Γιόζεφ Στίγκλιτς: Τι πήγε «στραβά» με τον πληθωρισμό

H Φέντεραλ Ριζέρβ «δεν έκανε καλά τη δουλειά της» και παρερμήνευσε την αύξηση του πληθωρισμού που έπληξε την αμερικανική οικονομία τα τελευταία δύο χρόνια, σύμφωνα με τον Νομπελίστα οικονομολόγο Γιόζεφ Στίγκλιτς. 

Ο πληθωρισμός στις ΗΠΑ άρχισε να επιταχύνεται στις αρχές του 2021 καθώς η οικονομία εξήλθε από την πανδημία του κορωνοϊού, κάνοντας άλμα από το 1,2% του Δεκεμβρίου του 2020 στο υψηλό 40 ετών, του 9,1%, τον Ιούνιο του 2022. 

Η Fed δεν άρχισε να αυξάνει τα επιτόκια έως το Μάρτιο του 2022 και ο πρόεδρος Τζερόμ Πάουελ επανειλημμένως ισχυριζόταν ότι ο πληθωρισμός είναι μεταβατικός, αφήνοντας να εννοηθεί ότι θα ήταν εύκολο να τιθασσευθεί. 

«Η Fed θεώρησε ότι η πηγή του πληθωρισμού που άρχισε στη μεταπανδημική εποχή ήταν η υπερβολική ζήτηση», ανέφερε ο Στίγκλιτς. Ο ίδιος ανέφερε ότι οι αυξήσεις των τιμών καθοδηγούνται συχνά από άλλους παράγοντες, όπως έλλειψη βασικών πρώτων υλών, όπως επεξεργαστές ημιαγωγών. 

Σε μία προσπάθεια να επαναφέρει τον πληθωρισμό στο στόχο του 2%, η Fed έχει αυξήσει έως τώρα τα επιτόκια 11 φορές στο εύρος διακύμανσης 5,25% έως 5,5%, στο υψηλότερο επίπεδο σε διάρκεια άνω των 22 ετών. 

Εσφαλμένη οικονομική πολιτική

Παρότι δεν θεωρεί ότι η επιθετική σύσφιγξη της νομισματικής πολιτικής θα οδηγήσει την οικονομία σε ύφεση, ο οικονομολόγος θεωρεί ότι υπάρχουν μαθήματα που θα μπορούσαμε να πάρουμε από την Fed. «Πρόκειται για εσφαλμένες οικονομικές πολιτικές, επειδή η Fed είδε ότι η κυβέρνηση είχε προωθήσει ένα τεράστιο πρόγραμμα ανάκαμψης και εάν όλα αυτά τα χρήματα δαπανώνταν θα πυροδοτείτο πληθωρισμός». 

Την ίδια ώρα υπήρχε αβεβαιότητα που σημαίνει ότι οι επιχειρήσεις δεν επένδυαν όπως θα έκαναν σε άλλη περίπτωση, ενώ οι καταναλωτές δεν αισθάνονταν άνετα να δαπανήσουν τις αποταμιεύσεις που συσσώρευσαν στη διάρκεια της πανδημίας που σημαίνει ότι η συνολική ζήτηση ήταν κατώτερη των προ της πανδημίας προβλέψεων, σύμφωνα με τον Στίγκλιτς. 

«Γιατί υπήρξε πληθωρισμός; Όλοι γνωρίζουμε το λόγο. Οι τιμές αυτοκινήτων ανέβηκαν αρχικά στα ύψη, γιατί; Ήταν επειδή δεν ξέραμε πώς να κατασκευάζουμε αυτοκίνητα; Απλώς, οι αυτοκινητοβιομηχανίες ξέχασαν να παραγγείλουν τσιπ», εξηγεί. 

Ένα λάθος πολιτικής που τελικά αποδείχθηκε καλό;

Όμως, παρά την ραγδαία αύξηση των επιτοκίων από την Φέντεραλ Ριζέρβ, η αμερικανική οικονομία αποδείχθηκε ιδιαίτερα ανθεκτική, παρότι ορισμένοι οικονομολόγοι έκαναν λόγο για ύφεση.

Και τότε έγινε ένα νέο λάθος πολιτικής, η Νομοθετική Πράξη για τη Μείωση του Πληθωρισμού. Η Νομοθετική Πράξη αυτή είχε ως στόχο τη μεταποίηση, τις υποδομές και την κλιματική αλλαγή, αφιερώνοντας περισσότερα από 500 δισ.δολάρια σε νέες επενδύσεις, σύμφωνα με το υπουργείο Οικονομικών. 

Όμως, ο Στίγκλιτς το χαρακτηρίζει «τυχερό» λάθος γιατί προσέφερε στήριγμα στην οικονομία αντισταθμίζοντας τον υφεσιακό αντίκτυπο της νομισματικής πολιτικής. «Η Fed δεν είχει ιδέα για τον αντίκτυπο αυτής της Νομοθετικής Πράξης», ανέφερε. 

moneyreview.gr με πληροφορίες από CNBC