ΑΠΟΨΕΙΣ

Χωρίς φόβο

Πριν από 25 χρόνια ο Νίκολας Νεγρεπόντε στο βιβλίο του «Ψηφιακός Κόσμος» περιέγραψε μία εικονική εφημερίδα, κομμένη και ραμμένη στις προτιμήσεις και τις απαιτήσεις του κάθε αναγνώστη. Η «Daily Me», όπως την ονόμασε, δεν είχε καμία σχέση με μία παραδοσιακή εφημερίδα ούτε με τα όσα μπορούσαν τότε να προσφέρουν τα τηλεοπτικά δίκτυα και άλλα ηλεκτρονικά μέσα. Ήταν ένα «πακέτο» επικοινωνίας και ενημέρωσης που μπορούσες να σχεδιάσεις ο ίδιος, προεπιλέγοντας το κάθε του στοιχείο μόνο για εσένα.

Κατά μία έννοια ήταν μία προφητεία για τα social media, στα οποία διαλέγουμε τον κύκλο των φίλων και ακολούθων, μαρτυρούμε ενδιαφέροντα, πολιτικές πεποιθήσεις, τις θέσεις μας σε διαχρονικά και τρέχοντα μεγάλα ζητήματα και με τον τρόπο καθορίζουμε (όχι πάντα συνειδητά) το περιεχόμενο που λαμβάνουμε. Αυτό που προέβλεψε ο Νεγρεπόντε ήταν ταυτόχρονα μία υπόσχεση και μία απειλή, όπως έχει σχολιάσει ο καθηγητής του Χάρβαρντ, Κας Σανστάιν (Divided Democracy in the Age of Social Media). Υπόσχεση γιατί η επιλογή είναι πάντα κάτι καλό. Απειλή γίνεται όταν παρασυρόμαστε σε τέτοιο βαθμό, ώστε να οδηγηθούμε στη δημιουργία ενός μικρόκοσμου ομοϊδεατών, που στενεύει υπερβολικά το εύρος των πληροφοριών που δεχόμαστε.

Στα σύγχρονα μέσα ενημέρωσης το ζητούμενο είναι η ισορροπία. Η δυνατότητα για είσοδο στον κλειστό κόσμο της προσωποποιημένης πληροφόρησης πρέπει να συνοδεύεται από ένα παράθυρο μόνιμα ανοιχτό σε πληροφορίες από διαφορετικές, αλλά εξίσου αξιόπιστες πηγές, στην πολυφωνία, την «άλλη» οπτική, τη δεύτερη ανάγνωση των πραγμάτων, τις νέες ιδέες. Έτσι έρχεται η γνώση και αυτή γίνεται δύναμη απέναντι στις θεωρίες συνωμοσίας, τα fake news και κυρίως απέναντι στον φόβο.   

Να στεκόμαστε με επίγνωση των προκλήσεων και των κινδύνων, αλλά χωρίς φόβο. Αυτό είναι που έχουμε ανάγκη σε έναν διαρκώς μεταβαλλόμενο κόσμο. Αυτό χρειαζόμαστε στην εποχή της πανδημίας και των σαρωτικών αλλαγών που αυτή κομίζει στη ζωή μας, στην εποχή μία νέας μεγάλης οικονομικής κρίσης, που διαφέρει ουσιωδώς από εκείνες του πρόσφατου παρελθόντος, στα χρόνια των γεωπολιτικών εντάσεων και ανατροπών. Δεν είναι εύκολο. Θα συναντήσουμε πολλά εμπόδια και θα σκοντάψουμε. Αλλά με σύμμαχο την πληροφορία μπορούμε να ξανασηκωθούμε.

 

Ακολουθήστε το Money Review στο Google News