Ελληνοτουρκικά: Ο πήχυς της Αθήνας, το άνοιγμα Ερντογάν και το ευρωπαϊκό μήνυμα

Θετικό σημάδι στην κατεύθυνση του αμοιβαίως επωφελούς διαλόγου θεωρείται από την Αθήνα το χθεσινό «καζάν καζάν» του προέδρου της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, λίγες ημέρες πριν από το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας της 7ης Δεκεμβρίου της Αθήνας. Οι ρητορικές επιλογές του κ. Ερντογάν υποδηλώνουν καλή προδιάθεση εκ μέρους της Αγκυρας, η οποία, ωστόσο, μένει να αποδειχθεί και στην πράξη την επόμενη εβδομάδα. 

Ανοιγμα Ερντογάν στην Αθήνα

Το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας (ΑΣΣ) Ελλάδας – Τουρκίας στις 7 Δεκεμβρίου αντιμετωπίζεται από την Αθήνα ως ακόμη μια ευκαιρία διατήρησης του θετικού κλίματος που διέπει τις ελληνοτουρκικές σχέσεις τους τελευταίους δέκα μήνες.

Από την ελληνική πλευρά δεν υπάρχουν ψευδαισθήσεις σχετικά με την πιθανότητα προόδου στις σημαντικές διμερείς διαφορές, εκτιμάται, ωστόσο, ότι η διεύρυνση της θετικής ατζέντας είναι δυνατή – κι αυτή φαίνεται πως είναι η βασική στόχευση. Την Αθήνα ενθαρρύνουν δηλώσεις όπως αυτές στις οποίες προχώρησε χθες ο πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος ευχήθηκε στις 7 Δεκεμβρίου να ανοίξει «μια νέα σελίδα στις ελληνοτουρκικές σχέσεις», δίχως πάντως να δημιουργούνται ψευδαισθήσεις για την πρόοδο που μπορεί να γίνει στα δύσκολα θέματα.

Στην ελληνική πλευρά υπάρχει, πάντως, διάθεση να ανοίξουν και τα δύσκολα θέματα, υπενθυμίζοντας ότι πάγια θέση της Αθήνας είναι η παραπομπή των διαφορών της υφαλοκρηπίδας και της ΑΟΖ στη Χάγη. Αν και τα απρόοπτα ποτέ δεν μπορεί να προβλεφθούν, εκτιμάται ότι η ολιγόωρη επίσκεψη του κ. Ερντογάν και οι επαφές της 7ης Δεκεμβρίου θα εξελιχθούν εντός του γενικότερα θετικού κλίματος που επικρατεί στην περιοχή.

Οι προσδοκίες της Αγκυρας

Την ίδια στιγμή, χθες, μιλώντας στην Κοινοβουλευτική Ομάδα του κόμματός του (ΑΚΡ), ο κ. Ερντογάν επιχείρησε να σκιαγραφήσει τις προσδοκίες του από την επίσκεψη στην Αθήνα και τη συνάντηση που θα έχει με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη. «Η γραμμή μας είναι ξεκάθαρη. Εμείς τη διπλωματία δεν τη βλέπουμε ως ένα άθροισμα που καταλήγει στο μηδέν και ούτε ως ένα παιχνίδι που ο ένας κερδίζει και ο άλλος χάνει… Για εμάς η διπλωματία είναι μια σημαντική ευκαιρία και οι δυο πλευρές να συναντηθούν σε μια λογική γραμμή και μια ευκαιρία που και οι δυο πλευρές κερδίζουν με την αρχή καζάν-καζάν (win-win)», δήλωσε ο Τούρκος πρόεδρος, τονίζοντας πως η κυβέρνησή του έχει τη βούληση της επίλυσης των διαφορών.

Ο κ. Ερντογάν τόνισε ότι «πιστεύουμε πως δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα το οποίο δεν μπορούμε να ξεπεράσουμε όταν καθίσουμε να συνομιλήσουμε κυρίως με τους γείτονές μας. Αυτή είναι η προσέγγισή μας και για την επίσκεψη που προγραμματίζουμε να κάνουμε στην Ελλάδα στις 7 Δεκεμβρίου. Με τη γειτονική μας χώρα, την Ελλάδα, υπήρχαν διαφορές και χθες, όπως θα υπάρχουν και αύριο… Ομως αυτή η πραγματικότητα δεν σημαίνει ότι δεν θα μπορέσουμε να βρούμε κοινό παρονομαστή ως δύο γειτονικές χώρες που μοιράζονται την ίδια θάλασσα, το ίδιο κλίμα, την ίδια γεωγραφία».

Ο πρόεδρος της Τουρκίας ανέφερε πως με αμοιβαία εμπιστοσύνη υπάρχουν πολλά κεφάλαια στα οποία η Ελλάδα και η Τουρκία μπορούν να αυξήσουν τις συνεργασίες τους. «Εύχομαι η επίσκεψή μας στην Ελλάδα να οδηγήσει στο άνοιγμα μιας νέας σελίδας στις σχέσεις των χωρών μας», σημείωσε χαρακτηριστικά ο κ. Ερντογάν.

Αναλυτές εκτιμούν πως η ομιλία του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ήταν και μια έμμεση απάντηση σε δηλώσεις και απόψεις που ακούστηκαν το τελευταίο διάστημα, πριν από την επίσκεψή του στην Ελλάδα, όπως αυτή του αρχηγού του τουρκικού ναυτικού Ερτζουμέντ Τατλίογλου, ο οποίος πριν από λίγες ημέρες είχε αμφισβητήσει την κυριαρχία των ελληνικών νησιών.

Ευρωπαϊκό μήνυμα ενόψει της επίσκεψης της 7ης Δεκεμβρίου

Εν τω μεταξύ, μια εβδομάδα πριν από τη συνεδρίαση του Ανωτάτου Συμβουλίου Ελλάδας – Τουρκίας, η δημοσίευση της έκθεσης για το μέλλον των σχέσεων Ε.Ε. – Τουρκίας εκτιμάται ως ένα επιπλέον «εργαλείο» στην ελληνική διπλωματική φαρέτρα, καθώς επί της ουσίας υποδεικνύει ότι η πορεία των ευρωτουρκικών σχέσεων συναρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις ελληνοτουρκικές, όπως αποκάλυψε πρώτη χθες η «Κ».

Η έκθεση, την οποία συνυπογράφουν ο επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Ζοσέπ Μπορέλ και η Κομισιόν, εγκρίθηκε χθες από το Κολέγιο των Επιτρόπων, τέσσερις μήνες μετά την εισήγηση για την εκπόνησή της από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, το οποίο θα την αξιολογήσει στη συνεδρίαση του Δεκεμβρίου.

«Οι σχέσεις της Τουρκίας με την Ελλάδα είναι ουσιώδους σημασίας», τόνισε ο Μπορέλ σε συνέντευξη Τύπου, υπονοώντας σαφώς ότι η βελτίωση των ευρωτουρκικών σχέσεων «περνάει» μέσα από την πρόοδο των ελληνοτουρκικών και μάλιστα με τρόπο αναλογικό και αναστρέψιμο, καθώς τελεί υπό την αίρεση να παραμείνει σταθερή η κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο, με ειδική αναφορά στα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Μαρτίου και Ιουνίου 2021, αλλά και στο Κυπριακό. Μιλώντας στην «Κ» Ευρωπαίος διπλωμάτης επισήμανε ότι η έκθεση επιτρέπει πλέον στον Κυριάκο Μητσοτάκη στην επικείμενη συνάντησή του με τον Ταγίπ Ερντογάν να «χρησιμοποιήσει» όσα δεσμεύεται να προσφέρει η Ε.Ε. στην Αγκυρα ως επιπλέον κίνητρο για τη διατήρηση της τρέχουσας πολιτικής ατμόσφαιρας μεταξύ των δύο χωρών. «Πρόκειται για μια εξαιρετικά καλή συγκυρία για την Ελλάδα, που ενισχύεται με τη δημοσίευση της εν λόγω έκθεσης», συμπλήρωσε η ίδια πηγή.

Οι δράσεις που προτείνονται –ανάμεσα σε άλλα– αναμένεται να ικανοποιήσουν την Αγκυρα, καθώς αφορούν ενίσχυση των διαλόγων «υψηλού επιπέδου» με την Ε.Ε. για οικονομία και ενέργεια, με την προϋπόθεση να αποφύγει επανάληψη των γεωτρήσεων στην Ανατολική Μεσόγειο και να σεβαστεί κυριαρχικά δικαιώματα κρατών-μελών. Η έκθεση καλεί επίσης σε αναζήτηση τρόπων διευκόλυνσης της έκδοσης θεωρήσεων από τα κράτη-μέλη, ενώ γίνεται υπενθύμιση της μη εκπλήρωσης των προαπαιτουμένων για πλήρη απελευθέρωσή τους, προτείνεται ενεργοποίηση της διασυνδεσιμότητας και επανάληψη των συζητήσεων για εκσυγχρονισμό της Τελωνειακής Ενωσης, με την προϋπόθεση μέτρων πρόληψης για μη παράκαμψη των ευρωπαϊκών κυρώσεων κατά της Ρωσίας.

Οσον αφορά το μεταναστευτικό, ζητείται πλήρης εφαρμογή της συμφωνίας του 2016 και επανάληψη των επιστροφών από τα ελληνικά νησιά. Γίνεται εξάλλου αναφορά στην πρόταση της Κομισιόν ύψους 3,5 δισ. ευρώ, που εάν γίνει δεκτή από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα κινητοποιήσει επιπλέον πόρους για την Τουρκία, πέραν του μισού δισ. ευρώ που έχει ήδη προβλεφθεί για το 2024 για τις ανάγκες των προσφύγων που φιλοξενεί.

Πηγή: kathimerini.gr

Ακολουθήστε το Money Review στο Google News