Eurasia Group: Η μάχη του Μαρτίου για τους δημοσιονομικούς κανόνες της Ε.Ε.
Κρίσιμος μήνας θα είναι ο Μάρτιος για τη συζήτηση γύρω από την αναθεώρηση των δημοσιονομικών κανόνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σύμφωνα με τον Mujtaba Rahman της Eurasia Group, καθώς οι σχετικές διαπραγματεύσεις μπαίνουν σε μία πιο σοβαρή και πολιτική φάση.
Το θέμα θα συζητηθεί στο άτυπο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στις 10-11 Μαρτίου και στη συνέχεια σε επίπεδο υπουργών Οικονομικών στις 14-15 Μαρτίου, ενώ στις 2 Μαρτίου θα εκδοθούν οι δημοσιονομικές εκτιμήσεις για το 2023, όπου η Κομισιόν πιθανότατα θα συστήσει στις χώρες υψηλών χρεών να ξεκινήσουν τη διαδικασία της δημοσιονομικής προσαρμογής για τις τρέχουσες δαπάνες ήδη από το 2023, καθώς η Ευρώπη ετοιμάζεται για την έξοδο από τα μέτρα στήριξης της πανδημίας.
Όμως, οι ουσιαστικές πολιτικές διαπραγματεύσεις ξεκινούν τώρα. Μέχρι στιγμής, όλες οι χώρες-μέλη αναγνωρίζουν –αν και σε διαφορετικούς βαθμούς- την ανάγκη να προωθηθούν οι επενδύσεις της πράσινης και της ψηφιακής μετάβασης, καθώς και ότι δεν είναι πρακτική η συμμόρφωση με τον κανόνα του 1/20 στη μείωση του χρέους (ότι δηλαδή οι χώρες-μέλη θα πρέπει να μειώνουν τη διαφορά ανάμεσα στο επίπεδο του χρέους τους και την τιμή αναφοράς του 60% του ΑΕΠ κατά 1/20 τον χρόνο).
Ωστόσο, δεν υπάρχει καμία συμφωνία ως προς το τι θα πρέπει να γίνει μετά, με τη Eurasia Group να τονίζει ότι από τις συζητήσεις του Μαρτίου θα προκύψει μία πρώτη αίσθηση ως προς το πόσο φιλόδοξη θα είναι η αναμόρφωση των κανόνων.
Παρότι οι διαπραγματεύσεις έχουν πολύ δρόμο ακόμα, η Eurasia επισημαίνει πως ένας «πράσινος χρυσός κανόνας» -μία δέσμευση για ισοσκελισμένο προϋπολογισμό που θα επιτρέπει αποκλίσεις για τις πράσινες δαπάνες- ήδη φαίνεται απίθανος.
Πρώτον, οι χώρες του Βορρά πιστεύουν ότι κάτι τέτοιο θα επέτρεπε σε κάθε χώρα-μέλος να ισχυριστεί ότι η δική της αγαπημένη ιδέα αξίζει να έχει προτεραιότητα (οι Πολωνοί ήδη πιέζουν να εξαιρεθούν από τους δημοσιονομικούς κανόνες οι αμυντικές δαπάνες, με δεδομένη την απειλή εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία).
Ακόμα σημαντικότερο, όμως, για τα δημοσιονομικά «γεράκια» είναι το γεγονός ότι ο βασικός στόχος του Συμφώνου Σταθερότητας είναι η βιωσιμότητα των δημόσιων οικονομικών των χωρών-μελών. Καθώς το γενικό πλαίσιο του 3% για το έλλειμμα και του 60% για τα χρέος δεν αναμένεται να αλλάξει –αφού μια αναθεώρηση της Συνθήκης δεν είναι στο τραπέζι- αυτό αναγκαστικά περιορίζει το πόσο δημοσιονομικό χώρο θα μπορεί να δημιουργήσει η Κομισιόν.
«Δεν πρόκειται να βγάλουμε από τον ορισμό του ελλείμματος ένα κομμάτι δαπανών», λέει ένας Ευρωπαίος αξιωματούχος που συμμετέχει στη συζήτηση, όπως επισημαίνει η Eurasia. Αντ΄ αυτού, μία ιδέα που έχει πέσει στο τραπέζι είναι οι πράσινες εξαιρέσεις να τεθούν ρητά μέσα στο πλαίσιο της μεσοπρόθεσμης βιωσιμότητας του χρέους, με τον ρυθμό της προσαρμογής να καθορίζεται από τον τύπο των δαπανών που κάνουν οι χώρες-μέλη.
Βέβαια, το να αποφασιστεί ποιες θα δαπάνες θα χαρακτηριστούν «καλές» είναι ένα πολιτικό ναρκοπέδιο από μόνο του, όμως Ευρωπαίοι αξιωματούχοι πιστεύουν ότι ο κίνδυνος του «green washing» (δηλαδή να χαρακτηρίζονται ως πράσινες δαπάνες που δεν έχουν σχέση με την πράσινη μετάβαση) είναι περιορισμένος, τόσο λόγω των μηχανισμών που αξιολογούν τα εθνικά σχέδια ανάκαμψης των χωρών-μελών όσο και με το σύστημα ταξινόμησης taxonomy.
Παράλληλα, ο επίτροπος Paolo Gentiloni καθώς και κάποιες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες θέλουν να δώσουν στις χώρες-μέλη μεγαλύτερα περιθώρια να διαμορφώσουν τα δικά τους δημοσιονομικά σχέδια –πάντα στο πλαίσιο της μεσοπρόθεσμης βιωσιμότητας- απομακρύνοντας κάποιους από τους περιορισμούς του Συμφώνου Σταθερότητας, όπως τον κανόνα του 1/20 του χρέους.
Υποψήφιος για αναθεώρηση είναι και ο μεσοπρόθεσμος στόχος για σχεδόν ισοσκελισμένους ή πλεονασματικούς προϋπολογισμούς, που υπαγορεύει δομική προσαρμογή ίση με το 0,5% του ΑΕΠ ετησίως.
Και σε αυτή την περίπτωση, το προηγούμενο δημιουργεί η διαδικασία του Ταμείου Ανάκαμψης, όπου οι εθνικές κυβερνήσεις είχαν πολύ μεγαλύτερο λόγο στις μεταρρυθμίσεις που προωθούνται και τις δαπάνες που χρηματοδοτούνται.
Κατά μίας κίνησης προς αυτή την κατεύθυνση τάσσονται τα «γεράκια» του Βορρά και ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν Vladis Dombrovskis. Για την ώρα, η πρόεδρος της Κομισιόν Ursula von der Leyen παραμένει πολύ επιφυλακτική και απρόθυμη να πάρει κάποια ισχυρή θέση, όμως σύμφωνα με την Eurasia Group, σε κάποιο σημείο θα πρέπει να διαλέξει πλευρά και τελικά θα στηρίξει τους υπέρμαχους της αναμόρφωσης.
Διαβάστε επίσης:
Politico: Η Κομισιόν σχεδιάζει να κρατήσει στον «πάγο» τον κανόνα του χρέους και το 2023
Ισπανία – Ε.Ε.: Κάθε κράτος-μέλος να ορίζει τους δικούς του δημοσιονομικούς στόχους
Ε.Ε.: Αναλαμβάνει δράση για την καταπολέμηση του «greenwashing»
Ακολουθήστε το Money Review στο Google News
