Παράπλευρες απώλειες του πολέμου: Πρότζεκτ παγώνουν και πληγές ανοίγουν
Τι θα γίνει τώρα με τον εμπορικό διάδρομο που θα συνέδεε την Ινδία με την Ευρώπη μέσω Ισραήλ, και πώς επηρεάζονται οι ενεργειακές προοπτικές της Ανατ. Μεσογείου. Στο μικροσκόπιο της Δύσης οι σχέσεις Ερντογάν - Χαμάς.
Η ανάφλεξη έρχεται να λειτουργήσει συνήθως ως επιταχυντής ή, επί το δημοσιογραφικότερο, ως θρυαλλίδα εξελίξεων. Υπάρχει, ωστόσο, και το ενδεχόμενο να λειτουργήσει ως εμπόδιο, ανατρέποντας ή μπλοκάροντας σχέδια που είχαν δρομολογηθεί υπό το όποιο status quo ante bellum.
Μόλις τον περασμένο Σεπτέμβριο, με φόντο τη Σύνοδο Κορυφής της G20 στο Νέο Δελχί, οι ηγεσίες των ΗΠΑ, της Ινδίας, της Σαουδικής Αραβίας, της Γαλλίας, των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, της Γερμανίας, της Ιταλίας και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής παρουσίασαν το πλάνο ενός Οικονομικού Διαδρόμου που θα συνδέει την Ινδία με τη Μέση Ανατολή και την Ευρώπη (India – Middle East – Europe Economic Corridor / IMEC), παρακάμπτοντας την Κίνα και την Τουρκία.
Σύμφωνα με όσα αναφέρονται στο επίσημο κείμενο του σχετικού μνημονίου κατανόησης (Memorandum of Understanding on the principles of an India – Middle East – Europe Economic Corridor), «ο IMEC θα αποτελείται από δύο ξεχωριστούς διαδρόμους, τον ανατολικό διάδρομο που θα συνδέει την Ινδία με τον Περσικό Κόλπο, και τον βόρειο διάδρομο που θα συνδέει τον Περσικό Κόλπο με την Ευρώπη. Θα περιλαμβάνει έναν σιδηρόδρομο που, μετά την ολοκλήρωσή του, θα παρέχει ένα αξιόπιστο και οικονομικά αποδοτικό δίκτυο διασυνοριακών διαμετακομίσεων το οποίο θα συμπληρώσει τις ήδη υφιστάμενες θαλάσσιες και οδικές γραμμές – επιτρέποντας τη διέλευση αγαθών και υπηρεσιών προς, από και μεταξύ της Ινδίας, των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, της Σαουδικής Αραβίας, της Ιορδανίας, του Ισραήλ και της Ευρώπης. Κατά μήκος αυτής της σιδηροδρομικής διαδρομής, οι συμμετέχοντες προτίθενται να τοποθετήσουν καλώδια ηλεκτρικών και ψηφιακών δικτύων, καθώς και αγωγό για τη μεταφορά καθαρού υδρογόνου».
Με βάση λοιπόν το επίσημο πλάνο όπως εκείνο είχε παρουσιαστεί πριν από περίπου έναν μήνα, ο εν λόγω διάδρομος θα συνέδεε την Ινδία με την Ευρώπη… μέσω Ισραήλ και Ιορδανίας.
Μόλις τέσσερις εβδομάδες έπειτα από εκείνα τα αποκαλυπτήρια ωστόσο, το Ισραήλ βρίσκεται πια στο επίκεντρο ενός πολέμου που (σχεδόν) κανείς δεν είχε προβλέψει και κανείς πια δεν γνωρίζει πώς και πότε μπορεί να τελειώσει.
Γίνεται, άραγε, μέσα σε ένα τέτοιο πλαίσιο πρωτοφανούς αναταραχής και αβεβαιοτήτων, να προχωρήσουν μεγαλεπήβολα και δαπανηρά έργα υποδομών; Το ερώτημα είναι ρητορικό πια, ενώ «μακρινά» φαντάζουν και όσα διεμήνυαν από κοινού οι κ.κ. Κυριάκος Μητσοτάκης, Νίκος Χριστοδουλίδης και Μπενιαμίν Νετανιάχου από τη Λευκωσία στις αρχές Σεπτεμβρίου, στο πλαίσιο της 9ης Συνόδου Κορυφής Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ, αναφερόμενοι τότε στη «θετική δυναμική που απελευθερώθηκε από την ιστορική Συμφωνία του Αβραάμ», στη «διεύρυνση του κύκλου της ειρήνης μεταξύ Ισραήλ και αραβικού κόσμου» και στην «προώθηση των προοπτικών για έναν αξιόπιστο ενεργειακό διάδρομο από τη λεκάνη της Ανατολικής Μεσογείου προς την Ευρώπη», μεταξύ άλλων… Κι όμως, από εκείνες τις δηλώσεις έχουν περάσει λιγότερες από πέντε εβδομάδες.
Όσα φέρνει η ώρα δεν τα φέρνει ο χρόνος, λένε.
Και κάπως έτσι, μέσα σε λίγες ώρες, το πρωί της 7ης Οκτωβρίου, τα σύννεφα πύκνωσαν πάνω από την περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου θέτοντας εν αμφιβόλω τα όποια προ του πολέμου σχέδια.
«Η σύγκρουση Ισραήλ – Γάζας θα μπορούσε να επιβραδύνει τις επενδύσεις σε έργα φυσικού αερίου. Οι μάχες θα μπορούσαν να βλάψουν τις φιλοδοξίες του Ισραήλ αλλά και της ευρύτερης περιοχής της Ανατολικής Μεσογείου να γίνουν κόμβος εξαγωγής φυσικού αερίου προς την Ευρώπη και αλλού, φιλοδοξίες που είχαν λάβει ώθηση από τη Chevron», γράφει ο Στάνλεϊ Ριντ στους Τάιμς της Νέας Υόρκης.
Η αμερικανική Chevron υπενθυμίζεται πως έχει, από το 2020, εξαγοράσει τη Noble Energy (έναντι περίπου 4 δισ. δολ.), αποκτώντας έτσι μερίδιο στα υπεράκτια ενεργειακά κοιτάσματα Λεβιάθαν και Ταμάρ του Ισραήλ. Οι πλατφόρμες του Ταμάρ απέχουν, ωστόσο, μόλις 24 χιλιόμετρα από την ισραηλινή πόλη Ασκελόν που βρέθηκε στο στόχαστρο των ρουκετών της Χαμάς τα περασμένα 24ωρα. «Οι σφοδρές μάχες που ξεκίνησαν το Σάββατο θα μπορούσαν ενδεχομένως να επιβραδύνουν τον ρυθμό των επενδύσεων σε κοιτάσματα φυσικού αερίου στην περιοχή (σ.σ. της Ανατολικής Μεσογείου). Θα μπορούσαν, επίσης, να παρεμποδίσουν τις προσπάθειες του Ισραήλ να προσελκύσει πιο πολλές εταιρείες ενέργειας για γεωτρήσεις. Η ελπίδα ήταν ότι η άφιξη της Chevron στο Ισραήλ θα άνοιγε τον δρόμο ώστε να επενδύσουν και άλλες μεγάλες εταιρείες εκεί», συνεχίζει ο Στάνλεϊ Ριντ στη σχετική ανάλυσή του για τους New York Times, με τις εξελίξεις να τον επιβεβαιώνουν καθώς η παραγωγή φυσικού αερίου από το κοίτασμα Ταμάρ ανεστάλη μέχρι νεωτέρας…
Παράλληλα ωστόσο, δίπλα στο πρότζεκτ τα οποία «παγώνουν» πια μέχρι νεωτέρας στη σκιά του πολέμου, υπάρχουν και «πληγές» που ανοίγουν.
Ως «πληγή» για το ΝΑΤΟ και τις ΗΠΑ θα μπορούσε, επί παραδείγματι, να ιδωθεί η νέα – εκ νέου «αντι-ισραηλινή / αντιδυτική» – στροφή της τουρκικής ηγεσίας που παρατηρούμε τα τελευταία 24ωρα, γνωρίζοντας βέβαια ότι πρόκειται για μια ηγεσία η οποία έχει αποδείξει, υπό τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ότι μπορεί «εύκολα» να αλλάζει ρητορική έναντι «εχθρών» και «συμμάχων» ανάλογα με τη συγκυρία.
Η Αγκυρα είχε συγκρουστεί κατ’ επανάληψη με το Ισραήλ τα περασμένα χρόνια (για το λόγου το αληθές, υπενθυμίζονται: το επεισόδιο Ερντογάν – Πέρες στο Νταβός το 2009, η κόντρα για το Μαβί Μαρμαρά μετά το 2010, οι φραστικές επιθέσεις που εξαπέλυε ο Ερντογάν ενάντια στον Νετανιάχου το 2018, η ανάκληση πρεσβευτών από το 2018 και έπειτα)… προτού όμως επιχειρήσει να το επαναπροσεγγίσει την τελευταία διετία μέσα από τον διορισμό πρέσβεων, την ανταλλαγή επισκέψεων, την πύκνωση των επαφών κ.ά.
Εδώ και λίγα 24ωρα ωστόσο, επηρεασμένη προφανώς από τη νέα ανάφλεξη στη Γάζα, η τουρκική στάση έχει μεταβληθεί εκ νέου, με τις προερχόμενες από την Τουρκία προσπάθειες επανεκκίνησης του πρόσφατου παρελθόντος να δίνουν πια τη θέση τους στο πισωγύρισμα της εκτόξευσης νέων τουρκικών επιθέσεων ενάντια στο Ισραήλ (που σφυροκοπά τη Γάζα) και στις ΗΠΑ (που τολμούν να στηρίζουν τους Κούρδους της Συρίας, φτάνοντας στο σημείο να καταρρίψουν τουρκικό drone).
Ο Ερντογάν δεν το έχει κρύψει ότι θα ήθελε η Τουρκία να αποκτήσει θέση ηγετικού πόλου εντός του σουνιτικού κόσμου, ενώ εκείνος έχει υποδεχθεί κατ’ επανάληψη στην Τουρκία και την ηγεσία της σουνιτικής Χαμάς (τον ίδιο τον Ισμαήλ Χανίγια, μεταξύ άλλων) που προήλθε μέσα από τις τάξεις της Μουσουλμανικής Αδελφότητας. Υπό αυτό το πρίσμα, αποκτούν όμως πρόσθετο, βαθύτερο, νόημα και όσα εκείνος διαμηνύει τα τελευταία 24ωρα, με φόντο τις εξελίξεις στη Γάζα, κάνοντας τον δημόσιο χαιρετισμό «ραμπιά» που παραπέμπει στους Αδελφούς Μουσουλμάνους.
Ο Ερντογάν είχε ωστόσο αντιδράσει έντονα και σε μια άλλη περίσταση προσφάτως… όταν οι ηγεσίες από ΗΠΑ, Ινδία, Σαουδική Αραβία, Γαλλία, ΗΑΕ, Γερμανία, Ιταλία και ΕΕ παρουσίασαν τον περασμένο Σεπτέμβριο το πλάνο ενός Οικονομικού Διαδρόμου που θα συνδέει την Ινδία με τη Μέση Ανατολή και την Ευρώπη (India – Middle East – Europe Economic Corridor / IMEC) παρακάμπτοντας την Τουρκία… ένα πλάνο το οποίο πλέον κλονίζεται λόγω Χαμάς…
Πηγή: kathimerini.gr
Ακολουθήστε το Money Review στο Google News
