Ο δισεκατομμυριούχος που αγαπούσε την τέχνη περισσότερο από την οικογένειά του

28 Φεβρουαρίου 1982 

To J. Paul Getty Museum γίνεται το πλουσιότερο μουσείο του κόσμου, όταν λαμβάνει το κληροδότημα των 1,2 δισ. δολαρίων που του άφησε ο J. Paul Getty. 

Ο Αμερικανός μεγιστάνας του πετρελαίου  είχε πεθάνει το 1976, αλλά η νομική διαμάχη που ξέσπασε ανάμεσα στα παιδιά και τις πρώην συζύγους του για την περιουσία του δεν επέτρεψε την εκτέλεση της διαθήκης του έως το 1982. 

Κατά τη διάρκεια αυτών των έξι ετών, το αρχικό κληροδότημα των  700 εκατ. δολαρίων που άφησε ο κάποτε πλουσιότερος άνθρωπος της γης στο μουσείο, σχεδόν διπλασιάστηκε σε αξία. Έως το 2000, είχε φτάσει στα 5 δισ. δολάρια, και αυτό, αφότου το τραστ ξόδεψε σχεδόν 1 δισ. δολάρια τη δεκαετία του 1990 για την κατασκευή ενός τεράστιου κτιρίου στο Λος Άντζελες. 

Ο Jean Paul Getty γεννήθηκε στη Μινεάπολη το 1892 και έχτισε αυτήν που έμελλε να γίνει η μεγαλύτερη περιουσία του κόσμου, ακολουθώντας τα βήματα του πατέρα του στον κλάδο του πετρελαίου. 

Σε ηλικία 18 ετών, το 1910,  έβγαλε το πρώτο του εκατομμύριο όταν βρήκε πετρέλαιο στην Οκλαχόμα. Μετά, έγινε μία πραγματικά ασταμάτητη δύναμη στη βιομηχανία του μαύρου χρυσού, καθώς αγόρασε αρκετές πετρελαϊκές εταιρείες κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Ύφεσης, γιγαντώνοντας την Getty Oil. 

Άρχισε να συλλέγει έργα τέχνη τη δεκαετία του 1930, προτιμώντας πίνακες της Αναγέννησης και του Μπαρόκ καθώς και γαλλικά έπιπλα-αντίκες. Και όπως έκανε με όλα τα πράγματα στη ζωή του, αγόραζε μόνο όταν πίστευε ότι η τιμή ήταν χαμηλή (δηλαδή μετά το Μεγάλο Κραχ, όταν πολλοί ιδιοκτήτες έργων τέχνης αναγκάστηκαν να πουλήσουν όσο-όσο). 

Το 1954 άνοιξε και επισήμως το J. Paul Getty Museum, το οποίο καταλάμβανε μία πτέρυγα της κατοικίας του στο Μαλιμπού. Αργότερα, η συλλογή του έγινε τόσο μεγάλη ώστε δεν χωρούσε πια εκεί, επομένως ο Getty έχτισε ένα νέο μουσείο στο Μαλιμπού. 

Το νέο Getty Museum ολοκληρώθηκε το 1974, όμως ο μεγιστάνας ζούσε κυρίως στην Αγγλία μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και έτσι, πέθανε προτού να προλάβει να επιστρέψει στο Μαλιμπού για να το δει. 

Όπως έγραψε για αυτόν η Telegraph, ο J.P. Getty μπορεί να ήταν ένας από τους μεγαλύτερους συλλέκτες του 20ου αιώνα, αλλά ήταν κυρίως γνωστός ως ο δισεκατομμυριούχος που αγαπούσε την τέχνη περισσότερο από την οικογένειά του. 

Η άρνησή του να πληρώσει τα λύτρα που ζητούσαν οι απαγωγείς της καλαβρέζικης μαφίας για να σώσει τη ζωή του 16χρονου εγγονού του, John Paul Getty III, προκαλεί τέτοια εντύπωση, ώστε έγινε μέχρι και ταινία. 

Η απαγωγή και το κομμένο αυτί 

Ήταν το 1973 και ο νεαρός Getty ζούσε ήδη μόνος του στη Ρώμη. Είχε κάνει την προσωπική του επανάσταση και αφότου παράτησε το σχολείο, ζούσε μία μποέμικη ζωή, περνώντας τις μέρες και τις νύχτες του σε πάρτι και πολιτικές διαδηλώσεις. 

Οι γονείς του είχαν χωρίσει μία δεκαετία νωρίτερα και ο παππούς Getty είχε αποκόψει οικονομικά την οικογένεια. Έτσι, ο Paul χρηματοδοτούσε αυτό το εναλλακτικό lifestyle του φτιάχνοντας και πουλώντας έργα τέχνης και κοσμήματα. Μπορεί να μην είχε τα δισεκατομμύρια των Getty, είχε όμως ακόμα το όνομα των Getty και απασχολούσε κάθε τόσο τις εφημερίδες της Ρώμης, οι οποίες τον αποκαλούσαν «ο χρυσός χίπης». 

Γύρω στις 3 τα ξημερώματα της 10ης Ιουλίου, ο Paul περπατούσε προς το σπίτι του, έπειτα από ξενύχτι, όταν ένα αυτοκίνητο σταμάτησε πλάι του. «Συγνώμη, signore. Είσαι ο Paul Getty;», τον ρώτησε ο οδηγός. Όταν εκείνος απάντησε θετικά, τον αναισθητοποίησαν με χλωροφόρμιο και τον φυγάδευσαν από τη Ρώμη. Κανείς δεν είχε δει το παραμικρό. 

Δύο ημέρες αργότερα, οι απαγωγείς τηλεφώνησαν στη μητέρα του, την Gail, για να την ενημερώσουν ότι είχαν τον γιο της. Ακολούθησε ένα γράμμα για λύτρα, στο κλασικό στυλ με τα κομμένα γράμματα από περιοδικά, στο οποίο της αποκάλυπταν ότι ήθελαν σχεδόν 17 εκατ. δολάρια για να τον αφήσουν ελεύθερο. 

Η Gail δεν είχε τα χρήματα, αφού είχε κερδίσει την επιμέλεια των παιδιών, χάνοντας όμως τα πλούτη της οικογένειας του πρώην συζύγου της. Όταν το είπε στους απαγωγείς, εκείνοι της ζήτησαν το προφανές: Να απευθυνθεί στον πρώην πεθερό της, J. Paul Getty, για βοήθεια. 

Άλλωστε, ο Getty είχε μία περιουσία 2 δισ. δολαρίων τότε (πάνω από 12 δισ. δολάρια σε σημερινά χρήματα), επομένως αυτά που ζητούσαν οι απαγωγείς ήταν σταγόνα στον ωκεανό. 

Κανείς φαντάζεται, λοιπόν, την έκπληξη των απαγωγέων όταν ο μεγιστάνας του πετρελαίου αρνήθηκε να πληρώσει τα λύτρα του εγγονού του. Ο ίδιος πίστευε ότι ήταν ένα κόλπο που είχε στήσει ο Paul, κάτι που αρχικά υποψιάζονταν και οι δημοσιογράφοι, που παρακολουθούσαν κάθε δευτερόλεπτο αυτής της ιστορίας. 

Όμως ακόμα και όταν έγινε σαφές ότι η απαγωγή ήταν αληθινή, ο Getty ήταν αμετακίνητος. Δεν δεχόταν καν να απαντήσει στα τηλεφωνήματα της Gail. «Έχω 14 εγγόνια και εάν πληρώσω μία δεκάρα τώρα, τότε θα έχω 14 απαχθέντα εγγόνια», είπε στις εφημερίδες. 

Οι κακοποιοί κρατούσαν τον νεαρό κληρονόμο στην εξοχή, στη νότια Ιταλία, και καθώς οι μήνες περνούσαν, οι αρχικοί απαγωγείς έχαναν την υπομονή τους, με αποτέλεσμα κάποιοι να πουλήσουν τις θέσεις τους στην επιχείρηση σε άλλους. Πιο σκληροί και με πιο στενούς δεσμούς με τη μαφία, αυτοί αποφάσισαν να επιταχύνουν τις εξελίξεις. 

Ένα πρωινό του Οκτωβρίου, έδωσαν στον Paul να πιει αλκοόλ και μετά άρχισαν να τον κουρεύουν. Όταν ένας μασκοφόρος απαγωγέας άρχισε να τρίβει οινόπνευμα πίσω από το δεξί του αυτί, ο Paul κατάλαβε τι επρόκειτο να συμβεί. Οι κακοποιοί έκοψαν το αυτί του και το έστειλαν με το ταχυδρομείο στα γραφεία μίας εφημερίδας. 

Μοιάζει απίστευτο και όμως είναι αληθινό: Τα ιταλικά ταχυδρομεία βρίσκονταν σε απεργία και έτσι το αυτί άργησε τρεις εβδομάδες να φτάσει στον παραλήπτη του. Όμως όταν παραδόθηκε, η οικογένεια Getty αμέσως ανέλαβε δράση. 

Έπειτα από διαπραγματεύσεις, τα λύτρα έπεσαν στα 3 εκατ. δολάρια. Ο Getty συμφώνησε να πληρώσει τα 2 εκατομμύρια, δηλαδή το ανώτερο ποσό που μπορούσε να εκπέσει από τους φόρους του. Ο γιος του, ο πατέρας του Paul, θα πλήρωνε ένα ακόμα εκατομμύριο, το οποίο ο ίδιος ο Getty θα του δάνειζε με τόκο 4%. 

Η πληρωμή των λύτρων έγινε με επιτυχία και ο Paul αφέθηκε ελεύθερος στις 15 Δεκεμβρίου. Ήταν σε κακή κατάσταση, ενώ έζησε το υπόλοιπο της ζωής του στη σκιά του εφιάλτη των νεαρών του χρόνων. 

moneyreview.gr

Διαβάστε επίσης: 

Ivy Getty: Η κληρονόμος μιας δυναστείας που σημαδεύτηκε από την τραγωδία

Η πλουσιότερη οικογένεια όλων των εποχών γεννήθηκε στο εβραϊκό γκέτο της Φρανκφούρτης

Γιατί δεν πλενόταν και άλλα 19 πράγματα που δεν ξέρατε για τον Στιβ Τζομπς

Ακολουθήστε το Money Review στο Google News