Εμβόλιο AstraZeneca: Όλα όσα ξέρουμε και όσα πρέπει να απαντηθούν

Το εμβόλιο της AstraZeneca είναι απολύτως αναγκαίο στη μάχη κατά της Covid-19. Είναι από τα ελάχιστα που έχουμε σε τόσο ευρεία παραγωγή και διανομή, σε προσιτή τιμή και εύκολα διαχειρίσιμες συνθήκες αποθήκευσης και μεταφοράς. Έχει δε καθοριστικό ρόλο στο πρόγραμμα του ΠΟΥ για την προσφορά 2 δισεκατομμυρίων δόσεων σε 96 φτωχές χώρες έως τα τέλη του έτους. Τίποτα από αυτά δεν μπορούμε να αγνοήσουμε. Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι μπορούμε να αγνοήσουμε και τις ενδείξεις για σύνδεσή του με σπάνια περιστατικά θρομβώσεων- κυρίως σε ηλικίες κάτω των 55 ετών. Αυτό επισημαίνει η Xίλντα Μπάστιαν επιστημονική συνεργάτιδα του Atlantic σε ένα εκτενές άρθρο στο οποίο περιγράφει τα όσα γνωρίζουμε για το συγκεκριμένο εμβόλιο, αλλά και όσα πρέπει να μάθουμε ακόμη. 

Αρχικά φάνηκε τα κακά νέα για το εμβόλιο να είναι βραχύβια, γράφει. Αν και περισσότερες από 20 ευρωπαϊκές χώρες ανέστειλαν τη χορήγησή του επικαλούμενα περιστατικά θρομβώσεων, ο ΕΜΑ έκρινε τελικά ότι τα οφέλη του εμβολίου σαφώς υπερισχύουν των όποιων πιθανών κινδύνων. Μάλιστα οι χώρες που ανέστειλαν προσωρινά τη χορήγηση του εμβολίου δέχθηκαν σφοδρή κριτική από σχολιαστές και ειδικούς υγείας, που έκαναν λόγο για μία «ανόητη, επικίνδυνη απόφαση, απόδειξη της ευρωπαϊκής αποτυχίας». Τόνιζαν δε ότι οι ενδείξεις κινδύνων ήταν ελάχιστες αν όχι ανύπαρκτες.

Γράφοντας για παράδειγμα στους New York Times η Χάιντι Λάρσον, διευθύντρια του Vaccine Confidence Project στο London School of Hygiene & Tropical Medicine, παρατηρούσε ότι μόλις 25 Ευρωπαίοι είχαν αναπτύξει θρομβώσεις μεταξύ των 20 εκατομμυρίων που είχαν κάνει το εμβόλιο της AstraZeneca. Το ποσοστό εξηγούσε ήταν πολύ χαμηλότερο από αυτό που συναντά κανείς στους μη εμβολιασθέντες. 

Οι επικριτές δεν έλεγαν ότι πρέπει να αγνοηθούν οι κίνδυνοι. Υποστήριζαν όωμς ότι με βάση τα διαθέσιμα δεδομένα οι πθανοί κίνδυνοι από την Covid-19 ήταν προφανώς πολύ μεγαλύτεροι από και το κόστος από μία προσωρινή παύση στους εμβολιασμούς υψηλό. Οι αποφάσεις αυτές μάλιστα είχαν ως αποτέλεσμα να πληγεί η εμπιστοσύνη στα εμβόλια. Πράγματι, σήμερα περίπου το 60% των Γάλλων ενηλίκων δηλώνουν ότι έχουν ελάχιστη ή καθόλου εμπιστοσύνη στο συγκεκριμένο εμβόλιο. Παρόμοια είναι τα δεδομένα σε έρευνες στη Γερμανία, την Ιταλία και την Ισπανία.

Ωστόσο οι προκλήσεις είναι πολύ βαθύτερες από αυτές που βλέπουν όσοι σχοιάζουν. Ο κίνδυνος μίας επικίνδυνης παρενέργειας μπορεί να είναι πολύ πραγματικός ακόμη και εάν είναι σπάνιος και οι ευρωπαϊκές αρχές δεν είναι ούτε υπερβολικές ούτε πολιτικά υποκινούμενες επειδή το αναγνωρίζουν αυτό, σημειώνει η Χίλντα Μπάστιαν. Αντιθέτως έχουν έρθει αντιμέτωπες με ένα εφιαλτικό σενάριο για την επικοινωνία των εμβολίων. Ό,τι και εάν πουν για το πρόβλημα θα μπορούσε να πλήξη την εμπιστοσύνη. Το πλήγμα μπορεί όμως να είναι ακόμη μεγαλύτερο εάν δεν μιλήσουν.

Ο λόγος της παύσης στη χορήγηση δεν ήταν ποτέ τόσος απλός όσο κάποιοι επικριτές το έκαναν να φανεί. Το εμβόλιο της AstraZeneca εγκρίθηκε για χρήση στην Ευρώπη στα τέλη Ιανουαρίου και άρχισε η χορήγησή του τον Φεβρουάριο. Στις 7 Μαρτίου οι αυστριακές αρχές ανακοινωσαν ότι ανοίγουν έρευνα για έναν θάνατο, που ενδεχομένως να συνδέεται με το εμβόλιο. Λίγες ημέρες αργότερα οι δανέζικες αρχές ανακοίνωσαν κάτι αντίστοιχο και ακολούθησε η Νορβηγία. Στις 15 Μαρτίου η Γερμανία ανέστειλε τη χρήση του περιμένοντας τα αποτελέσματα έρευνας για τρεις θανάτους και τέσσερα άλλα περιστατικά. Και οι 7 περιπτώσεις αφορούσαν ανθρώπους ηλικίας 20 έως 50 ετών. 

Στις 17 Μαρτίου οι Γκρέτσεν Φόγκελ και Κάι Κούπφερσμιντ του περιοδικού Science ανέφεραν ότι ανά την Ευρώπη είχαμε τουλάχιστον επτά θανάτους και έξι ασθενείς σε 17 εκατομμύρια που είχαν λάβει το εμβόλιο της AstraZeneca, που προκαλούσαν ανησυχία. Όλοι ήταν υγιείς πριν κάνουν το εμβόλιο και αναπτύξουν ένα άκρως ασυνήθιστο και φαινομενικά αντιφατικό μείγμα διαταραχής του αίματος: θρόμβους σε όλο το σώμα και χαμηλό αριθμό αιμοπεταλίων, των αιμοσφαιρίων δηλαδή που βοηθούν στη δημιουργία θρόμβων. Ένας Γερμανός ερευνητής έδωσε και όνομα στην κατάσταση αυτή: Σύνδρομο προθρομβωτικής άνοσης θρομβοπενίας μετά από εμβολιασμό (Vaccine Induced Prothrombotic Immune Thrombocytopenia ή VIPIT). Δεν έχουμε λοιπόν να κάνουμε απλά με καποια ανάξια λόγου περιστατικά θρομβώσεων. 

Στις 18 Μαρτίου ο ΕΜΑ είπε ότι είχε βρει πιθανή σύνδεση με το εμβόλιο της AstraZeneca σε 25 περιπτώσεις ανθρωπων, που ανέπτυξαν διαταραχή αίματος, εκ των οποίων 9 πέθαναν. Την ίδια ημέρα η Βρετανία ανέφερε ότι εξετάζει πέντε παρόμοιες περιπτώσεις. 

Ακόμη δεν μπορούμε να είμαστε σίγουροι εάν αυτή η διαταραχή του αίματος που περιγράψαμε προκλήθηκε από τον εμβολιασμό και δεν ξέρουμε εάν ο κίνδυνος- εφόσον είναι πραγματικός- ισχύει το ίδιο για όσους κάνουν το εμβόλιο ή για μία υπο-ομάδα του πληθυσμού. Είναι όμως προφανές ότι οι αρχές υγείας δεν μπορούν να κλείσουν τα μάτια. Πρέπει οι έρευνες να ολοκληρωθούν.

Υπενθυμίζεται ότι πολλές συζητήσεις είχαμε και πέρυσι, όταν ανακοινώθηκαν τα πρώτα δεδομένα για την αποτελεσματικότητα του εμβολίου στις κλινικές δοκιμές. Αντί να κρίνει την αποτελεσματικότητα από μία ενιαία, μεγάλη κλινική δοκιμή, η ομάδα της Οξφόρδης “συγχώνευσε” αποτελέσματα από διαφορετικές μελέτες που έγιναν με διαφορετικό τρόπο. Αυτό ήταν τόσο προβληματικό ώστε οι ρυθμιστικές αρχές δεν μπορούσαν να συμφωνήσουν εάν η αποτελεσματικότητα ήταν πιο κοντά στο 70% ή πιο κοντά στο 60%.

Η απουσία καλύτερων δεδομένων είχε ως αποτέλεσμα μάλιστα ο Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ να αποφασίσει να περιμένει στοιχεία από μία ενιαία, μεγάλη μελέτη. Ο αντίστοιχος ελβετικός οργανισμός έπραξε το ίδιο. 

Σταματά η παραγωγή σε εργοστάσιο της Βαλτιμόρης

Εν τω μεταξύ εντολή να σταματήσει η παραγωγή εμβολίου της AstraZeneca έδωσε η κυβέρνηση του Τζο Μπάιντεν στο εργοστάσιο της Βαλτιμόρης, στο οποίο είχαν καταστραφεί από ανθρώπινο λάθος 15 εκατομμύρια δόσεις του μονοδοσικού εμβολίου της Johnson & Johnson κατά της Covid-19.

Σύμφωνα με ρεπορτάζ των New York Times η απόφαση ελήφθη προκειμένου το συγκεκριμένο εργοστάσιο της Emergent BioSolutions να αφοσιωθεί αποκλειστικά στην παραγωγή του εμβολίου της Johnson & Johnson αποφεύγοντας μελλοντικά λάθη και μπερδέματα στις ουσίες.

Η κυβέρνηση Μπάιντεν έχει θέσει την Johnson & Johnson υπεύθυνη του εργοστασίου. Η εταιρεία έχει ανακοινώσει ότι «αναλαμβάνει πλήρως την ευθύνη».

Αξίζει να θυμίσουμε ότι πρόσφατα ο κορυφαίος σύμβουλος του Λευκού Οίκου για την αντιμετώπιση της πανδημίας, Άντονι Φάουτσι, είπε πως  οι ΗΠΑ ενδεχομένως να μην χρειάζονται το εμβόλιο της AstraZeneca κατά του κορωνοϊού. Οι ΗΠΑ έχουν ήδη συμβόλαια με άλλες φαρμακευτικές που αρκούν για να εμβολιάσουν το σύνολο του πληθυσμού, εξήγησε. 

Μέχρι στιγμής, στη χώρα έχουν εγκριθεί και χρησιμοποιούνται τα εμβόλια των Pfizer, Moderna και Johnson & Johnson.

Μάλιστα, ο Fauci εκτίμησε ότι οι προμήθειες των εμβολίων αυτών θα είναι αρκετές και στην περίπτωση που χρειαστούν ενισχυτικοί εμβολιασμοί αργότερα μέσα στο έτος.

moneyreview.gr 

Ακολουθήστε το Money Review στο Google News