμως αναλογεί μόλις 1 κέντρο ανά 100.000 κατοίκους, μια αναλογία η οποία είναι η μικρότερη στην Επικράτεια. Αντίθετα στην περιφέρεια Πελοποννήσου υπάρχουν 30 κέντρα με αναλογία 6 ανά 100.000 κατοίκους.
Επίσης, τα Κέντρα Υγείας στην Αττική παρουσιάζουν το υψηλότερο ποσοστό ιατρικού προσωπικού αναλογικά με τον πληθυσμό και τον μικρότερο σε όρους νοσηλευτικού και λοιπού προσωπικού σε σύγκριση με την περιφέρεια όπου η συγκέντρωση νοσηλευτικού και λοιπού προσωπικού είναι μεγαλύτερη. Συγκεκριμένα αν και στην Αττική απασχολούνται στα ΚΥ 1.417 γιατροί και 1.218 νοσηλευτές σε σύνολο 3.513 και 5.153 αντίστοιχα, αναλογούν μόλις 37 γιατροί ανά 100.000 και 32 νοσηλευτές (οι λιγότεροι πανελλαδικά) ανά 100.000.
Επίσης με βάση το ΙΟΒΕ, η υψηλότερη αναλογία νοσηλευτικού προσωπικού σε σχέση με τον πληθυσμό καταγράφεται στην Ήπειρο 109 ανά 100.000.
Μια ακόμη επισήμανση που προκαλεί ενδιαφέρον αποτελεί το γεγονός ότι η υψηλότερη αναλογία ιατρικών μηχανημάτων σε σχέση με τον πληθυσμό εντοπίζεται στο Βόρειο Αιγαίο. Αναλογούν δηλαδή 107 μηχανήματα ανά 100.000 κατοίκους, όταν στην Αττική υπάρχουν μόλις 19 μηχανήματα ανά 100.000 που είναι και τα λιγότερα σε όλη την Ελλάδα.
Αναφορικά με τη δευτεροβάθμια φροντίδα υγείας (νοσοκομεία), ενώ η Αττική παρουσιάζει τον μεγαλύτερο αριθμό δομών, οι δομές εμφανίζονται περισσότερες σε σχέση με τον πληθυσμό σε περιφέρειες όπως το Βόρειο και το Νότιο Αιγαίο (δημόσιες) ή η Ανατολική Μακεδονία και Θράκη (ιδιωτικές).
Εντούτοις, οι διαθέσιμες κλίνες σε νοσοκομεία και κλινικές, καθώς και ο συνολικός αριθμός γιατρών (όχι μόνο στα Κέντρα Υγείας ή τα νοσοκομεία, αλλά στο σύνολο του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα), παρουσιάζουν τη μεγαλύτερη συγκέντρωση στην Αττική.
Τέλος, κομβικό είναι και το ζήτημα της πρόσβασης στις υπηρεσίες υγείας. Ένας πολύ σημαντικός δείκτης ο οποίος προκύπτει από την Έρευνα για το Εισόδημα και τις Συνθήκες Διαβίωσης στην Ευρώπη (EU-SILC) είναι οι αυτοαναφερόμενες μη εξυπηρετούμενες ανάγκες για ιατρική φροντίδα για λόγους κόστους, γεωγραφικής απόστασης ή λιστών αναμονής. Εν μέσω της κρίσης (2016) το ποσοστό του πληθυσμού στην Ελλάδα που δήλωνε πρόβλημα πρόσβασης ή μη εξυπηρετούμενες ανάγκες για περίθαλψη έφτασε το 13,1% σε σύγκριση με μόλις 2,8% για τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, το δεύτερο μεγαλύτερο ποσοστό στην ΕΕ μετά την Εσθονία. Έκτοτε έχει υποχωρήσει στο 9% του πληθυσμού, παραμένει όμως το δεύτερο μεγαλύτερο ποσοστό στην Ευρώπη, και μάλιστα αρκετά μεγαλύτερο από τα ποσοστά που σημειώνονται στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες.
Οι περιφέρειες όπου τα προβλήματα πρόσβασης σε υπηρεσίες υγείας φαίνεται να είναι σε χαμηλότερα σχετικά επίπεδα είναι η Κρήτη και η Αττική (7,5% και 7,8% αντίστοιχα) – όπου όμως και πάλι εμφανίζονται υπερδιπλάσια από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Οι περιφέρειες όπου τα αυτοαναφερόμενα προβλήματα πρόσβασης εμφανίζονται ιδιαίτερα υψηλά είναι τα Ιόνια Νησιά (14%) και η Ανατολική Μακεδονία και Θράκη (11,7%), ενώ στις περισσότερες περιφέρειες της χώρας σημειώνεται αύξηση μεταξύ 2018 και 2022 (δηλαδή, την περίοδο μετά την κρίση χρέους).
Δεδομένου του ύψους της ιδιωτικής δαπάνης υγείας στην Ελλάδα, των μη εξυπηρετούμενων αναγκών για περίθαλψη, αλλά και των επερχόμενων δημογραφικών αλλαγών που τονίζουν τη σημασία της πρόληψης, η πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας θα πρέπει να αποτελέσει προτεραιότητα της πολιτικής υγείας σε όλη την Επικράτεια τα επόμενα χρόνια.
Διαβάστε επίσης:
Στενεύουν τα περιθώρια για το Ταμείο Ανάκαμψης – Αγώνας δρόμου τα επόμενα 2,5 χρόνια
ΙΟΒΕ: Μείζονος σημασίας πρόβλημα το δημογραφικό – «Ροκανίζει» την αγορά εργασίας
Φαρμακευτικές: Ζητούν «κόφτες» στη διενέργεια συνεδρίων – Ποια τα όρια που θέτουν για χορηγίες
Ακολουθήστε το Money Review στο Google News
