Απόψεις Παρασκευή 17/12/2021, 00:01
ΑΠΟΨΕΙΣ

Η Κεντροαριστερά σε νέο τοπίο

Η Κεντροαριστερά σε νέο τοπίο

Έπειτα από πολλά χρόνια, απογοητεύσεις και ήττες, ο κόσμος έδειξε ότι θέλει να μετακινηθεί από το τι έγινε χθες στο τι θα γίνει αύριο. Η φάση της νέμεσης –μονόπλευρη σε μεγάλο βαθμό– ολοκληρώνεται. Στη φάση που ακολουθεί, ο χώρος της Κεντροαριστεράς –σοσιαλδημοκρατικής ή ευρύτερης– όπως εκφράζεται από το ΠΑΣΟΚ/ΚΙΝΑΛ θα κριθεί από τις επιμέρους προτάσεις του σε διάφορα θέματα, αλλά και από το συνολικό στίγμα στρατηγικών επιδιώξεων και καθημερινής πολιτικής πρακτικής του. Κοντολογίς, από τη συνεκτικότητα, την πειστικότητα και την ευρύτητα της πολιτικής πρότασης. Επιπλέον, μια μεγάλη πολιτική δύναμη –μεγάλη σε ιστορικό ρόλο και πολιτική συμβολή– θα κριθεί από την τόλμη της, να προστατεύει την κοινωνία στο παρόν, αλλά και να της δείχνει τον δρόμο προς το μέλλον.

Τα δείγματα ανταπόκρισης του κόσμου στις εσωκομματικές διαδικασίες δείχνουν την ανάκτηση μιας αυτοπεποίθησης, όπως και μιας πεποίθησης, ότι ο χώρος «έχει να πει κάτι διαφορετικό», που μπορεί να αλλάξει την πραγματικότητα προς το καλύτερο. Αυτό το «έχει να πει κάτι» είναι πολύ συγκεκριμένο: αφορά τα πιο σημαντικά εσωτερικά και διεθνή προβλήματα και τις επιπτώσεις τους για τις σημερινές και αυριανές αδύναμες κοινωνικές καταστάσεις, αλλά και για όποιον νοιάζεται για τη χώρα του. Η δεκαετία της κρίσης ήταν ένα ισχυρό μάθημα. Δέκα χρόνια καθίζησης και τόσων ανατροπών στην κοινωνία, η ευθύνη για νέες αποτυχίες θα είναι αβάσταχτα βαριά.

Μιλώντας για το αύριο θα περιοριστώ σε δέκα σημεία:

1) Στο πώς θα αξιοποιήσει το momentum, ώστε στις επόμενες εκλογές να γίνει πολύ αισθητό το μήνυμα, ότι ισορροπίες και συσχετισμοί άλλαξαν.

2) Στο πώς θα δει τον ρόλο και τις λειτουργίες του κράτους, που πρέπει να αποτελεί προνομιακό πεδίο της πολιτικής του. Τις σχέσεις κράτους με την κοινωνία, την οικονομία, τους θεσμούς και τις προσδοκίες, σε ένα τοπίο ριζικά διαφορετικό από τα γνώριμα. Το πρόβλημα δεν είναι απλό, καθώς εμπεδωμένες ιδεοληψίες, μικρο- και μεγαλο- συμφέροντα, όπως και πεθαμένες πρακτικές αναπτύσσουν πάντα ισχυρές αντιδράσεις.

3) Στο πώς θα δώσει ζωντάνια στο βλέμμα των νέων όταν σκέφτονται το σήμερα και το μέλλον τους – τον ρόλο τους. Στη Μεταπολίτευση, για δύο και κάτι δεκαετίες, οι νέες γενιές ξεκίνησαν –ξεκινήσαμε– με ελπίδες, οράματα, ρήξεις. Πολλά έγιναν, αλλά και σε πολλά η πραγματικότητα –ή το βλέμμα– λοξοδρόμησε. Νέες γενιές σημαίνουν εκπαιδευτικές διαδικασίες, ευκαιρίες εργασίας, αξιοκρατία, αξιοπρέπεια, τόλμη, όραμα, οργάνωση της παραγωγικής βάσης, ανάπτυξη.

4) Στο πώς θα συνδυάσει κοινωνικές πολιτικές με οικονομική εμπιστοσύνη, ώστε να ξεφύγει η χώρα από το εκκρεμές πτώση-επανεκκίνηση.

5) Στο πώς το ΠΑΣΟΚ/ΚΙΝΑΛ θα απαλλαγεί από ερμαφρόδιτες ταμπέλες.

6) Στο πώς θα αποτρέψει να ετεροκαθορίζουν αντίπαλες δυνάμεις το πολιτικό του στίγμα.

7) Στο πώς θα αντιμετωπίζει δυνάμεις που θα στρεβλώνουν ή υπονομεύουν κεντρικούς θεσμούς της χώρας – τη Δημοκρατία.

8) Στο πώς θα μετατρέψει την κλιματική απειλή από αφηρημένη έννοια σε πολιτική πράξη και κοινωνική συνείδηση.

9) Στο πώς θα χειριστεί τις ανισότητες που ξεφυτρώνουν από παντού: από την ανεργία, την κλιματική αλλαγή, το θεσμικό και, κυρίως, το εξωθεσμικό πλαίσιο λειτουργίας μας, το ασφαλιστικό, τη φοροδιαφυγή, τις μορφές διαφθοράς, τις πολλαπλές ανασφάλειες και αβεβαιότητες, τα φαινόμενα τυχοδιωκτισμού στη δημόσια ζωή.

10) Η μεγάλη πρόκληση είναι πώς θα κατανεμηθούν τα οφέλη και τα βάρη της αντιμετώπισης των προβλημάτων που έχουν συσσωρευθεί, με ποια κριτήρια και σε ποια πολιτική βάση. Η αναζήτηση ισορροπιών ήταν πάντα μια δύσκολη άσκηση. Σήμερα είναι ακόμη πιο δύσκολη, καθώς τα προβλήματα και όσοι πλήττονται από αυτά διευρύνονται και διογκώνονται συνεχώς.

* Ο κ. Τάσος Γιαννίτσης είναι ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών, πρώην υπουργός.

***Το άρθρο αυτό δημοσιεύτηκε αρχικά στην Καθημερινή.

Ακολουθήστε το Money Review στο Google News