Ο «ιερός» πόλεμος για την Ουκρανία
Σε μια μικρή ενορία στην Ιταλία που συνδέεται με τη Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία, οι κυρίως Ουκρανοί πιστοί αποκήρυξαν την υποστήριξη για τον πόλεμο στην Ουκρανία από τον Πατριάρχη της Μόσχας Κύριλλο.
Ο Ρώσος Πατριάρχης έχει επανειλημμένα δώσει τις ευχές του στο ρωσικό στρατό, παρουσιάζοντας τον πόλεμο ως μια ιερή σύγκρουση για να προστατευτεί η Ρωσία από αυτό που αποκάλεσε δυτικές «πληγές», όπως οι παρελάσεις υπερηφάνειας των ομοφυλόφιλων. Είναι ένθερμος υποστηρικτής του προέδρου Βλαντίμρ Πούτιν, με την Εκκλησία να παίρνει τεράστιες χρηματοδοτήσεις ως ανταπόδοση.
«Είδαμε ότι το Πατριαρχείο της Μόσχας δεν ασχολούνταν με τη θεολογία, αλλά το ενδιέφερε μόνο να προστατέψει την ιδεολογία του κράτους», αναφέρει ο αρχιερέας Βολοντίμιρ Μελνίτσουκ του ιερού ναού της Ύψωσης του Σταυρού στο Ούντινε της Ιταλίας. «Στην πραγματικότητα ο πατριάρχης πρόδωσε τους Ουκρανούς πιστούς τους». Έτσι, από τις 31 Μαρτίου η εκκλησία του Ουκρανού κληρικού αποσχίσθηκε από το Πατριαρχείο της Μόσχας.
Παρόμοιες εντάσεις αντιμετωπίζουν οι πάνω από 200 εκατομμύρια πιστοί της εκκλησίας, που βρίσκονται στην ανατολική και τη νότια Ευρώπη. Σε όλο τον κόσμο, ο πόλεμος διαχωρίζει εκκλησίες, ενορίες, ακόμα και οικογένειες καθώς επαναξιολογούν τις σχέσεις με τον Πατριάρχη Κύριλλο και τη Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία.
Στις ΗΠΑ, κάποιοι πιστοί αλλάζουν εκκλησίες. Στη Γαλλία, σπουδαστές σε ορθόδοξη θεολογική σχολή ζήτησαν από τον επίσκοπο να αποσχιστεί από τη Μόσχα. Στην Ολλανδία, χρειάστηκε η επέμβαση της αστυνομίας σε μια εκκλησία στο Ρότερνταμ όπου οι πιστοί ήρθαν στα χέρια λόγω του πολέμου.
Ο πόλεμος στους Ουκρανούς έχει βάλει τους Ουκρανούς πιστούς σε δύσκολη θέση. Παραδοσιακά, οι ορθόδοξοι πιστοί λένε μια προσευχή για τον πατριάρχη τους κατά τις λειτουργίες.
«Πώς μπορείς να δεχτείς προσευχές για τον πατριάρχη που δίνει ευχές στους στρατιώτες που προσπαθούν να σκοτώσουν τον γιο σου;» αναρωτιέται ο Ανδρέας Λουδάρος, συντάκτης στην αθηναϊκή ιστοσελίδα Orthodoxia.info.
Οι δογματικές διαμάχες και οι ίντριγκες εντός της Ανατολικής Ορθόδοξης Εκκλησίας συχνά διαρκούν δεκαετίες, αν όχι αιώνες. Ωστόσο, με απίστευτη ταχύτητα, ο πόλεμος έχει μεγαλώσει τα σχίσματα που συχνά έμεναν κρυφά.
Σε αντίθεση με τη Ρωμαϊκή Καθολική Εκκλησία, με τον έναν και αδιαμφισβήτητο ηγέτη της, καθένα από τα 15 παρακλάδια της Ορθόδοξης Εκκλησίας απολαμβάνει σημαντική αυτονομία. Έντονες συζητήσεις έχουν ξεσπάσει εντός της Ανατολικής Ορθόδοξης Εκκλησίας σε πολλές χώρες για το εάν θα εξοστρακίσουν ανοιχτά τον Πατριάρχη Κύριλλο και τη Ρωσία.
Το Πατριαρχείο της Μόσχας έχει προσπαθήσει να αναδειχθεί ως η πραγματική έδρα της Ορθοδοξίας μετά την πτώση της Κωνσταντινούπολης από τους ισλαμιστές εισβολείς το 1453. Εδώ και αιώνες η Μόσχα βρισκόταν σε αντιμαχία με το Οικουμενικό Πατριαρχείο της Κωνσταντινούπολης, που διατηρεί την πνευματική ηγεσία της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Οι τεταμένες σχέσεις μεταξύ του Πατριάρχη Κύριλλου και του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου έγιναν φανερές με τον πόλεμο.
«Δεν θα έπρεπε να είχε ταυτιστεί τόσο με τον πρόεδρο Πούτιν και να αποκαλέσει “ιερό” τον πόλεμο της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας», είπε πρόσφατα ο Οικουμενικός Πατριάρχης σε μαθητές.
«Είναι επιβλαβές για το κύρος ολόκληρης της Ορθοδοξίας, διότι η Ορθοδοξία δεν στηρίζει τον πόλεμο, τη βία, την τρομοκρατία», είχε δηλώσει ο Βαρθολομαίος σε συνέντευξη στην Κωνσταντινούπολη.
Η Ουκρανία υπήρξε πεδίο ανταγωνισμού μεταξύ των δύο ιεραρχών. Το 2019, ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος έδωσε ανεξαρτησία, ή «αυτοκεφαλία», στην Εκκλησία της Ουκρανίας, η οποία υπαγόταν στη Μόσχα από το 1686.
Στη συνέχεια, η ρωσική Εκκλησία έκοψε τους δεσμούς με τον Βαρθολομαίο. Πάνω από τις μισές ενορίες της Ουκρανίας απέρριψαν την απόφαση και έμειναν υπό τη δικαιοδοσία της Μόσχας.
Από τις 45 επισκοπές της Ουκρανίας, οι οποίες περιλαμβάνουν σχεδόν 20.000 πιστούς, περίπου 22 σταμάτησαν να αναφέρουν τον Πατριάρχη Κύριλλο κατά τις προσευχές, σύμφωνα με τον Σεργκέι Τσάπνιν, Ρώσο θρησκειολόγο.
Ήταν το πρώτο βήμα απόσχισης από τη Μόσχα. Ωστόσο, η διαμάχη αυτή δυσκολεύει τους Ουκρανούς ιερείς που θέλουν να αλλάξουν στρατόπεδο τώρα.
Κάποιοι πιστοί στην Ουκρανία επικρίνουν τη σιωπή των ιερέων, αναρωτώμενοι αν είναι υποστηρικτές του Πούτιν, αν έχουν δωροδοκηθεί ή εκβιατεί για να μη μιλήσουν ή αν στοιχηματίζουν σε μια νίκη της Μόσχας στον πόλεμο.
Ο αρχιερέας Αντρέι Πίντσουκ, πρώην δήμαρχος σε ένα χωριό κοντά στο Ντνίπρο, είπε ότι η διστακτικότητα απογοητεύει πολλούς ιερείς σε ενορία. Τα ρωσικά στρατεύματα έχουν καταστρέψει αμέτρητες εκκλησίες.
«Ντρεπόμαστε να κοιτάξουμε στα μάτια τους Ουκρανούς, ντρεπόμαστε για την τρομακτική, επιθετική ρητορική που εκτοξεύει συνεχώς ο Πατριάρχης Κύριλλος», αναφέρει ο 44χρονος.
Κατά γενική ομολογία, ένα σοβαρό σχίσμα στην εκκλησία φαίνεται αναπόφευκτο.
Η Νάντια Κλιούγιεβα, πιστή στην Κωνσταντινούπολη, αναφέρει: «Δεν ξέρω τι είδους Ουκρανός μπορείς να είσαι για να συνεχίσεις να στρατεύεσαι με το Πατριαρχείο της Μόσχας. Νομίζω ότι πολύς κόσμος έχει ανοίξει τα μάτια του».
Copyright:
2022 The New York Times
Διαβάστε επίσης:
O τρόμος του Στάλιν επιστρέφει: Οι Ρώσοι στρέφονται ο ένας κατά του άλλου
Εχθροί κάτω από την ίδια στέγη: Ο πόλεμος έφτασε στα 5στερα
Ακολουθήστε το Money Review στο Google News
