Επιτέλους η ΕΚΤ απενεργοποιεί τη λειτουργία του «αυτόματου πιλότου»

Μπορεί να μην είναι το τέλος, όμως σίγουρα είναι η αρχή του τέλους του σημερινού κύκλου σύσφιγξης της νομισματικής πολιτικής της ΕΚΤ. Το δ.σ. αποφάσισε να αυξήσει τα επιτόκια κατά 25 μονάδες βάσης, ανεβάζοντας το επιτόκιο καταθέσεων στο 3,25% στη σημερινή συνεδρίαση. Σε μία περαιτέρω πιο ήπια κίνηση, η μελλοντική καθοδήγηση παρέμεινε αριστοτεχνικά αόριστη, λέγοντας ότι το κόστος δανεισμού θα γίνει επαρκώς περιοριστικό. Οι διαμορφωτές πολιτικής αποφάσισαν με έξυπνο τρόπο να χαλαρώσουν την επιθετική τους στάση. 

Αυτή η μείωση στο μέγεθος, μετά από τρεις αυξήσεις των 50 μονάδων βάσης, φέρνει την ΕΚΤ σε ευθυγράμμηση με την Φέντεραλ Ριζέρβ και την Τράπεζα της Αγγλίας. Η Fed αύξησε το επιτόκιό της κατά 25 μονάδες βάσης την Τετάρτη και η Τράπεζα της Αγγλίας αναμένεται να ακολουθήσει στις 11 Μαίου. Οι κινήσεις αυτές αναμένεται να είναι οι τελευταίες ανοδικές του σημερινού κύκλου και παρότι η ΕΚΤ δεν έχει ολοκληρώσει το έργο της, σαφέστατα δεν ένιωθε αρκετή αυτοπεποίθηση για να συνεχίσει με μια μεγαλύτερη κίνηση σήμερα, όταν η Fed πιθανότατα θα σταματήσει για το άμεσο μέλλον. «Δεν κάνουμε παύση, αυτό είναι πολύ σαφές», δήλωσε η πρόεδρος της ΕΚΤ Κριστίν Λαγκάρντ στη συνέντευξη Τύπου της Πέμπτης. «Γνωρίζουμε ότι έχουμε περισσότερο έδαφος να καλύψουμε».

Το δ.σ. αποφάσισε επίσης να επανεπενδύει τα ομόλογα που λήγουν στο πλαίσιο του κανονικού προγράμματα ΑΡΡ από τον Ιούλιο, απόφαση που αποτελεί το μοναδικό «γερακίσιο» στοιχείο, παρότι ήταν ευρέως αναμενόμενο. 

Αυτή η πιο στοχευμένη προσέγγιση έγινε από την αγορά κρατικών ομολόγων με ικανοποίηση δεκτή μετά από τις απότομες αυξήσεις των επιτοκίων των κεντρικών τραπεζών τον περασμένο περίπου χρόνο, οι οποίες προκαλούν προβλήματα στον τραπεζικό τομέα. Ενώ οι χρεοκοπίες τραπεζών – ή η μεγάλη διεύρυνση των αποδόσεων ανάμεσα στον πυρήνα και την ευρωπεριφέρεια – δεν έχουν ακόμη εκδηλωθεί στη ζώνη του ευρώ, είναι λογικό να μην δοκιμάζουμε πού βρίσκονται οι αδυναμίες. Καθώς το μεγαλύτερο μέρος του προγράμματος τραπεζικής ρευστότητας 1,3 τρισεκατομμυρίων ευρώ της ΕΚΤ, Στοχευμένης Μακροπρόθεσμης Αναχρηματοδότησης, θα τελειώσει τον επόμενο μήνα, το διοικητικό συμβούλιο πρέπει να επαγρυπνεί ώστε να συνεχίσουν να είναι διαθέσιμες οι πίστωσεις για να διατηρήσει την οικονομία σε ανάπτυξη.

Η υποτονική ανάπτυξη, η επιβράδυνση του τραπεζικού δανεισμού, η συγκράτηση του πληθωρισμού και οι παγκόσμιες τραπεζικές αναταράξεις συνέβαλαν στην απόφαση της ΕΚΤ να μειώσει τον ρυθμό αύξησης των επιτοκίων. Υποδεικνύει μια αλλαγή στην ισορροπία των κινδύνων και ως εκ τούτου πώς θα ανταποκριθούν οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής στο μέλλον. Η ανάπτυξη του πρώτου τριμήνου της ζώνης του ευρώ ήταν οριακή, αυξανόμενη κατά 0,1%. Ο δομικός πληθωρισμός, εξαιρουμένου του κόστους των τροφίμων και της ενέργειας, σημείωσε πτώση στο 5,6% τον Απρίλιο, παρόλο που οι βασικές τιμές καταναλωτή «τσίμπησαν» στο 7%. Η μάχη κατά του πληθωρισμού απέχει πολύ από το να κερδηθεί, καθώς ο στόχος για τον πληθωρισμό 2% παραμένει πολύ μακριά. Αλλά υπάρχουν σημάδια ότι τα χειρότερα έχουν τελειώσει. Με γνωστές καθυστερήσεις στη νομισματική πολιτική, είναι καιρός να εκτιμηθεί εάν έχουν ήδη γίνει αρκετά για τον περιορισμό του πληθωρισμού.

Είναι η απότομη συρρίκνωση του τραπεζικού δανεισμού που πρέπει να ανησυχεί περισσότερο την ΕΚΤ, καθώς υπογραμμίζει τον κίνδυνο υπερβολικής σύσφιξης, που πιθανόν να οδηγήσει σε πιστωτική κρίση. Οι τράπεζες ανέφεραν καθαρές μειώσεις ως προς τις χορηγήσεις στεγαστικών δανείων, τα δάνεια προς επιχειρήσεις και την καταναλωτική πίστη των νοικοκυριών στο πρώτο τρίμηνο, καθώς έγιναν πολύ πιο αυστηρές οι πιστωτικές συνθήκες. Η ύφεση μπορεί να αποφευχθεί – αλλά αν δεν συμβεί αυτό, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής δεν μπορούν να ισχυριστούν ότι δεν υπήρξαν πολλά προειδοποιητικά σημάδια.

Καθώς το «εργαλείο» των επιτοκίων πλησιάζει στην κορύφωσή του, η μείωση του ισολογισμού θα κυριαρχεί σταθερά. Η επόμενη συνεδρίαση της ΕΚΤ στις 15 Ιουνίου θα στηριχθεί στα οικονομικά στοιχεία που θα ανακοινωθούν έως τότε. Η παθητική εκδοχή της ποσοτικής σύσφιξης, η οποία ξεκίνησε τον Μάρτιο, δεν είχε καμία αισθητή επίδραση μέχρι στιγμής. Ωστόσο, η κατεύθυνση του ταξιδιού για ταχύτερη μείωση του ισολογισμού είναι σαφής. Με περισσότερα από 5 τρισεκατομμύρια ευρώ ομόλογα στο κανονικό πρόγραμμα αγοράς ΑΡΡ, η ΕΚΤ εξακολουθεί να διατηρεί ισολογισμό σημαντικά μεγαλύτερο από ό,τι πριν από την πανδημία. Το πρώτο στάδιο της απόσυρσης των μέτρων στήριξης κατά την πανδημία επιβραδύνεται, αλλά η έμφαση αλλάζει στο σημείο όπου μπορεί να εφαρμοστεί με ασφάλεια η νομισματική σύσφιξη.

moneyreview.gr με πληροφορίες από Bloomberg

Διαβάστε επίσης:

Λαγκάρντ για επιτόκια: Εχουμε δρόμο μπροστά μας, δεν σταματάμε

EKT: Αύξησε τα επιτόκια κατά 25 μονάδες βάσης

Ακολουθήστε το Money Review στο Google News