ΔΝΤ: Διαφορετική η επίδραση των υψηλών επιτοκίων σε κάθε χώρα – Ποιες σηκώνουν το μεγαλύτερο βάρος

Με τη ραγδαία αύξηση των επιτοκίων δανεισμού από τις μεγάλες κεντρικές τράπεζες της Δύσης την τελευταία διετία, πολλοί οικονομολόγοι και παράγοντες της αγοράς προέβλεπαν σημαντική επιβράδυνση της οικονομικής δραστηριότητας. Κι όμως, η παγκόσμια ανάπτυξη έμεινε σε γενικές γραμμές σταθερή, με μεμονωμένες εξαιρέσεις.

Οι αναλυτές του ΔΝΤ καταλήγουν πως τα διαφορετικά αποτελέσματα της νομισματικής πολιτικής αποδίδονται εν μέρει στο προφίλ των στεγαστικών δανείων και στα χαρακτηριστικά της αγοράς στέγης σε κάθε χώρα.

Ποιες χώρες επηρεάζονται περισσότερο

Ειδικότερα, η στέγαση είναι σημαντικό κανάλι-δίοδος μετάδοσης της νομισματικής πολιτικής στην οικονομία. Εξάλλου, η αποπληρωμή των στεγαστικών είναι η μεγαλύτερη οικονομική υποχρέωση των νοικοκυριών, ενώ τα σπίτια αποτελούν συχνά τη μοναδική σημαντική μορφή πλούτου. Επίσης, στις περισσότερες χώρες ο κλάδος του real estate συνεισφέρει σε μεγάλο βαθμό στην κατανάλωση, τις επενδύσεις, την απασχόληση και τον πληθωρισμό.

Έτσι, η νομισματική πολιτική έχει εντονότερο αποτύπωμα στην οικονομική δραστηριότητα χωρών με χαμηλό μερίδιο στεγαστικών σε σταθερό επιτόκιο. Δηλαδή κάθε φορά που προσαρμόζονται τα επιτόκια, οι ιδιοκτήτες και δανειολήπτες με στεγαστικό σε κυμαινόμενο επιτόκιο βλέπουν τη δόση τους να ανεβαίνει. Απεναντίας, όσοι έχουν στεγαστικά με σταθερά επιτόκια δεν θα δουν άμεση διαφορά στις μηνιαία δόσεις τους.

Επιπλέον, η νομισματική πολιτική έχει αισθητά αποτελέσματα σε χώρες, όπου το ύψος των στεγαστικών είναι μεγαλύτερο από την αξία των ακινήτων και όπου το χρέος των νοικοκυριών αποτελεί μεγάλο μερίδιο του ΑΕΠ. Στο περιβάλλον αυτό, περισσότερα νοικοκυριά είναι εκτεθειμένα στις μεταβολές των επιτοκίων δανεισμού και ο αντίκτυπος θα είναι εντονότερος εάν το χρέος τους είναι υψηλότερο σε σύγκριση με το σύνολο των περιουσιακών τους στοιχείων.

Σύμφωνα πάντοτε με το ΔΝΤ, καταλυτικός είναι και ο ρόλος των χαρακτηριστικών της αγοράς κατοικίας: η μετάδοση της νομισματικής πολιτικής είναι εντονότερη σε περιοχές όπου η προμήθεια κατοικιών είναι πιο περιορισμένη. Για παράδειγμα, σε περιβάλλον χαμηλών επιτοκίων το κόστος δανεισμού για απόκτηση πρώτης κατοικίας μειώνεται και η ζήτηση αυξάνεται. Ωστόσο, σε περιοχές με περιορισμένο αριθμό διαθέσιμων σπιτιών, οι τιμές τους ανεβαίνουν. Όσοι είναι ήδη ιδιοκτήτες βλέπουν αύξηση του πλούτου τους, με αποτέλεσμα να καταναλώνουν περισσότερο, ακόμα κι αν υποθηκεύουν το σπίτι τους για να δανειστούν περαιτέρω.

Το ίδιο ισχύει και για τις περιοχές όπου οι τιμές κατοικιών έχουν «φουσκώσει» πρόσφατα λόγω υπερβολικά αισιόδοξων προοπτικών. Συνήθως, όταν ακολουθεί σύσφιγξη της νομισματικής πολιτικής, καταρρέουν οι τιμές και αυξάνονται οι κατασχέσεις, το οποίο μπορεί να οδηγήσει σε αισθητή συρρίκνωση εισοδήματος και κατανάλωσης.

Σχέση νομισματικής πολιτικής-αγοράς ακινήτων

Σύμφωνα με το ΔΝΤ, η αγορά στεγαστικών δανείων και η αγορά real estate έχουν αλλάξει σημαντικά λόγω της κρίσης και της πανδημίας. Ως αποτέλεσμα των αλλαγών αυτών, η επίδραση της νομισματικής πολιτικής στην αγορά κατοικίας μπορεί να έχει αποδυναμωθεί ή τουλάχιστον να έχει καθυστερήσει σε αρκετές χώρες.

Σίγουρα, η κατάσταση διαφέρει από χώρα σε χώρα. Όπως φαίνεται από τις αγορές του Καναδά και της Ιαπωνίας, η διάδοση της νομισματικής πολιτικής μέσω της αγοράς κατοικίας ενισχύεται. Αυτό προκαλείται ιδίως από τη μείωση του μεριδίου των στεγαστικών με σταθερό επιτόκιο, την αύξηση του χρέους και την πιο περιορισμένη προσφορά κατοικιών. Απεναντίας, τα αποτελέσματα της νομισματικής πολιτικής φαίνεται να έχουν αποδυναμωθεί σε χώρες, όπως η Ουγγαρία, η Ιρλανδία, η Πορτογαλία και οι ΗΠΑ, όπου τα χαρακτηριστικά αυτά κινούνται προς την αντίθετη κατεύθυνση.

Σύμφωνα με τα ευρήματα του ΔΝΤ, προκειμένου να γίνει η κατάλληλη προσαρμογή της νομισματικής πολιτικής, είναι σημαντικό να κατανοήσουν οι κεντρικές τράπεζες τα χαρακτηριστικά της κάθε αγοράς. Σε χώρες, όπου ο αντίκτυπος των μεταβολών των επιτοκίων στην αγορά κατοικίας είναι έντονος, τα πρώτα σημάδια υπερβολικής σύσφιγξης μπορεί να φανούν μέσω των εξελίξεων στην αγορά στέγης και τις αλλαγές στην αποπληρωμή χρέους από τα νοικοκυριά. Αντιθέτως, όπου η διάδοση της νομισματικής πολιτικής είναι ασθενής, μόλις αναδυθούν τα πρώτα σημάδια πληθωριστικών πιέσεων και υπερθέρμανσης της αγοράς γίνεται να ληφθούν πιο επιθετικά μέτρα.

moneyreview.gr

Διαβάστε επίσης:

«Τσουνάμι» χρεών 2 τρισ. απειλεί τις αμερικανικές τράπεζες

Καμπανάκι του ΔΝΤ για τα ακίνητα: Ήπια υπερτιμημένη η αγορά

Τράπεζες: Χαμηλή η ζήτηση για στεγαστικά δάνεια το 2023

Ακολουθήστε το Money Review στο Google News