ΙΟΒΕ: Πού πέτυχαν και πού όχι οι μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας;
Οι μεταρρυθμίσεις που εφαρμόστηκαν στην ελληνική αγορά εργασίας το 2010-2018 πέτυχαν σε σημαντικό βαθμό την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας μέσω της μείωσης του κόστους αλλά και της μεγαλύτερης ευελιξίας, αλλά δεν έλυσαν ορισμένα βασικά δομικά προβλήματα και χρόνιες αδυναμίες, όπως προκύπτει από μελέτη του Ιδρύματος Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ), η οποία παρουσιάστηκε σήμερα σε διαδικτυακή εκδήλωση. Συγκεκριμένα, μακροχρόνιες αδυναμίες, όπως το χαμηλό ποσοστό συμμετοχής στην αγορά εργασίας, η υψηλή φορολογική επιβάρυνση της εργασίας, η χαμηλή παραγωγικότητα, η υψηλή ανεργία, η χαμηλή χρήση ευέλικτων μορφών απασχόλησης και το υψηλό ποσοστό αυτοαπασχολούμενων δεν αντιμετωπίστηκαν.
Αναλυτικότερα, φαίνεται ότι τα αντικίνητρα για συμμετοχή στην επίσημη αγορά εργασίας αυξήθηκαν κατά τη διάρκεια των προγραμμάτων οικονομικής προσαρμογής. Η επιδείνωση των κινήτρων για εργασία ήταν εντονότερη μεταξύ των ανδρών και των νέων. Παράλληλα, αναδεικνύεται η θετική επίδραση της μείωσης των ασφαλιστικών εισφορών των εργαζομένων το 2014 στα κίνητρα για συμμετοχή στην αγορά εργασίας, ειδικά μεταξύ των γυναικών και των νέων, που αποτελούν πληθυσμιακές ομάδες με παραδοσιακά χαμηλά ποσοστά συμμετοχής.
Σύμφωνα με τη μελέτη τα συστηματικά χαμηλά ποσοστά συμμετοχής στην αγορά εργασίας καθ’ όλη την περίοδο των προγραμμάτων, οφείλονται αφενός στο γεγονός ότι η μείωση των εισφορών το 2014 ήταν περιορισμένης κλίμακας και αφετέρου στο ότι η θετική της επίδραση αντισταθμίστηκε από μέτρα δημοσιονομικής προσαρμογής τα οποία έπληξαν σημαντικά τη φορολογία της εργασίας.
Από μακροοικονομικής σκοπιάς, τα εμπειρικά ευρήματα της μελέτης δείχνουν ότι οι παρεμβάσεις στην ελληνική αγορά εργασίας γύρω από το 2012 είχαν σημαντική συμβολή στη μείωση του μοναδιαίου κόστους εργασίας, στην αύξηση της χρήσης ευέλικτων μορφών απασχόλησης, στην επιβράδυνση της δυναμικής του ποσοστού ανεργίας και στην ελαφρά ταχύτερη ανάκαμψη της απασχόλησης.
Είναι ενδεικτικό ότι το ετήσιο ποσοστό ανεργίας και το μοναδιαίο κόστος εργασίας στην Ελλάδα κατά την περίοδο 2013-2018 εκτιμάται ότι θα ήταν κατά μέσο όρο περίπου 4 π.μ. και 10 π.μ. υψηλότερα αντίστοιχα σε ένα σενάριο χωρίς τις μεταρρυθμίσεις της αγοράς εργασίας του 2012.
Αντιθέτως, φαίνεται ότι οι παρεμβάσεις του 2012 δεν βελτίωσαν τα ποσοστά συμμετοχής στην επίσημη αγορά εργασίας, ενώ αύξησαν τις μέσες ώρες εργασίας και την ανισότητα.
Τέλος, η μελέτη καταλήγει σε μια σειρά προτάσεων – προτεραιοτήτων πολιτικής, σε τρεις τουλάχιστον κατευθύνσεις.
· Η περαιτέρω μείωση της φορολογικής επιβάρυνσης της εργασίας μπορεί να ενισχύσει τη συμμετοχή στην αγορά εργασίας, να περιορίσει την απόκλιση μεταξύ της Ελλάδας και των υπόλοιπων χωρών της ΕΕ, και έτσι να ενισχύσει τις μεσοπρόθεσμες προοπτικές ανάπτυξης.
· Ξεχωρίζει περαιτέρω τομείς με διαρθρωτικές αδυναμίες της αγοράς εργασίας που πρέπει να αντιμετωπιστούν, όπως η αναντιστοιχία δεξιοτήτων, η ανεπαρκής επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση, η χαμηλή αποτελεσματικότητα των ενεργών πολιτικών για την αγορά εργασίας, και τα συστηματικά υψηλά ποσοστά αδήλωτης εργασίας.
· Τονίζει την σημασία για συνεχή παρακολούθηση των τάσεων της ελληνικής αγοράς εργασίας, ώστε οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής να εφαρμόζουν μέτρα προς την κατεύθυνση της περαιτέρω αύξησης της παραγωγικότητας της εργασίας, αλλά και μείωσης της ανεργίας και της ανισότητας.
Ακολουθήστε το Money Review στο Google News
