Τα χαμηλά ποσοστά γεννήσεων θα μεταμορφώσουν την παγκόσμια οικονομία

Η πτώση των ποσοστών γονιμότητας στις περισσότερες χώρες το επόμενο τέταρτο του αιώνα θα οδηγήσει σε μια παγκόσμια δημογραφική αλλαγή που θα έχει εκτεταμένο κοινωνικό και οικονομικό αντίκτυπο, σύμφωνα με νέα μελέτη.

Τα τρία τέταρτα των χωρών αναμένεται να πέσουν κάτω από τα ποσοστά γεννήσεων αντικατάστασης πληθυσμού έως το 2050, αφήνοντας την ανάπτυξη συγκεντρωμένη σε μια μειοψηφία κρατών χαμηλού εισοδήματος στην υποσαχάρια Αφρική και την Ασία που αντιμετωπίζουν έντονες απειλές από την έλλειψη πόρων και την κλιματική αλλαγή.

Η έρευνα που δημοσιεύτηκε στο ιατρικό περιοδικό The Lancet την Τετάρτη υπογραμμίζει το ολοένα και μεγαλύτερο χάσμα μεταξύ των χωρών που εξακολουθούν να τροφοδοτούν την αύξηση του πληθυσμού και εκείνων όπου ο αριθμός των γεννήσεων μειώνεται.

Η μελέτη 204 χωρών προβλέπει ότι το 76% εξ αυτών θα πέσει κάτω από τα ποσοστά αντικατάστασης του πληθυσμού έως το 2050 – αριθμός που θα αυξηθεί στο 97% έως το 2100. Αντίθετα, το ποσοστό των γεννήσεων σε χώρες χαμηλού εισοδήματος προβλέπεται να διπλασιαστεί από 18% το 2021 σε 35% μέχρι το τέλος του αιώνα. Οι χώρες της Υποσαχάριας Αφρικής προβλέπεται να αντιπροσωπεύουν τις μισές γεννήσεις παγκοσμίως έως το 2100.

«Οι επιπτώσεις είναι τεράστιες», δήλωσε η Natalia Bhattacharjee, συν-επικεφαλής της μελέτης. «Αυτές οι μελλοντικές τάσεις στα ποσοστά γονιμότητας και στις γεννήσεις θα αναδιαμορφώσουν πλήρως την παγκόσμια οικονομία και τη διεθνή ισορροπία δυνάμεων – και θα απαιτήσουν την αναδιοργάνωση των κοινωνιών».

Ο ΟΗΕ προβλέπει ότι ο παγκόσμιος πληθυσμός θα μπορούσε να αυξηθεί από το σημερινό επίπεδο των περίπου 8 δισεκατομμυρίων σε 9,7 δισεκατομμύρια το 2050 και να κορυφωθεί σε σχεδόν 10,4 δισεκατομμύρια στα μέσα της δεκαετίας του 2080. Αλλά αυτά τα στοιχεία κρύβουν πώς το λεγόμενο ποσοστό συνολικής γονιμότητας (TFR) – ο μέσος αριθμός παιδιών που γεννιούνται ανά γυναίκα – έχει ήδη πέσει σε ορισμένες χώρες κάτω από το επίπεδο του 2,1 που απαιτείται για την αντικατάσταση του πληθυσμού.

Το TFR της Δυτικής Ευρώπης προβλέπεται να είναι 1,44 το 2050, ενώ το 0,82 της Νότιας Κορέας θα είναι το χαμηλότερο στον κόσμο. Μέχρι το 2100, μόλις έξι χώρες αναμένεται να έχουν TFR υψηλότερο από 2,1: Τατζικιστάν στην κεντρική Ασία, τα νησιά του Ειρηνικού Τόνγκα και Σαμόα και τα αφρικανικά έθνη της Σομαλίας, του Τσαντ και του Νίγηρα.

Ορισμένες χώρες, όπως η Ιαπωνία και η Ουγγαρία, προσπάθησαν τα τελευταία χρόνια να ενισχύσουν τα ποσοστά γεννήσεων μέσω κινήτρων, όπως φοροελαφρύνσεις και φθηνότερη παιδική φροντίδα, αν και κανένα μέτρο δεν φαίνεται να είχε τον αναμενόμενο αντίκτυπο. 

Οι κυβερνήσεις πρέπει να αποδεχτούν και να σχεδιάσουν τη νέα πραγματικότητα σύμφωνα με την οποία οι γυναίκες πρέπει να μπορούν να έχουν τον αριθμό των παιδιών που θέλουν και να υποστηρίζονται ανάλογα, δήλωσε η Σάρα Χάρπερ, καθηγήτρια γεροντολογίας στο πανεπιστήμιο της Οξφόρδης.

moneyreview.gr με πληροφορίες από FT

Ακολουθήστε το Money Review στο Google News