Ρωσικό πετρέλαιο: To διακύβευμα της Ευρώπης από την αύξηση των κυρώσεων

Η εκστρατεία της Δύσης να πλήξει οικονομικά το Κρεμλίνο και να αναγκάσει τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν να εγκαταλείψει τον πόλεμο στην Ουκρανία φτάνει σε μια ευαίσθητη καμπή. Από τις 5 Φεβρουαρίου, η Ε.Ε. θα συμμετάσχει με τη Βρετανία και τις ΗΠΑ στην απαγόρευση των θαλάσσιων εισαγωγών ρωσικού ντίζελ και άλλων προϊόντων πετρελαίου. Το μέτρο, σε συνδυασμό με το πλαφόν στις τιμές των εξαγωγών ρωσικών καυσίμων, θα μπορούσε να δημιουργήσει μια αρκετά μεγάλη «τρύπα» στα ενεργειακά έσοδα της Μόσχας. Η άλλη όψη: Εάν οι ευρωπαίοι αγοραστές δεν μπορέσουν να βρουν εναλλακτικές προμήθειες, οι κυρώσεις θα μπορούσαν να επιβαρύνουν νέες βιομηχανίες που εξαρτώνται από το ντίζελ, όπως η γεωργία και οι οδικές μεταφορές και να καταστήσουν πιο δύσκολο για τις κυβερνήσεις να τιθασσεύουν τον πληθωρισμό.

1. Δεν υπόκειται ήδη το ρωσικό πετρέλαιο στις ευρωπαϊκές κυρώσεις;

Ναι, αλλά αυτές ισχύουν για το ακατέργαστο αργό πετρέλαιο, το οποίο υπόκεινται στις ευρωπαϊκές απαγορεύσεις και στο ανώτατο όριο τιμής 60 δολαρίων ανά βαρέλι που επιβάλλεται σε οντότητες που εξακολουθούν να αγοράζουν από τη Ρωσία. Οι νέες κυρώσεις θα επηρεάσουν τα ρωσικά διυλισμένα καύσιμα που μεταφέρονται δια θαλάσσης. Η χώρα είναι επίσης σημαντικός εξαγωγός νάφθας – η οποία μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την παραγωγή βενζίνης και πλαστικών – και μαζούτ, το οποίο συχνά καταναλώνεται στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και στη ναυτιλία. Αποστέλλει επίσης καύσιμα για αεριωθούμενα και άλλα προϊόντα πετρελαίου. Συνολικά, η Ρωσία αντιπροσώπευσε το 9,3% των παγκόσμιων φορτίων προϊόντων πετρελαίου κατ’ όγκο το 2022, περίπου 0,5% περισσότερο από το μερίδιό της στην αγορά αργού, επομένως αυτές οι τελευταίες κυρώσεις της ΕΕ είναι εξίσου σημαντικές.

2. Πώς θα λειτουργήσει το ανώτατο όριο τιμής;

Με τον ίδιο τρόπο με το ανώτατο όριο στο αργό που επιβλήθηκε από χώρες όπως η Ομάδα του G7 και η ΕΕ. Οποιοσδήποτε πληρώνει πάνω από το ανώτατο όριο για προϊόντα που αποστέλλονται από τη Ρωσία δεν θα μπορεί να λάβει ασφάλιση και χρηματοδότηση από βασικά συμμετέχοντα κράτη. Αυτό είναι μεγάλη υπόθεση, δεδομένου ότι περισσότερο από το 95% των θαλάσσιων πετρελαιοφόρων παγκοσμίως είναι ασφαλισμένα μέσω του Λονδίνου. Η ιδέα είναι ότι, ακόμη και αν οι αγοραστές στην Αφρική και αλλού είναι πρόθυμοι να αγοράσουν ρωσικό ντίζελ πάνω από την ανώτατη τιμή, το μεγαλύτερο μέρος των δεξαμενόπλοιων του κόσμου δεν θα είναι σε θέση να το στείλει. Οι τιμές των προϊόντων πετρελαίου ποικίλλουν και η G7 στοχεύει σε δύο ανώτατα όρια τιμών, με τα επίπεδα να μην έχουν ακόμη αποφασιστεί. Είναι πιθανό ορισμένα ρωσικά καύσιμα να αποστέλλονται σε τιμές χωρίς ανώτατο όριο μέσω ενός σκιώδους στόλου δεξαμενόπλοιων που δεν εξαρτάται από τις δυτικές υπηρεσίες.

3. Πώς θα αντικαταστήσουν οι αγοραστές της Ε.Ε. τα ρωσικά καύσιμα;

Μία από τις πιο δύσκολες προκλήσεις θα είναι η αντικατάσταση προϊόντων τύπου ντίζελ που τροφοδοτούν αυτοκίνητα, φορτηγά, αγροτικά μηχανήματα, πλοία και μηχανολογικό εξοπλισμό. Περίπου 220 εκατομμύρια βαρέλια μεταφέρθηκαν στην Ε.Ε. από ρωσικά λιμάνια το 2022 – αρκετά για να γεμίσουν περίπου 14.000 πισίνες ολυμπιακών διαστάσεων. Οι προμηθευτές στη Μέση Ανατολή, όπου αυξάνονται τα νέα διυλιστήρια, είναι μια εναλλακτική λύση. Η Ινδία και οι ΗΠΑ θα μπορούσαν επίσης να συμβάλουν στην κάλυψη του κενού.

4. Θα είναι αρκετά;

Εξαρτάται εν μέρει από το εάν οι εταιρείες στην Κίνα χρησιμοποιούν αυξημένες ποσοστώσεις εξαγωγών για να διαθέσουν περισσότερα προϊόντα πετρελαίου στην παγκόσμια αγορά. Αυτό θα απελευθερώσει επιπλέον βαρέλια για αποστολή στην Ε.Ε.. Η υψηλότερη ποσόστωση δεν σημαίνει απαραίτητα ότι θα πραγματοποιηθούν όλες οι πιθανές εξαγωγές, ειδικά με το άνοιγμα της οικονομίας της Κίνας αφού το Πεκίνο εγκατέλειψε την αυστηρή πολιτική Covid Zero. Υπάρχει επίσης το ερώτημα εάν η Ρωσία θα συνεχίσει να εξάγει ντίζελ. Εάν συμβεί αυτό, οι παγκόσμιες εμπορικές ροές ουσιαστικά θα ανακατευτούν. Θα εξακολουθούσε να υπάρχει η ίδια ποσότητα ρωσικού καυσίμου στον κόσμο, μόνο που θα αποστέλλεται σε διαφορετικά μέρη. Ωστόσο, εάν η Ρωσία δεν μπορεί να βρει αρκετούς αγοραστές και τελικά αναγκαστεί να μειώσει την παραγωγή, αυτό θα μπορούσε να περιορίσει επικίνδυνα την παγκόσμια διαθεσιμότητα. Οι απεργίες στον γαλλικό πετρελαϊκό τομέα περιπλέκουν περαιτέρω την εικόνα, δεδομένης της πιθανότητας διαταραχών στα διυλιστήρια που θα μπορούσαν να μειώσουν την παραγωγή της ίδιας της Ε.Ε..

5. Ποιό θα ήταν το ιδανικό αποτέλεσμα της Ε.Ε.;

Οι ηγέτες της Ε.Ε. ελπίζουν ότι οι νέες κυρώσεις θα επηρεάσουν τα οικονομικά της Ρωσίας χωρίς να προκαλέσουν σοκ στον ενεργειακό εφοδιασμό που διαταράσσει βασικούς κλάδους και δυσκολεύει τις κυβερνήσεις να θέσουν υπό έλεγχο τον πληθωρισμό. Εάν το ανώτατο όριο τιμής είναι πολύ χαμηλό, οι ρωσικές εταιρείες θα μπορούσαν να αρνηθούν να πωλήσουν ή να εργαστούν σκληρότερα για να βρουν τρόπους να το αντιμετωπίσουν. Εάν είναι πολύ υψηλό, θα έχουν απλώς υποστεί την ταλαιπωρία να βρουν νέους αγοραστές. Οι πιθανοί πελάτες αντικατάστασης των ρωσικών καυσίμων περιλαμβάνουν την Τουρκία καθώς και χώρες στην Αφρική και τη Λατινική Αμερική

6. Θα μπορούσαν να υπάρξουν ανεπιθύμητες συνέπειες;

Ορισμένες χώρες μπορεί να καρπωθούν απροσδόκητο κέρδος εάν αγοράζουν ουσιαστικά ρωσικό ντίζελ σε ανώτατες τιμές για να καλύψουν τις εγχώριες ανάγκες τους και εν συνεχεία πωλήσουν καύσιμα από τα διυλιστήρια τους σε αγοραστές της Ε.Ε. σε πολύ υψηλότερη τιμή. Δεν υπάρχει επίσης κάτι που εμποδίζει τους αγοραστές εκτός Ε.Ε., όπως η Ινδία, να αγοράζουν ρωσικό αργό, να το επεξεργάζονται στα δικά τους διυλιστήρια για να παράγουν καύσιμα και στη συνέχεια να πωλούν νόμιμα αυτά τα βαρέλια σε αγοραστές στην Ε.Ε.. Οι έμποροι που είναι πρόθυμοι να παραβιάσουν εντελώς τους κανόνες θα μπορούσαν να στείλουν ρωσικά καύσιμα σε μια χώρα, να τα αναμείξουν με άλλο καύσιμο και να το στείλουν στην Ε.Ε.. Μπορεί να είναι πολύ δύσκολο να αποδειχθεί η πραγματική προέλευση τέτοιων φορτίων.

moneyreview.gr με πληροφορίες από Bloomberg

Διαβάστε επίσης:

Ακροβασίες με τα «πλαφόν» στις ενεργειακές αγορές

Η Ευρώπη θα εισάγει απαγορευμένο ρωσικό ντίζελ χωρίς να το ξέρει

FT: Η εβδομάδα που θα κρίνει τις εξελίξεις στην παγκόσμια αγορά πετρελαίου

Ακολουθήστε το Money Review στο Google News