Η πετρελαϊκή αγορά μετά την ανάφλεξη στο Μεσανατολικό – Τα σενάρια και ο ρόλος του Ιράν
Παρότι το Ισραήλ δεν έχει μεγάλη παραγωγή πετρελαίου και ενώ δεν υπάρχουν ενεργειακές υποδομές υψηλής σημασίας για τη διεθνή αγορά κοντά στη Λωρίδα της Γάζας, μια περιφερειακή σύγκρουση στη Μέση Ανατολή θα μπορούσε κάλλιστα να αποσταθεροποιήσει τη διεθνή πετρελαϊκή αγορά.
Αυτό προβλέπει το Bruegel, το think tank με έδρα στις Βρυξέλλες, επικαλούμενο αφενός τη νευρικότητα της παγκόσμιας ενεργειακής αγοράς απέναντι σε κάθε αναστάτωση στη Μέση Ανατολή λόγω της τεράστιας συμβολής της στην πετρελαϊκή παραγωγή, αφετέρου τον ρόλο που ενδέχεται να πάρει το Ιράν στις συγκρούσεις μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς.
Τον τελευταίο χρόνο, η συμβολή του Ιράν στη διεθνή αγορά ενέργειας ενισχύθηκε σημαντικά με εκτίναξη της παραγωγής και των εξαγωγών. Ενδεικτικά, σύμφωνα με υπολογισμούς της Διεθνούς Υπηρεσίας Ενέργειας (ΙΕΑ) στο οκτάμηνο του 2023, η ιρανική πετρελαϊκή παραγωγή αυξήθηκε κατά 600.000 βαρέλια την ημέρα. Τον Αύγουστο διαμορφώθηκε στα 3,14 εκατ. βαρέλια ημερησίως, αγγίζοντας το υψηλότερο επίπεδο από το 2018, όταν η κυβέρνηση Τραμπ υπαναχώρησε από τη συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα και επανέφερε τις πετρελαϊκές κυρώσεις εναντίον της χώρας.
Επίσης, οι πετρελαϊκές εξαγωγές της χώρας φτάνουν πλέον το 1,9 εκατ. βαρέλια την ημέρα, εκ των οποίων το 80% πωλείται στην Κίνα.
Η ανάκαμψη οφείλεται στην άρση μερικών μέτρων εναντίον του Ιράν από την κυβέρνηση Μπάιντεν. Στόχος της νέας στάσης των ΗΠΑ ήταν η διευκόλυνση των διαπραγματεύσεων μεταξύ των δύο χωρών, οι οποίες και οδήγησαν στην απελευθέρωση πέντε Αμερικανών κρατουμένων και στην αύξηση της ρευστότητας στη διεθνή αγορά πετρελαίου μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.
Ο ρόλος-κλειδί του Ιράν
Στην περίπτωση που το Ιράν εμπλακεί στις συγκρούσεις Ισραήλ-Χαμάς, οι ΗΠΑ ενδέχεται να επαναφέρουν τις κυρώσεις, μειώνοντας σημαντικά τις πετρελαϊκές εξαγωγές. Σύμφωνα με το Bruegel, στο σενάριο αυτό οι τιμές του «μαύρου χρυσού» μπορεί να εκτιναχθούν έως τα 100 δολάρια το βαρέλι ή και παραπάνω, εντείνοντας τις διεθνείς πληθωριστικές πιέσεις και βάζοντας «τρικλοποδιά» στις κεντρικές τράπεζες ανά τον κόσμο, οι οποίες προσπαθούν να χαλιναγωγήσουν το κύμα της ακρίβειας.
Βέβαια, σημειώνει το think tank, η Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα έχουν περιθώριο αύξησης της παραγωγής και -εάν θελήσουν- μπορούν να αυξήσουν τη συμβολή τους στην αγορά.
Τέλος, οι αγορές φοβούνται πως εάν εμπλακεί το Ιράν μπορεί να αποσταθεροποιηθεί η κατάσταση γύρω από τα στενά του Ορμούζ. Πρόκειται για βασικό κόμβο ενέργειας, από όπου διέρχεται το ένα πέμπτο της διεθνούς πετρελαϊκής προμήθειας και το ένα τέταρτο των παγκόσμιων ροών LNG.
Σύμφωνα με το Bruegel εάν υπάρξουν αναταραχές στη δίοδο αυτή, ακόμη και για μερικές ημέρες, οι επιπτώσεις στην παγκόσμια αγορά πετρελαίου και φυσικού αερίου μπορεί να είναι σοβαρές. Αντίστοιχα, μεγάλος θα είναι ο αντίκτυπος τυχόν σαμποτάζ σε ενεργειακές υποδομές στη Μέση Ανατολή και τη Βόρειο Αφρική.
moneyreview.gr
Διαβάστε επίσης:
Capital Economics: Οι οικονομικές συνέπειες της σύγκρουσης Ισραήλ-Χαμάς
WSJ: Γιατί ο πόλεμος Ισραήλ – Χαμάς έχει σημασία για τους επενδυτές
BreakingViews: Η ισχυρή οικονομία του Ισραήλ ενώπιον ενός μεγάλου stress test
Ακολουθήστε το Money Review στο Google News
