«Κλειδί» στη λύση του δημογραφικού, η αλλαγή στις πολιτικές των χώρων εργασίας 

Όταν στις αρχές της δεκαετίας του 2000, η Δήμητρα Παπαδοπούλου ρωτούσε όλο παράπονο το Θοδωρή Αθερίδη «Εγώ πότε θα γίνω μάνα», στη σειρά «Σ’ αγαπώ μ’ αγαπάς», η ατάκα έγραφε ιστορία, καθώς μεγάλη μερίδα του κοινού, μπορούσε να ταυτιστεί με την πρωταγωνίστρια. Είκοσι χρόνια μετά, και η εν λόγω φράση, θεωρείται ξεπερασμένη από τις γυναίκες που ανήκουν στους millennials και τη gen z, γεγονός από αποτυπώνει ολοφάνερα, τη στροφή των προτεραιοτήτων της νέας γενιάς γυναικών. Πού οφείλεται όμως αυτό; Ποιος είναι ο κοινωνικός αντίκτυπος αυτής της στάσης; Και με ποιους τρόπους οι γυναίκες, μπορούν να ενσωματώσουν ξανά τη μητρότητα στο νεανικό lifestyle τους; 

«Καμπανάκι» έχει σημάνει στη χώρα μας, αναφορικά με το δημογραφικό, με όλο και περισσότερους πολιτικούς να δηλώνουν πως πρόκειται για το μεγαλύτερο εθνικό πρόβλημα. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός, ότι το 2021, σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, ήρθαν στον κόσμο 85.346 παιδιά, τη στιγμή που οι θάνατοι έφτασαν τους 143.919. 

Κύριο αίτιο αυτού του ζητήματος, είναι η αλλαγή στο πρότυπο της σύγχρονης γυναίκας, η οποία επενδύει στην επαγγελματική της καταξίωση, με αποτέλεσμα να πιστεύει πως η απόκτηση οικογένειας -ιδίως σε νεαρή ηλικία-, θα συντελέσει στο να μην αποδώσουν καρπούς οι κόποι της, καθώς θα «μείνει πίσω». 

Δέσμη δράσεων από το Υπουργείο Εργασίας 

Έχοντας κατανοήσει τα παραπάνω η κυβέρνηση, έχει προχωρήσει την τελευταία τετραετία, σε μία δέσμη δράσεων, έτσι ώστε οι γυναίκες να μπορούν να προχωρήσουν την καριέρα τους, τη στιγμή που έχουν δημιουργήσει τη δική τους οικογένεια. 

Όπως αναφέρει στο moneyreview η υφυπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, αρμόδια για θέματα Δημογραφικής Πολιτικής και Οικογένειας, κ. Μαρία Συρεγγέλα, «με τον νέο εργασιακό νόμο συμπληρώσαμε το νομοθετικό πλαίσιο των γονικών αδειών και θεσπίσαμε για πρώτη φορά άδεια πατρότητας 14 ημερών μετ’ αποδοχών, άδεια που χορηγείται υποχρεωτικά από τον εργοδότη. Οι άδειες λοιπόν που λαμβάνουν οι μητέρες δεν αποτελούν αντικίνητρο για την πρόσληψή τους αφού πλέον λαμβάνουν άδειες και οι πατέρες». 

«Παράλληλα διευρύνουμε το δικαίωμα των εργαζόμενων γονέων και φροντιστών να κάνουν χρήση ευέλικτων συνθηκών απασχόλησης για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, ώστε να εξυπηρετούνται καλύτερα οι ανάγκες φροντίδας της οικογένειάς τους, ενώ ορθώνουμε ένα τείχος προστασίας των θέσεων εργασίας, με την απαγόρευση απόλυσης όσων κάνουν χρήση των διευκολύνσεων για να συνδυάσουν τις ευθύνες τους στην επαγγελματική και την ιδιωτική ζωή», προσθέτει η υφυπουργός.

«Επίσης, δίνουμε “Σήμα Ισότητας” στις επιχειρήσεις που αναπτύσσουν πολιτικές για την αντιμετώπιση των στερεοτυπικών έμφυλων ρόλων και δημιουργούν φιλικό εργασιακό περιβάλλον τόσο για τους άνδρες όσο και για τις γυναίκες,» σημειώνει. Αναφορικά με τις δράσεις που αναμένονται στο άμεσο μέλλον, «το πρόγραμμα δημιουργίας χώρων φύλαξης βρεφών σε επιχειρήσεις, θα απεγκλωβίσει τις εργαζόμενες μητέρες από το δίλημμα “καριέρα ή οικογένεια”», τονίζει η κ. Συρεγγέλα. 

Ενώ, σχετικά με τις «Νταντάδες της γειτονιάς», η υφυπουργός λέει πως, «σε αυτή τη φάση συνεχίζεται η διαδικασία υποβολής αιτήσεων για την εγγραφή στο Μητρώο Επιμελητών του προγράμματος, καθώς έχει ξεκινήσει και η διαδικτυακή εκπαίδευση των υποψηφίων Επιμελητών και Επιμελητριών προκειμένου ακόμα και όσοι/όσες δεν κατέχουν τα τυπικά προσόντα να μπορέσουν να εγγραφούν στο Μητρώο Επιμελητών του προγράμματος και να βρουν εργασία. Μόλις ολοκληρωθεί η διαδικασία με το Μητρώο Επιμελητών, θα ανοίξει η πλατφόρμα για να υποβάλλουν αιτήσεις οι γονείς». 

Η απάντηση στο μισθολογικό χάσμα είναι η διαφάνεια 

Σημαντικό ρόλο ως προς το δημογραφικό και την επιθυμία επαγγελματικής ανέλιξης από τις γυναίκες, παίζει και η προσπάθεια αλλαγής τους αισθήματος «κατωτερότητας» που αναβλύζει, μέσα από το μισθολογικό χάσμα, ανάμεσα στα δύο φύλα. 

Θέλοντας να το εξομαλύνει, πριν από περίπου ένα μήνα, η ΕΕ προχώρησε στην έγκριση νέων κανόνων, όπως την κατάργηση του απορρήτου των αμοιβών, με τα κράτη- μέλη να έχουν τρία χρόνια προθεσμία, να τους υιοθετήσουν. Η Ελλάδα, ωστόσο έχει την πρόθεση να προχωρήσει άμεσα στην επιβολή τους και να μην εξαντλήσει αυτό το χρονικό περιθώριο, σύμφωνα με την υφυπουργό. 

«Θέλουμε να βάλουμε ένα τέλος στις μισθολογικές διακρίσεις λόγω φύλου γιατί γυναίκες και άνδρες αξίζουν ίσα δικαιώματα, ίση μεταχείριση και ίσες ευκαιρίες», καταλήγει η κ. Συρεγγέλα.

Τη δική της τοποθέτηση, πάνω στο μισθολογικό χάσμα αλλά και τη σύγχρονη θέση της γυναίκας, δίνει και η κ. Στέλλα Κάσδαγλη, συνιδρύτρια του Women On Top, ενός οργανισμού για την επαγγελματική και οικονομική ενδυνάμωση των γυναικών και την ισότητα στην εργασία. 

Όπως σημειώνει μιλώντας στο MR, «ο λόγος για τον οποίο το μισθολογικό χάσμα στην Ελλάδα (δηλαδή η διαφορά ανάμεσα στην αμοιβή ενός άνδρα και μίας γυναίκας που κάνουν δουλειά ίσης αξίας) είναι σχετικά χαμηλό, είναι επειδή η χώρα μας έχει ένα από τα χαμηλότερα ποσοστά γυναικείας απασχόλησης στην Ε.Ε. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι οι γυναίκες που θα πληρώνονταν λιγότερο, μένουν σπίτι ή εργάζονται άτυπα. Και αυτό είναι ένα πρόβλημα που χρειάζεται να αντιμετωπίσουμε. Κάτι άλλο που έχει σημασία να πούμε είναι ότι το συνολικό εθνικό χάσμα στις αμοιβές (δηλαδή η διαφορά ανάμεσα στο μέσο όρο των αμοιβών ανδρών και γυναικών στη χώρα) ξεπερνά στην Ελλάδα το 40%, κι αυτό γιατί οι γυναίκες τείνουν να καταλαμβάνουν πιο κακοπληρωμένες θέσεις (είτε λόγω επαγγελματικού τομέα είτε λόγω ιεραρχίας)».

«Η πρόσφατη κοινοτική οδηγία που θα κληθεί σύντομα να εφαρμόσει και η χώρα μας και αφορά τη μισθολογική διαφάνεια είναι ένα σημαντικό βήμα για τη γεφύρωση του χάσματος. Όμως τα βαθύτερα προβλήματα χρειάζονται και πιο μακροπρόθεσμες και σύνθετες λύσεις για να αντιμετωπιστούν: η ισότιμη συμμετοχή των ανδρών στη φροντίδα και η εκπαίδευση εργαζομένων και στελεχών με στόχο την εδραίωση μιας πιο ισότιμης κουλτούρας στην αγορά εργασίας είναι μερικά από τα σημαντικά βήματα που χρειάζεται να γίνουν προς αυτή την κατεύθυνση», τονίζει.

Το δικαίωμα στο μοίρασμα και στην ατέλεια

Ερωτώμενη για το τι πρέπει να γίνει άμεσα στη χώρα μας για να αντιμετωπιστεί το δημογραφικό πρόβλημα, η κ. Κάσδαγλη, αναφέρει ότι «το σημαντικότερο που χρειάζεται να γίνει είναι να εδραιωθεί η πρακτική της λήψης αδειών γονεϊκότητας και φροντίδας από τους μπαμπάδες, όχι μόνο νομοθετικά αλλά και ουσιαστικά. Να μην αισθάνονται, δηλαδή, οι άνδρες ότι χάνουν κάτι από το επαγγελματικό κύρος ή τον ανδρισμό τους όταν αποφασίζουν να αφιερώσουν χρόνο στο μικρό παιδί που ήρθε στην οικογένειά τους». 

Ολοκληρώνοντας την τοποθέτησή της, η συνιδρύτρια του WomenOnTop, τονίζει πως «κανείς και καμία δεν μπορεί να τα κάνει όλα, εξίσου καλά και ταυτόχρονα και θα ήταν άδικο να ζητάμε ή να περιμένουμε από τις γυναίκες να ανταποκριθούν σε ένα τέτοιο “ιδανικό”. Στον βαθμό που οι άνδρες έχουν εδώ και αιώνες σημαντικές δουλειές και υγιείς οικογένειες εδώ και αιώνες, διατηρώντας το δικαίωμα να παραμείνουν ατελείς και στους δύο αυτούς ρόλους τους, το ίδιο θα πρέπει να εξασφαλίσουμε και για τις γυναίκες. Το δικαίωμα στο μοίρασμα και στην ατέλεια».

Διαβάστε επίσης: 

Μεταφορά άδειας μητρότητας στον πατέρα

Καταργείται το άβατο των γυναικών στα hedge funds – Η Man Group κάνει την αρχή

Βρετανία: Ποια κίνητρα προσφέρουν οι επιχειρήσεις στις γυναίκες εργαζόμενες

Ακολουθήστε το Money Review στο Google News