Ερευνητικά προγράμματα: Καλή βαθμολογία δίνει το ΕΕΣ στις ΣΔΙΤ της ΕΕ
Το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο (ΕΕΣ) έδωσε το πράσινο φως στους λογαριασμούς όλων των κοινών επιχειρήσεων της ΕΕ που εξέτασε φέτος. Επιβεβαιώνει τα θετικά αποτελέσματα που είχε διαπιστώσει στο πλαίσιο προηγούμενων ελέγχων του, αλλά προειδοποιεί και για το μέλλον που επιφυλάσσει προκλήσεις. Υπογραμμίζει την ανάγκη να ολοκληρωθούν τα έργα του προηγούμενου κύκλου χρηματοδότησης που εκκρεμούν, να αυξηθούν οι εισφορές των μελών από τον ιδιωτικό τομέα στο συμφωνηθέν επίπεδο-στόχο και να αντιμετωπιστούν ορισμένες αδυναμίες στις προσλήψεις και στη διαχείριση.
Οι κοινές επιχειρήσεις αποτελούν συμπράξεις μεταξύ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, μελών του εκάστοτε κλάδου και, σε ορισμένες περιπτώσεις, ερευνητικών, διακυβερνητικών οργανισμών ή συμμετεχόντων κρατών. Χρηματοδοτούνται με κεφάλαια των προγραμμάτων έρευνας και καινοτομίας της ΕΕ («Ορίζων 2020», «Ορίζων Ευρώπη» και «Ψηφιακή Ευρώπη»), καθώς και μέσω εισφορών σε είδος και άλλων εισφορών σε χρήμα των άλλων εταίρων. Οι κοινές επιχειρήσεις υλοποιούν τα ειδικά τους θεματολόγια στους τομείς των μεταφορών, της ενέργειας, της υγείας, των βιομηχανιών βιοπροϊόντων, των βασικών ψηφιακών τεχνολογιών, της υπερυπολογιστικής και των έξυπνων συστημάτων δικτύου.
«Οι συμπράξεις δημόσιου και ιδιωτικού τομέα είναι καίριας σημασίας για την επίτευξη ρηξικέλευθης επιστημονικής καινοτομίας, ώστε η Ευρώπη να παραμείνει στην αιχμή της τεχνολογίας», εξηγεί η Ildikó Gáll-Pelcz, Μέλος του ΕΕΣ και αρμόδια για τον έλεγχο. «Όσα έχουν επιτευχθεί μέχρι σήμερα δείχνουν γιατί είναι τόσο σημαντική η προσήλωση στον στόχο και η έγκαιρη αντιμετώπιση των προκλήσεων που ανακύπτουν».
Κατά τη δημοσιονομική περίοδο 2021-2027, η ύψους 16,7 δισεκατομμυρίων ευρώ χρηματοδότηση της ΕΕ προς τις κοινές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον τομέα της έρευνας αναμένεται να κινητοποιήσει πρόσθετες εισφορές ύψους 21,1 δισεκατομμυρίων ευρώ από μέρους εταίρων (μελών του κλάδου, συμμετεχόντων κρατών ή διεθνών οργανισμών) για την υλοποίηση έργων έρευνας και καινοτομίας, αξίας περίπου 37,8 δισεκατομμυρίων ευρώ.
Παρά το γεγονός ότι το ΕΕΣ ενέκρινε τους λογαριασμούς όλων των κοινών επιχειρήσεων, εξέφρασε επίσης τον προβληματισμό του για τις επιπτώσεις που μπορεί να έχει η διαχείριση πολλαπλών, αλληλοεπικαλυπτόμενων έργων, αφενός, στο προσωπικό τους και, αφετέρου, στα αποτελέσματα των έργων αυτών. Επισήμανε ότι αρκετές κοινές επιχειρήσεις έχουν μεταφέρει έργα του προηγούμενου κύκλου του προϋπολογισμού στον τρέχοντα, και τα προέτρεψε να τα ολοκληρώσουν το συντομότερο δυνατόν.
Οι κοινές επιχειρήσεις «Μια Ευρώπη που βασίζεται στην κυκλική βιοοικονομία» (CBE) και «Ευρωπαϊκή υπολογιστική υψηλών επιδόσεων» (EuroHPC) δεν πέτυχαν τις τιμές-στόχο τους για τις σε είδος εισφορές των μελών από τον ιδιωτικό τομέα. Στην περίπτωση της δεύτερης, το ΕΕΣ διαπίστωσε ότι, μέχρι το τέλος του 2022, τα μέλη από τον ιδιωτικό τομέα είχαν παράσχει μόλις το 2,6 % του ελάχιστου στόχου τους όσον αφορά τις εισφορές σε έργα του προγράμματος «Ορίζων 2020».
Η κοινή επιχείρηση για την ανάπτυξη της ενέργειας από σύντηξη (F4E) είναι υπεύθυνη για την παροχή της εισφοράς της Ευρώπης στον διεθνή θερμοπυρηνικό πειραματικό αντιδραστήρα (ITER). Χρηματοδοτείται από την Ευρατόμ και τα κράτη μέλη της. Το ΕΕΣ τόνισε ότι η τρέχουσα εκτίμηση της F4E για χρηματοδότηση από την ΕΕ ύψους 19 δισεκατομμυρίων ευρώ βασίζεται σε παραδοχές του 2016 για τα ορόσημα και το κόστος, θα υποστεί δε σημαντική αναθεώρηση αφότου τα νέα ορόσημα και οι νέες απαιτήσεις του έργου ITER εγκριθούν από το συμβούλιο του ITER. Υπογράμμισε επίσης την ανάγκη σταθεροποίησης της ασταθούς δομής διαχείρισης της F4E, προειδοποιώντας ότι εγκυμονεί αυξημένους κινδύνους για την ακεραιότητα του έργου. Προειδοποιεί ακόμη ότι, δεδομένης της μεγάλης διάρκειας του έργου, οι τρέχουσες εκτιμήσεις για το κόστος που βασίζονται σε παλαιά ορόσημα είναι πιθανό να υποστούν σημαντική αναθεώρηση.
Το 2021, το Συμβούλιο της ΕΕ ενέκρινε νέους κανονισμούς για τη σύσταση 11 κοινών επιχειρήσεων στον τομέα της έρευνας για την υλοποίηση δράσεων στο πλαίσιο των προγραμμάτων «Ορίζων Ευρώπη» και «Ψηφιακή Ευρώπη», των πολυετών προγραμμάτων έρευνας και καινοτομίας της ΕΕ για τη δημοσιονομική περίοδο 2021-2027. Οκτώ από αυτές λειτουργούσαν ήδη στο πλαίσιο του προηγούμενου προγράμματος («Ορίζων 2020») και θα συνεχίσουν να λειτουργούν στο πλαίσιο των νέων προγραμμάτων ως νέες νομικές οντότητες, με αυξημένες ή ελαφρώς αναθεωρημένες αρμοδιότητες. Επιπλέον, το Συμβούλιο παρέτεινε τη διάρκεια λειτουργίας της EuroHPC έως το 2033 και αύξησε τη χρηματοδότησή της. Οι τρεις νέες κοινές επιχειρήσεις είναι οι εξής: «Έξυπνα δίκτυα και υπηρεσίες», «Παγκόσμιο πρόγραμμα για την υγεία» και «Ευρωπαϊκό Κέντρο Αρμοδιότητας για Βιομηχανικά, Τεχνολογικά και Ερευνητικά Θέματα Κυβερνοασφάλειας». Το ΕΕΣ θα τις ελέγξει για πρώτη φορά αφότου καταστούν οικονομικά αυτόνομες, κάτι που βάσει του προγραμματισμού θα συμβεί το τελευταίο τρίμηνο του 2023. Η F4E, μολονότι αποτελεί κοινή επιχείρηση, κατέστη αυτόνομη το 2007 για περίοδο 35 ετών.
Φέτος, το ΕΕΣ υπέβαλε σε έλεγχο την F4E και οκτώ από τις 11 κοινές επιχειρήσεις στον τομέα της έρευνας που λειτουργούν σήμερα.
Η «Ετήσια έκθεση σχετικά με τις κοινές επιχειρήσεις της ΕΕ για το οικονομικό έτος 2022», συμπεριλαμβανομένων δήλωσης διασφάλισης και παρατηρήσεων για κάθε κοινή επιχείρηση, είναι διαθέσιμη στον ιστότοπο του ΕΕΣ.
Moneyreview.gr
Ακολουθήστε το Money Review στο Google News
