Κεντρική τράπεζα Ρωσίας: «Βατερλώ» η μάχη κατά του πληθωρισμού

Καθώς η κεντρική τράπεζα της Ρωσίας ετοιμαζόταν να αυξήσει τα επιτόκια την περασμένη εβδομάδα, στέλεχος κορυφαίας τράπεζας προειδοποίησε ότι οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής αντιμετώπιζαν ένα «Βατερλώ» – μια μάχη με τον πληθωρισμό, η έκβαση της οποίας θα αποδεικνυόταν σημαντική για τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και τις αγορές της χώρας.

Η τελική αύξηση ήταν διπλάσια του αναμενομένου, απόφαση που άφησε τη Ρωσία με ένα από τα υψηλότερα ποσοστά στον κόσμο με βάση τον πληθωρισμό. Σηματοδότησε το αποκορύφωμα μιας αλλαγής του επίσημου τρόπου σκέψης σχετικά με τους κινδύνους ενός ανοδικού σπιράλ τιμών, σύμφωνα με πηγές, καθώς οι επικείμενες προεδρικές εκλογές αυξάνουν τις δεσμεύσεις για δαπάνες οι οποίες έχουν ήδη διογκωθεί από τον πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία.

Μετά από τέσσερα βήματα σε έναν κύκλο σύσφιξης που διπλασίασε το βασικό επιτόκιο στο 15% συμπεριλαμβανομένης της έκτακτης απόφασης του Αυγούστου, η κεντρική τράπεζα της Ρωσίας θα μπορούσε να κλείσει το έτος με αύξηση έως και μια ποσοστιαία μονάδα τον επόμενο μήνα, εάν οι πληθωριστικοί κίνδυνοι δεν υποχωρήσουν, ανέφεραν οι πηγές που θέλησαν να διατηρήσουν την ανωνυμία τους. 

Για τον Ρώσο πρόεδρο Βλάντιμιρ Πούτιν, οι προτεραιότητες που ανακύπτουν σημαίνουν ότι η κεντρική τράπεζα δίδει ουσιαστικά το ελεύθερο για τις αυξήσεις των επιτοκίων που φαίνεται να είναι τιμωρητικές για τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά.

Αν και απειλεί να προκαλέσει ύφεση στην οικονομία, είναι το τίμημα ενός πολεμικού προϋπολογισμού που έχει σχεδιαστεί για «το καθήκον της διασφάλισης της νίκης», σύμφωνα με τα λόγια του υπουργού Οικονομικών Άντον Σιλουάνοφ. Πρόκειται να διαθέσει περισσότερα για τον στρατό από ό,τι σε οποιοδήποτε άλλο μεμονωμένο κλάδο το επόμενο έτος – μια υπερβολή που κράτησε το ρούβλι υπό πίεση και το ώθησε για λίγο πέρα από το συμβολικό όριο των 100 ανά δολάριο.

Για να περιγράψει τον κίνδυνο που αντιμετώπισε η κεντρική τράπεζα από την αύξηση των επιτοκίων τον Οκτώβριο, ο Ντμίτρι Πιάνοφ – αντιπρόεδρος του δεύτερου μεγαλύτερου πιστωτή της Ρωσίας VTB Bank –  επικαλέστηκε τη διάσημη μάχη που οδήγησε στην ήττα του Ναπολέοντα.

«Όπως το Βατερλώ καθόρισε τη μοίρα της Ευρώπης, έτσι και αυτή η συνάντηση θα καθορίσει σε μεγάλο βαθμό το πεπρωμένο τόσο των χρηματοπιστωτικών όσο και των τραπεζικών αγορών στο υπόλοιπο του 2023 και, κυρίως, το 2024», ανέφερε στη ρωσική εφημερίδα RBC.

Όταν ρωτήθηκε για αυτό μετά την απόφαση για το επιτόκιο, η διοικητής Ελβίρα Ναμπιουλίνα χαμογέλασε καθώς είπε ότι «διαφορετικές μεταφορές» θα μπορούσαν να ισχύουν σε μια αντιπαράθεση που φέρνει την κεντρική τράπεζα ενάντια στον αντίπαλό της. «Είμαστε πραγματικά αποφασισμένοι να καταπολεμήσουμε τον υψηλό πληθωρισμό», είπε.

Η κεντρική τράπεζα της Ρωσίας διαδραματίζει μεγαλύτερο ρόλο μετά από μια παρατεταμένη περίοδο φέτος, όταν δέχθηκε πίεση να υιοθετήσει έναν πιο εύστοχο τόνο και αργότερα αναγκάστηκε να ακολουθήσει κυβερνητικές αποφάσεις, όπως η επαναφορά ορισμένων ελέγχων κεφαλαίων.

Και παρότι οι δαπάνες έχουν ήδη αυξηθεί το 2023, ένα προσχέδιο προϋπολογισμού από το Υπουργείο Οικονομικών αναμένει ότι θα αυξηθούν κατά ένα τέταρτο το επόμενο έτος και θα φτάσουν τα 36,6 τρισεκατομμύρια ρούβλια (393 δισεκατομμύρια δολάρια).

Αλλά με το ρούβλι να σταθεροποιείται μετά την άνοδο του Οκτωβρίου, η προσοχή στρέφεται ξανά στον πληθωρισμό, η βασική ανησυχία για τους Ρώσους. Οι τιμές καταναλωτή υφίστανται ολοένα και μεγαλύτερη ανοδική πίεση από τις ελλείψεις ρεκόρ εργατικού δυναμικού και τις μεγάλες κρατικές δαπάνες.

Σε εποχικά προσαρμοσμένους όρους, η αύξηση των τιμών ήταν κατά μέσο όρο 12,1% το τρίτο τρίμηνο σε ετήσια βάση, σύμφωνα με εκτιμήσεις της κεντρικής τράπεζας, υπερδιπλασιαζόμενη σε σχέση με τους προηγούμενους τρεις μήνες. Έχει επίσης ξεπεράσει το 6% σε ετήσια βάση για να φτάσει στο ταχύτερο ρυθμό από τον Φεβρουάριο.

Εκτός συγχρονισμού

Οι μεγάλες δαπάνες για τον πόλεμο και τις επικείμενες εκλογές παρεμποδίζουν εν τω μεταξύ τον συντονισμό μεταξύ του υπουργείου Οικονομικών και της κεντρικής τράπεζας της Ρωσίας, είπαν οι πηγές. Η αποσύνδεση σημαίνει ότι η κεντρική τράπεζα λαμβάνει κάτι σαν λευκή επιταγή για τη διατήρηση αυστηρής νομισματικής πολιτικής κατά τους επόμενους έξι μήνες.

«Οι αρχές υποστηρίζουν πλέον σιωπηρά την κεντρική τράπεζα γιατί όλοι καταλαβαίνουν ότι ο υψηλός πληθωρισμός θα σημάνει πολιτική αποσταθεροποίηση», δήλωσε ο Oleg Vyugin, πρώην ανώτατος αξιωματούχος της κεντρικής τράπεζας και του υπουργείου Οικονομικών.

Παράλληλα με την πιο πρόσφατη απόφαση για τα επιτόκια, η κεντρική τράπεζα εξέδωσε επίσης ανανεωμένες προβλέψεις που έδειχναν ότι ο πληθωρισμός θα είναι ταχύτερος από ό,τι αναμενόταν – και θα λήξει φέτος σε μια περιοχή από 7%-7,5%  προειδοποιώντας για πρώτη φορά ότι η αύξηση των τιμών θα μπορούσε να υπερβεί το στόχο του 4% την επόμενη χρονιά.

Ως απάντηση, έχει ανεβάσει το κόστος δανεισμού στο υψηλότερο επίπεδο από τον Απρίλιο του 2022 με τον κίνδυνο να οδηγήσει την οικονομία σε ύφεση. Η κεντρική τράπεζα αναμένει το βασικό της επιτόκιο να είναι κατά μέσο όρο 12,5%-14,5% το επόμενο έτος.

Η προσέγγιση θα μπορούσε να είναι “υπερβολικά σκληρή”, ειδικά καθώς ο αντίκτυπος των προηγούμενων αυξήσεων επιτοκίων δεν έχει ακόμη υλοποιηθεί πλήρως, σύμφωνα με την Όλγα Μπελενκάγια, οικονομολόγο στη Finam στη Μόσχα.

Είναι επίσης μια απειλή για μεγάλα τμήματα της χρηματοπιστωτικής αγοράς, όπως τα μη επιδοτούμενα στεγαστικά δάνεια καθώς και ο δανεισμός σε καταναλωτές και εταιρείες, είπε η Belenkaya. Το χρέος κυμαινόμενου επιτοκίου αντιπροσωπεύει περισσότερο από το 40% της καταναλωτικής πίστης, αφήνοντάς το ιδιαίτερα εκτεθειμένο.

«Οι ανισορροπίες μπορεί να αυξηθούν», προειδοποίησε. 

moneyreview.gr με πληροφορίες από Bloomberg

Διαβάστε επίσης:

Ρωσία: Απρόσμενη αύξηση επιτοκίων από την κεντρική τράπεζα

Ρωσία: Επαναφορά των capital controls – Ανακάμπτει το ρούβλι

Ρωσία: Πέθανε ξαφνικά ο πρόεδρος της Lukoil – Έναν χρόνο μετά τον προκάτοχό του

Ακολουθήστε το Money Review στο Google News