Μία Ασιατική γρίπη;

Στη στατιστική αξιολογούμε πολύ περισσότερο τα απογραφικά δεδομένα από τα δειγματοληπτικά, ιδιαίτερα όταν τα δεύτερα είναι αυτοαναφερόμενα (π.χ. με ερωτηματολόγια). Έτσι, στην τελευταία έρευνα της διαΝΕοσις «Τι Πιστεύουν οι Έλληνες για την Πανδημία», ένα δυνητικά πολύ ενδιαφέρον στοιχείο έχει περάσει σχεδόν απαρατήρητο. Η εταιρεία ερευνών ρωτάει τους συμμετέχοντες (1001 άτομα 17+, στο διάστημα 7-15 Μαΐου, με τυχαία δειγματοληψία σε αρχείο τηλεφωνικών αριθμών που έχει παραχθεί με τυχαίο τρόπο και στάθμιση τόσο ως προς το φύλο όσο και ως προς την ηλικία) αν έχουν προσβληθεί από κορωνοϊό.

Ποια η χρησιμότητα, αφού ξέρουμε πόσοι ακριβώς έχουν προσβληθεί από κορωνοϊό από τα στοιχεία του ΕΟΔΥ;

Υπάρχει μία διαφορά που χρήζει διερεύνησης. Σύμφωνα με την έρευνα, 6% των ερωτώμενων απάντησε θετικά. Ο υπολογιζόμενος πληθυσμός σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ για τις ομάδες 17+ είναι 8,9 εκατ. Αυτό σημαίνει ότι την 15/5, τελευταία μέρα της έρευνας, τα κρούσματα θα πρέπει να ήταν 531.673. Σύμφωνα με τον ΕΟΔΥ, την ημέρα εκείνη στις ομάδες 17+ τα καταγεγραμμένα κρούσματα ήταν 346.217. Η διαφορά, 185.456 κρούσματα, είναι πολύ μεγάλη για να είναι πρόβλημα της δειγματοληψίας (54% των αναφερθέντων). Επίσης, παρόμοια διαφορά εμφανίστηκε και στην προηγούμενη έρευνα της εταιρίας το Μάρτιο.

Τα δεδομένα φτάνουν μέχρι εδώ. Από εδώ και πέρα, το ερώτημα είναι ερμηνευτικό. Η πρώτη διαπίστωση είναι ότι η τάση να αγνοούμε τα δειγματοληπτικά δεδομένα υπέρ των απογραφικών ίσως δεν ευσταθεί στη συγκεκριμένη περίπτωση. Είναι προφανές ότι η έρευνα δεν είναι ακριβής, αλλά όμως είναι επίσης προφανές ότι τα επίσημα απογραφικά δεδομένα υποεκτιμούν το πρόβλημα.

Γιατί μπορεί να συμβαίνει αυτό; Δύο πιθανές ερμηνείες συνυπάρχουν.

Είναι πιθανό κάποιοι συμπολίτες μας που νόσησαν να μην έχουν καταγραφεί ποτέ στα επίσημα δεδομένα, να μην έχουν, δηλαδή, πάει να κάνουν τεστ. Για παράδειγμα αν νοσεί ο/η σύντροφός σου, το πιθανότερο είναι ότι ξέρεις τι έχεις. Αν δεν το περνάς βαριά, δεν έχεις λόγο να βγεις να κάνεις τεστ, να θέσεις σε κίνδυνο το προσωπικό των δομών υγείας, και όποιον σε μεταφέρει, μόνο για την πληρότητα των απογραφικών στατιστικών. Είναι ίσως πιθανό, επίσης, να μη θέλεις να καταγραφεί στο ιατρικό ιστορικό σου το νόσημα ώστε να μην υποβληθείς σε κανόνες καραντίνας, να μην δημιουργηθεί θέμα στην εργασία/σχολή σου και εν γένει ένα – έστω προσωρινό – κοινωνικό στίγμα.

Από την άλλη, είναι επίσης πιθανό, να απαντάς θετικά σε μία έρευνα γιατί αντιλαμβάνεσαι μία θετική κοινωνική χροιά, μπορεί δηλαδή να έχεις την προσοχή ή και τη συμπάθεια του ερευνητή που σε ρωτάει, να κάνεις κουβέντα κλπ. Οι άνθρωποι είμαστε εξαιρετικά κακοί στο να απαντάμε σε έρευνες.

Επειδή η μία ερμηνεία δεν ακυρώνει την άλλη, συμπεραίνουμε ότι το πιθανότερο είναι ότι και τα απογραφικά δεδομένα (ΕΟΔΥ) υποεκτιμούν το πρόβλημα και η έρευνα το υπερεκτιμά. Η ακριβέστερη δυνατή καταγραφή όμως είναι σημαντική γιατί προσδιορίζει παράγοντες πολιτικής αλλά και γιατί αποτελεί τη βάση πάνω στην οποία μαθαίνουμε για τον ιό.

Είμαι μία Ασιατική γρίπη

έρχομαι απ’ την ανατολή,

ταξιδεύοντας μέρα και νύχτα

πάνω σ’ ένα μαγικό χαλί.

Μια πενικιλίνη προτιμάω (έλα έλα)

δυο κινίνα δίκταμο ζεστό

κι αν σας βρίσκεται καμιά ασπιρίνη,

θα την πάρω σας ευχαριστώ.

Είμαι μία Ασιατική γρίπη

πάω πίσω στην ανατολή,

με αξέχαστες εντυπώσεις

από την πανέμορφή σας Λιλιπούπολη.

Το τσιφτετέλι της γρίπης, Μαριανίνα Κριεζή, 1980 από το άλμπουμ Εδώ Λιλιπούπολη.

Ακολουθήστε το Money Review στο Google News