Αλλάζουν το σκηνικό οι προτάσεις για τους δημοσιονομικούς κανόνες της ΕΕ 

«Ανάσα» αλλά και συγκεκριμένους κανόνες σε χώρες με πολύ υψηλό χρέος, όπως η Ελλάδα, μπορεί να φέρουν οι προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την αλλαγή των δημοσιονομικών κανόνων της ΕΕ, που πρόκειται να παρουσιαστούν στις 9 Νοεμβρίου. 

Σημειώνεται πως το Σύμφωνο Σταθερότητας έχει ανασταλεί από την αρχή της πανδημίας και θα τεθεί ξανά σε ισχύ το 2024. Όμως, λόγω της απότομης αύξησης του χρέους στην ΕΕ, ως αποτέλεσμα της πανδημίας του κορονοϊού υπάρχει συμφωνία ότι οι προηγούμενοι κανόνες πρέπει να αναθεωρηθούν.

Οι πληροφορίες που έχουν δει το φως της δημοσιότητας τις τελευταίες εβδομάδες κάνουν λόγο για προτάσεις αναθεώρησης του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που θα επιτρέπουν την εκπόνηση μακροπρόθεσμων σχεδίων, ξεχωριστών για κάθε χώρα.

Στο πλαίσιο αυτό η γερμανική Handelsblatt ανέφερε χθες πως οι προτάσεις περιλαμβάνουν την εισαγωγή ενός σταδιακού στόχου για τον δείκτη χρέους της τάξης του 90% για τις χώρες «υψηλού κινδύνου», κάτι που για την Ελλάδα θεωρείται απόλυτα διαχειρίσιμο αλλά και θετικό για την πορεία της αξιολόγησής της.

Οι τιμές αναφοράς για το όριο ελλείμματος 3% του ΑΕΠ και του χρέους του 60% του ΑΕΠ που προβλέπεται στο Σύμφωνο Σταθερότητας δεν πρόκειται να αλλάξουν, αποτελούν άλλωστε και μέρος της Συνθήκης του Μάαστριχτ. Αυτό που φαίνεται ότι σχεδιάζει η Κομισιόν είναι η κατάργηση του λεγόμενου κανόνα του «ενός εικοστού», ο οποίος εισήχθη μετά την κρίση χρέους στην Ευρωζώνη. 

Ο κανόνας προβλέπει πως μια χώρα πρέπει να μειώνει το χρέος της κατά το 1/20, της διαφοράς μεταξύ του υπάρχοντος χρέους και του ορίου 60% του ΑΕΠ τον χρόνο, ώστε σε 20 χρόνια το χρέος να έχει μειωθεί στο 60% του ΑΕΠ. Από το ξέσπασμα της πανδημίας, αυτή η απαίτηση από τη συνθήκη του Μάαστριχτ θεωρείται ανέφικτη για αρκετές χώρες, επειδή το χρέος έχει αυξηθεί σημαντικά.

Νέοι κανόνες και νέοι στόχοι 

Ωστόσο, η Επιτροπή προτείνει έναν νέο κανόνα, σύμφωνα με τον οποίο οι «χώρες υψηλού κινδύνου» (με δείκτη χρέους πάνω από 90% όπως η Ιταλία και η Ελλάδα) μέσα σε τέσσερα χρόνια θα πρέπει να ακολουθήσουν μια βιώσιμη τροχιά μείωσης χρέους ως προς το ορόσημο του 90% – δηλαδή, όπως το μεταφράζουν οι αναλυτές, να έχουν ουσιαστικά σε αυτό το διάστημα ένα αξιόπιστο σχέδιο μείωσης του χρέους προς αυτό το επίπεδο. 

Εξάλλου, σύμφωνα με πρόσφατο δημοσίευμα των Financial Times οι αλλαγές που θα προτείνει η Κομισιόν, θα επιτρέπουν στα κράτη – μέλη της ΕΕ να εκπονούν τα δικά τους μακροπρόθεσμα σχέδια, τα οποία θα συνοδεύονται με συγκεκριμένους στόχους, τους οποίους θα δεσμεύονται να υλοποιήσουν. 

Το τι ακριβώς σημαίνει αυτό για τα κράτη – μέλη της ΕΕ, το εξηγούσε ευρωπαίος αξιωματούχος πριν από μερικές εβδομάδες στους FT: «Η ιδέα είναι τα κράτη μέλη να έχουν μεγαλύτερη κυριότητα των σχεδίων μείωσης του χρέους τους…Όμως όταν οι χώρες συμφωνήσουν τα σχέδιά τους τόσο με την Επιτροπή όσο και με το Συμβούλιο, θα πρέπει να τα υλοποιήσουν και θα είναι ευκολότερο αυτό να επιβληθεί… Έτσι, πρόκειται για την εξισορρόπηση της ιδιοκτησίας των κρατών μελών των σχεδίων ρύθμισης του χρέους τους με αυστηρότερη επιβολή». 

Η σημασία των προτάσεων για την Ελλάδα 

Σύμφωνα με ρεπορτάζ της Καθημερινής, αυτός ο κανόνας θεωρείται απόλυτα διαχειρίσιμος για την Ελλάδα. Στα επόμενα τέσσερα χρόνια, δηλαδή το 2026, το ελληνικό χρέος εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί περίπου στο 140% (από 193% το 2021 και 169% φέτος), όπως αναφέρουν αρμόδιες πηγές στην «Κ», με βάση πολύ συντηρητικές προβλέψεις για την ανάπτυξη του ονομαστικού ΑΕΠ καθώς και τον πληθωρισμό. 

Στο επίπεδο του 90% του ΑΕΠ ο δείκτης του ελληνικού χρέους αναμένεται να φτάσει το 2036, με βάση έναν βιώσιμο τρόπο μείωσης, δηλαδή 5% ανά έτος από το 2024, κάτι που είναι εφικτό.  Βασικοί «κανόνες» για να επιτευχθεί αυτό είναι: α) Τα πρωτογενή πλεονάσματα να είναι ίσα με τους τόκους, δηλαδή 4,5-5 δισ. ευρώ τον χρόνο από το 2024 και μετά και β) Η αύξηση του ονομαστικού ΑΕΠ να κινείται στο 3,5%-4%, δηλαδή στο 1,5% η πραγματική ανάπτυξη του ΑΕΠ και στο 2,5% ο πληθωρισμός ετησίως.

Οπως μάλιστα επισημαίνει μιλώντας στην «Κ» ο διευθυντής του οίκου αξιολόγησης Scope Ratings, Ντένις Σεν, ο στόχος χρέους στο 90% του ΑΕΠ δεν βλάπτει την πιστοληπτική ικανότητα της Ελλάδας – αν μη τι άλλο, μπορεί να είναι πιο ρεαλιστικός και αξιόπιστος στόχος από ένα δείκτη χρέους 60%. Το γεγονός ότι στοιχεία του δημοσιονομικού πλαισίου, όπως αυτό, αναμένεται να αλλάξουν, είναι πιστωτικά θετικό, καθώς δίνει στους οίκους αξιολόγησης μεγαλύτερη εμπιστοσύνη ότι η εποπτεία της μακροοικονομικής διαχείρισης των κρατών-μελών της Ε.Ε θα διασφαλίσει ότι το χρέος θα μειώνεται βιώσιμα σε μακροπρόθεσμη βάση, όπως εξηγεί.

Το εξειδικευμένο, πολυετές και ευέλικτο σχέδιο μείωσης του χρέους σε συνδυασμό με τον κανόνα του 90%, καθιστά συνεπώς το πρόγραμμα μείωσης του χρέους της Ελλάδας πιο αξιόπιστο, όπως τονίζει.  «Δεδομένης της προσδοκίας μας ότι η Ελλάδα θα μειώσει το χρέος στο 146,5% του ΑΕΠ έως το 2027, η επίτευξη τέτοιων πολυετών στόχων βραχυπρόθεσμα για μείωση του χρέους στο 90% δεν θα αποτελέσει πρόβλημα για την Ελλάδα», καταλήγει ο Σεν.

moneyreview.gr

Διαβάστε επίσης: 

FT: H EE ετοιμάζεται να αλλάξει τους κανόνες του Συμφώνου Σταθερότητας

«Κόκκινη γραμμή» αποτελεί ο στόχος για έλλειμμα στο 1,7% του ΑΕΠ

Προϋπολογισμός 2023: Ανάπτυξη 2,1%, πληθωρισμός 3%, πρωτογενές πλεόνασμα 0,7%

Ακολουθήστε το Money Review στο Google News