Δεν υπάρχουν περιθώρια για εφησυχασμό

Η Ελλάδα επιστρέφει στην «κανονικότητα». Η έγκυρη στήλη Lex των Financial Times δημοσίευσε μάλιστα ένα άρθρο σύμφωνα με το οποίο η Ελλάδα έχει επιστρέψει στο «ραντάρ» (με την καλή έννοια) των αγορών. Στα επιτεύγματα της χώρας μας αναφέρονται, μεταξύ άλλων, (α) η ενίσχυση του ελληνικού χρηματιστηριακού δείκτη κοντά στο 40% το τελευταίο έτος, ο οποίος μάλιστα αποδίδει εντυπωσιακά σε σχέση με την επίδοση του δείκτη S&P 500, (β) το χαμηλότερο 10ετές κόστος δανεισμού στην Ελλάδα σε σχέση με την Ιταλία αλλά και τη Μεγάλη Βρετανία, (γ) η μείωση (ναι, μείωση!) των μισθών και (δ) η βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας.

Σύμφωνα όμως με την Τράπεζα της Ελλάδος, οι αμοιβές εξαρτημένης εργασίας ανά μισθωτό στη χώρα μας αυξήθηκαν κατά περίπου 6,2% το 2023, ενώ αναμένεται να αυξηθούν κατά 5,4% το 2024. Σύμφωνα, μάλιστα, με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ο πληθωρισμός του 2023 κινήθηκε στο 4,2% και αναμένεται να αποκλιμακωθεί περαιτέρω στο 2,7% το 2024. Κάτι που πρακτικά σημαίνει ότι οι ελληνικοί μισθοί, ίσως σε πείσμα του τι μπορεί να πιστεύουν/ερμηνεύουν οι Financial Times, αυξήθηκαν και θα αυξηθούν περαιτέρω τόσο σε ονομαστικό όσο και πραγματικό επίπεδο. Οσο, μάλιστα, αφορά τη διεθνή ανταγωνιστικότητα της χώρας μας, το 2023, σύμφωνα πάλι με την Τράπεζα της Ελλάδος, παρουσιάστηκε στασιμότητα ή επιδείνωση στη χώρα μας.

Συνεπώς, δεν πρέπει να παίρνουμε τοις μετρητοίς ό,τι θετικό (ή αρνητικό, για να είμαστε δίκαιοι!) γράφουν τα (έγκυρα) διεθνή έντυπα για τη χώρα μας.

Σε κάθε περίπτωση, η επιστροφή στην οικονομική «κανονικότητα» δεν πρέπει να εφησυχάσει. Και τούτο επειδή το υψηλό γεωπολιτικό ρίσκο (βλέπε πόλεμο στην Ουκρανία και στη Γάζα, για παράδειγμα) ή μια (πολύ) πιθανή εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ στην Αμερική με ό,τι απρόβλεπτο μπορεί αυτό να σημαίνει όσον αφορά τις (εμπορικές) σχέσεις Ευρώπης – ΗΠΑ, για παράδειγμα, οδηγούν στο συμπέρασμα ότι ακόμη και μια «κανονική» Ελλάδα θα επηρεαστεί αρνητικά από την αυξανόμενη παγκόσμια (οικονομική) αβεβαιότητα.

Σύμφωνα, μάλιστα, με πρόσφατη ακαδημαϊκή μελέτη, μία απότομη αύξηση της προαναφερθείσας αβεβαιότητας μειώνει την εγχώρια ανάπτυξη κατά περίπου 1,5% εντός διετίας για χώρες με χαμηλές επιδόσεις στους δείκτες κυβερνητικής αποτελεσματικότητας. Επιπλέον, στις χώρες αυτές, ο αρνητικός αντίκτυπος της παγκόσμιας αβεβαιότητας διατηρείται για δύο επιπλέον έτη! Χώρες όμως με υψηλές επιδόσεις στους δείκτες κυβερνητικής αποτελεσματικότητας, «αντιμετωπίζουν» πολύ μικρότερη απώλεια της τάξης του 0,5% στην εγχώρια ανάπτυξή τους και, μόνο, εντός διετίας.

Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι η κυβέρνηση Μητσοτάκη οφείλει να πολλαπλασιάσει τις προσπάθειές της προκειμένου να βελτιώσει την κυβερνητική αποτελεσματικότητα και την ποιότητα των θεσμών στη χώρα μας. Και τούτο επειδή η World Bank μάς κατατάσσει, για παράδειγμα, μόλις στην 70ή θέση μεταξύ 214 χωρών όσον αφορά τον δείκτη ποιότητας των θεσμών και κανονισμών, ο οποίος καταγράφει την ικανότητα του κράτους να εφαρμόζει πολιτικές οι οποίες παροτρύνουν την ανάπτυξη του ιδιωτικού τομέα. Τότε, και μόνο τότε, θα «θωρακιστεί» η χώρα μας σε μεγάλο βαθμό από μία πιθανή/άμεση αύξηση στην παγκόσμια αβεβαιότητα…

*Ο κ. Κώστας Μήλας είναι καθηγητής χρηματοοικονομικών, University of Liverpool.

** Το άρθρο δημοσιεύτηκε αρχικά στην Καθημερινή της Κυριακής. 

Ακολουθήστε το Money Review στο Google News