Μπαχάρι, κανέλλα και φιλί
Μεγάλη συζήτηση έχει γίνει τελευταία για τις αυξήσεις στις τιμές των τροφίμων, και δικαίως γιατί τα τρόφιμα και η ενέργεια επηρεάζουν δυσανάλογα τα πιο ευαίσθητα οικονομικά νοικοκυριά. Με τις τελευταίες δημοσιεύσεις της ΕΛΣΤΑΤ την προηγούμενη εβδομάδα, έχουμε τώρα μία καλύτερη εικόνα για το 2021. Η χρονιά έχει επηρεαστεί από μία σειρά από διαφορετικούς παράγοντες όπως την απορρύθμιση της παγκόσμιας εφοδιαστικής αλυσίδας, τα κατά τόπους lockdown, την μειωμένη παγκοσμίως τουριστική κίνηση κλπ. Ποια είναι, συνεπώς, η συνιστώσα αυτών των εξελίξεων;
Σε παγκόσμιο επίπεδο βλέπουμε, από τον παγκόσμιο οργανισμό τροφίμων των Ηνωμένων Εθνών, μία πρωτοφανή αύξηση τιμών. Συγκεκριμένα, μετά από μία δεκαετία (2011-2020) που οι τιμές παγκοσμίως μειώθηκαν 26%, το 2021 αυξήθηκαν κατά 28%. Βέβαια, παγκοσμίως οι τιμές μετριούνται σε δολάρια, και το ευρώ έχει ενισχυθεί έναντι του δολαρίου κατά περίπου 9% σύμφωνα με την ΕΚΤ.
Στη χώρα μας, οι τιμές εκροών από τη γεωργία-κτηνοτροφία, δηλαδή οι τιμές στις οποίες οι παραγωγοί πουλάνε στα σουπερ μαρκετ και στα άλλα καταστήματα λιανικής, είχαν αυξηθεί το Νοέμβριο του 2021 κατά 16,1% σε σχέση με το Νοέμβριο του 2020. Αυτό δεν είναι περίεργο, γιατί και οι εισροές (οι πρώτες ύλες που οι παραγωγοί αγοράζουν) είχαν επίσης αυξηθεί κατά 15,3%. Γενικά, η σχέση τιμής/κόστους πέρα από περιστασιακή χρονική υστέρηση, δεν φαίνεται προβληματική στην πρωτογενή παραγωγή:
Φυσικά οι καταναλωτές δεν αγοράζουμε απ’ ευθείας από τον παραγωγό, οπότε αυτό που ενδιαφέρει τα νοικοκυριά είναι οι τιμές λιανικής. Οι τιμές παραγωγού του Νοεμβρίου είναι τα προϊόντα που είναι στα καταστήματα το Δεκέμβριο. Εδώ έχουμε μία έκπληξη: Οι τιμές της ομάδας διατροφής του δείκτη τιμών καταναλωτή αυξήθηκαν κατά… μόλις 4,3% τον Δεκέμβριο του 2021 σε σχέση με αυτόν του 2020. Επί προσθέτως, τα νοικοκυριά υποκαθιστούν στην κατανάλωσή τους είδη των οποίων οι τιμές ανεβαίνουν πολύ με άλλα (όπου υπάρχουν ικανοποιητικά υποκατάστατα) κάτι που ο δείκτης της ΕΛΣΤΑΤ δεν μπορεί να απεικονίσει, καθώς έχει σταθερή σύνθεση ανάμεσα από δύο αναθεωρήσεις.
Τα καταστήματα, εκτός από τις αγορές των προϊόντων έχουνε και άλλα κόστη, πιο σταθερά, όπως τη μισθοδοσία τους. Ωστόσο είναι πιθανό, όταν δημοσιευτούν τα αποτελέσματα των εταιριών λιανεμπορίου τροφίμων για το έτος, να δούμε συμπιεσμένα περιθώρια.
Baharat, tarçın ve buse
Bir tutam baharatla gittin
Çarşı içinde bir gölge
Ve yollarıma tuz serdin
Seni bulayım gizlilerde
Baharat, tarçın ve buse
Tavanarasında saklı tarife
Ay ışığı ve Boğaziçi yalnız
O fener bizim çocukluk aşkımız
Beni bıraktığın o gece
Seni aradım gizlilerde
Bir tutam baharata kandım
Ben acıyı tattım seninle
Baharat, tarçın ve buse
Tavanarasında saklı tarife
Ay ışığı ve Boğaziçi yalnız
O fener bizim çocukluk aşkımız
Bir tutam baharatla gittin
Çarşı içinde bir gölge
Dilek Koc, 2003, Πολίτικη Κουζίνα
Ακολουθήστε το Money Review στο Google News
