Η γέννηση του πιο μισητού «σωτήρα»

27 Δεκεμβρίου 1945 

«Γεννιέται» στην Ουάσιγκτον το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Είχε προηγηθεί η απόφαση για τη δημιουργία του στο Συνέδριο του Μπρέτον Γουντς, τον Ιούλιο του 1944, στο οποίο συμμετείχαν 44 κράτη. Στις 27 Δεκεμβρίου, τα άρθρα με βάση τα οποία λειτουργεί το ΔΝΤ τίθενται σε ισχύ, αφότου τα συνυπέγραψαν 29 κυβερνήσεις. 

Το πρώτο μισό του 20ου αιώνα σημαδεύτηκε από δύο παγκόσμιους πολέμους που έφεραν τεράστιες υλικές και οικονομικές καταστροφές στην Ευρώπη, καθώς και από τη Μεγάλη Ύφεση με τις οικονομικές επιπτώσεις της να επεκτείνονται και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού.  

Μέσα σε αυτό το περιβάλλον, 44 κράτη που συμμετείχαν στο Συνέδριο του Μπρέτον Γουντς, συμφώνησαν στη δημιουργία μίας μεταπολεμικής παγκόσμιας τάξης πραγμάτων που θα διευκόλυνε την οικονομική συνεργασία και θα απέτρεπε την επιστροφή στους νομισματικούς πολέμους που συνέβαλαν στη Μεγάλη Ύφεση. Στόχος του νέου καθεστώτος ήταν να καλλιεργήσει τη διατηρήσιμη οικονομική ανάπτυξη, να προωθήσει την αύξηση του βιοτικού επιπέδου και να μειώσει τη φτώχεια. 

Η ιστορική συμφωνία του Μπρέτον Γουντς δημιούργησε τόσο το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο όσο και την Παγκόσμια Τράπεζα και ζητούσε από τις χώρες που υπέγραψαν να δέσουν τα νομίσματά τους με το δολάριο. 

Οι χώρες που αντιμετωπίζουν προσωρινά, μέτρια ελλείμματα στο ισοζύγιο πληρωμών μπορούσαν να χρηματοδοτήσουν τα ελλείμματά τους δανειζόμενες ξένα νομίσματα από το ΔΝΤ αντί να καταφεύγουν σε capital controls, υποτιμήσεις ή αποπληθωριστικές οικονομικές πολιτικές, που απλά «εξάγουν» τα προβλήματά τους σε άλλες χώρες. 

Όμως, το σύστημα των συνδεδεμένων ισοτιμιών κατέρρευσε στα τέλη της δεκαετίας του 1960 και τις αρχές του 1970, λόγω της υπερτίμησης του δολαρίου και της απόφασης του Ρίτσαρντ Νίξον να αναστείλει τη μετατρεψιμότητα του δολαρίου σε χρυσό. 

Μετά το 1973, το ΔΝΤ ανέλαβε έναν ευρύτερο και πιο ενεργό ρόλο, παρεμβαίνοντας σε αναδυόμενες οικονομίες από την Ασία έως τη Λατινική Αμερική. 

Και βέβαια, τη δεκαετία του 2010 απέκτησε «νέα ζωή», όταν η ευρωπαϊκή κρίση και κυρίως η ελληνική κρίση χρέους το έβγαλαν από την αφάνεια και το έφεραν στην πρώτη γραμμή των καταιγιστικών οικονομικών εξελίξεων. 

Στην πράξη, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο έκανε στην Ελλάδα τα ίδια λάθη για τα οποία είχε επικριθεί και στο παρελθόν, επιβάλλοντας υπερβολική λιτότητα που έκανε την ελληνική κρίση μεγαλύτερη και βαθύτερη. 

To 2013, το Ταμείο αναγνώρισε ότι είχε υποτιμήσει τη ζημιά που θα έκανε η «συνταγή» του στην ελληνική οικονομία. 

moneyreview.gr

Ακολουθήστε το Money Review στο Google News