PCNanomaterials: Η ελληνική καινοτομία που σκοτώνει βακτήρια και ρύπους

Η ποιότητα του αέρα στους εξωτερικούς και αλλά και στους εσωτερικούς χώρους έχει αποκτήσει πρωτεύουσα σημασία μετά την πανδημία του κορωνοϊού, από τη στιγμή που τα βακτήρια και οι ιοί μεταδίδονται με ιδιαίτερη ευκολία μέσω αυτού. 

Στο πρόβλημα αυτό το Πανεπιστήμιο της Κρήτης έχει επικεντρωθεί πολύ πριν από την εμφάνιση της πανδημίας και έπειτα από χρόνια έρευνας κατέληξε σε μια πρωτοποριακή λύση, κατασκευάζοντας καινοτόμα υλικά, τα οποία καταπολεμούν τους αέριους ρύπους και τις δυσάρεστες μυρωδιές, ενώ παράλληλα απολυμαίνουν εσωτερικούς χώρους καταστρέφοντας τα βλαβερά βακτήρια και τους ιούς, δημιουργώντας έτσι ένα ασφαλές και υγιές εσωτερικό περιβάλλον. 

Η καινοτομία όμως του Πανεπιστημίου δεν σταμάτησε μόνο στην έρευνα, αλλά προχώρησε και σε επιχειρηματικό επίπεδο, καθώς μέσα από το πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Τεχνολογίας και Έρευνας (ΙΤΕ), ξεπήδησε με απόσχιση το 2019 η startup PCNanomaterials, μια ανεξάρτητη εταιρεία ΙΚΕ η οποία πλέον πορεύεται με ιδίες δυνάμεις, έχοντας πάντα τη βοήθεια του Πανεπιστημίου από πλευράς εγκαταστάσεων και των φοιτητών που συνδράμουν στην έρευνά της. 

Η σχέση του τομέα της εκπαίδευσης με τον ιδιωτικό είναι αμφίδρομη από πλευράς του πόσο χρειάζεται ο ένας τον άλλο και πλέον συμβαδίζουν μαζί.

Οι εταιρείες δαπανούν εκατοντάδες εκατομμύρια για το τμήμα έρευνας και ανάπτυξης (Research & Development, R&D), από τη στιγμή που τα προϊόντα τους και οι υπηρεσίες τους προκύπτουν μέσα από τα εργαστήριά τους.

Ωστόσο η «δεξαμενή» στην όλη αυτή διαδικασία ήταν, είναι και θα είναι τα εκπαιδευτικά ιδρύματα, αφού από εκεί θα ξεπηδήσουν οι αυριανοί ερευνητές και επιστήμονες. Τα ίδια τα ιδρύματα διαθέτουν ερευνητικά κέντρα και εργαστήρια, τα οποία στέκονται ισάξια ή ίσως και καλύτερα σε πολλές περιπτώσεις από αυτά του ιδιωτικού τομέα.

Η PCNanomaterials και το Πανεπιστήμιο της Κρήτης πρωτοπορούν σε ένα εγχείρημα που η πανδημία της Covid-19 μπορεί να αναδείξει τη συμβολή του στην καλύτερη αντιμετώπιση των βλαβερών βακτηριδίων και ιών.

Η «μάχη» με την ατμοσφαιρική ρύπανση

Αντικείμενό της είναι η παραγωγή καινοτόμων Φωτοκαταλυτικών Υλικών σε μορφή σκόνης ή διαλύματος, που αφ’ ενός αποδομούν αέριους ρύπους και δυσάρεστες μυρωδιές και αφ’ εταίρου απολυμαίνουν εσωτερικούς κυρίως χώρους καταστρέφοντας επικίνδυνα παθογόνα και μικρο-οργανισμούς όπως βακτήρια και ιούς, συμβάλλοντας έτσι στην δημιουργία ενός ασφαλούς και υγιεινούς εσωτερικού περιβάλλοντος. Τόσο η προτεινόμενη τεχνολογία όσο και τα υλικά έχουν να αντιμετωπίσουν το διαχρονικό και παγκόσμιο πρόβλημα της ατμοσφαιρικής ρύπανσης συμβάλλοντας στην βελτίωση της ποιότητας ζωής κυρίως σε εσωτερικούς χώρους στους οποίους ο μέσος πολίτης δαπανάει περισσότερο από το 90% του χρόνου κάθε ημέρα. Η χρήση της τεχνολογίας της Φωτοκατάλυσης είναι η πλέον ενδεικνυόμενη από πλευράς κόστους και αποτελεσματικότητας σε θέματα αποδόμησης ρύπων αλλά και καταπολέμησης παθογόνων πρωτίστως στην αέρια φάση. Είναι ακόμη ιδιαίτερα αποτελεσματική στην αντιμετώπιση χρόνιων αναπνευστικών προβλημάτων όπως άσθμα και αλλεργίες.

Ειδικότερα, τα προϊόντα της φωτοκαταλυτικής δράσης συμβάλουν στην αποτελεσματική αντιμετώπιση του χρονίζοντος προβλήματος των ενδο-νοσοκομειακών λοιμώξεων όπως τα ανθεκτικά βακτήρια αλλά και τους ανθεκτικούς ιούς. Εν μέσω της πανδημίας της Covid-19, η αποστολή της startup αποκτάει ιδιαίτερη βαρύτητα.

Αξιοποιώντας τα αποτελέσματα της ερευνητικής προσπάθειας μιας δεκαετίας  από την ερευνητική ομάδα TCMD του Ινστιτούτου Ηλεκτρονικής Δομής και Λέιζερ (ΙΗΔΛ) του ΙΤΕ, η επιχειρηματική πρωτοβουλία βασίζεται σε κατοχυρωμένα δικαιώματα του ΙΤΕ και αντίστοιχες πατέντες που με την ίδρυση πέρασαν στην ιδιοκτησία της εταιρείας.

Από project στο Πανεπιστήμιο στην «ενηλικίωση»

Η έρευνα που οδήγησε στην δημιουργία της εταιρείας αναπτύχθηκε από την ερευνητική Ομάδα (TCMD) στις εγκαταστάσεις του ΙΤΕ με το οποίο ένας εκ των ιδρυτών καθηγητής κ. Γιώργος Κυριακίδης διατηρούσε από τα μέσα της δεκαετίας του 1980 σχέση συνεργαζόμενου μέλους ΔΕΠ ως καθηγητή στο Τμήμα Φυσικής του Πανεπιστημίου της Κρήτης. Η αρχική χρηματοδότηση προήλθε από ένα Ευρωπαϊκό πρόγραμμα του FP6 (2008-12) που εκπονήθηκε στα πλαίσια του ΙΗΔΛ του ΙΤΕ. Η αίτηση για την 1^η πατέντα υποβάλλεται το 2009. Έκτοτε, και για μια ολόκληρη δεκαετία, με ιδία μέσα και χωρίς καμία εξωτερική υποστήριξη, η πρωτοβουλία αυτή κέρδισε μια σειρά από διακρίσεις και βραβεία όπως αυτή του 1^ου Πανελλήνιου διαγωνισμού Εφαρμοσμένης έρευνας και Καινοτομίας «Η ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙΝΟΤΟΜΕΙ» το 2012 από τον ΣΕΒ και την Eurobank, του  βραβείο του Έλληνο-Γερμανικού Εμπορικού και Βιομηχανικού επιμελητηρίου, του CIHEAM MΑΙΧ Χανίων, της Ακαδημαϊκής και Επιστημονικής ΑΡΙΣΤΕΙΑΣ του Υπουργείου Έρευνας&Ανάπτυξης, του ΟΙΚΟΠΟΛΙΣ 2018 για την συνεργασία με τον Ελληνικό Στρατό, κ.ά. Κατά την ίδια δεκαετία υπήρξαν μια σειρά από προσπάθειες για χρηματοδότηση και δημιουργία εμπορικού προϊόντος τόσο εντός Ελλάδος και Ευρώπης όσο και στη Κίνα.

Σήμερα η εταιρεία στελεχώνεται από επτά ενεργά μέλη και τρεις εξωτερικούς συνεργάτες. Το τμήμα Έρευνας & Ανάπτυξης αποτελείται αποκλειστικά από νέους επιστήμονες ελληνικών πανεπιστημίων, βάζοντας το δικό του λιθαράκι στην ανάσχεση του brain-drain, και έχει ήδη ξεκινήσει να διαθέτει μικρές ποσότητες υλικών στην ελληνική αγορά.Η προσπάθεια αυτή υποστηρίζεται από μια πρώτη χρηματοδότηση (seed funding) από το ελληνικό VC Big Pi, το οποίο συμμετέχει (Equity funding)  μαζί με τους δυο συν-ιδρυτές και το ΙΤΕ στο εταιρικό μετοχικό σχήμα. Το επιχειρηματικό σχέδιο ανάπτυξης της εταιρείας στοχεύει στην δημιουργία μιας σοβαρής βιομηχανικής υποδομής της τάξεως των 300 mt /y για την οποία τα αντίστοιχα κεφάλαια αναζητούνται ήδη από ελληνικούς και διεθνής επενδυτικούς κύκλους.

Τα επόμενα επιχειρηματικά βήματα εστιάζονται στην προσπάθεια διεύρυνσης της παραγωγικής βάσης και εξεύρεσης στρατηγικού επενδυτή ή κεφαλαίων που θα συμβάλουν στην δεύτερη φάση ανάπτυξης της εταιρείας τα επόμενα 3-10 έτη.

Οι πρώτες εφαρμογές

Όπως εξηγεί στο MoneyReview ο κ. Κυριακίδης, τα πρώτα δείγματα της αποτελεσματικότητας της καινοτόμας τεχνολογίας της PCNanomaterials, ήρθαν μέσα από δύο σημαντικές συνεργασίες. Η πρώτη το 2016 αφορούσε την ανακαίνιση σε συνεργασία με την Περιφέρεια Κρήτης, του τούνελ του βόρειου οδικού άξονα στο ύψος των Μαλίων με επίχρισμα που περιείχε την φωτοκαταλυτική σκόνη που έχει αναπτύξει η startup. Αποτέλεσμα ήταν η παντελή έλλειψη ρύπων, ο καθαρός αέρας αλλά και η εξοικονόμηση περισσότερων από 54.000 ευρώ ετησίως από τη δαπάνη για τον φωτισμό (τα τοιχώματα διατηρούν την ανακλαστικότητά τους) και τη μείωση των εξόδων συντήρησης. Το δεύτερο αφορούσε μια σημαντική συνεργασία με το Γενικό Επιτελείο Στρατού και την εφαρμογή αντιρρυπαντικού/βακτηριοκτόνου επιχρίσματος στα ιατρεία και στους θαλάμους ασθενών του κέντρου εκπαίδευσης νεοσυλλέκτων Εφέδρων Αξιωματικών (Στρατόπεδο ΣΕΑΠ) στο Ηράκλειο Κρήτης, με θεαματικά αποτελέσματα μείωσης ρύπων ΝΟx της τάξεως του 70% και μείωσης του φορτίου αέριων παθογόνων της τάξεως του 99%.

Οι διακρίσεις συνεχίζονται

Παράλληλα με μια σειρά από διακρίσεις και βραβεία που όπως αναφέρθηκε πιο πάνω αποκτήθηκαν το χρονικό διάστημα που προηγήθηκε της δημιουργίας της, η εταιρία κατάφερε να διακριθεί στον Πανελλήνιο Διαγωνισμό «Building Materials Awards 2020» με το 1^ο (Χρυσό) βραβείο της ενότητας «Προηγμένα Υλικά» κατηγορία «Σύνθετα Υλικά» μπροστά από άλλες καταξιωμένες εταιρίες του χώρου των δομικών υλικών. Την ίδια ώρα, η εταιρία προβάλλεται μέσα από μια σειρά από άρθρα και δημοσιεύσεις για το σημαντικό των προϊόντων που αναπτύσσει.       

Πρόσφατα, η εταιρία έτυχε δύο πολύ σημαντικών διακρίσεων. Επελέγη ως Finalist από τον Οργανισμό MITEF (MIT Enterprise Forum) που σκοπό έχει να εκπαιδεύσει αλλά να βοηθήσει υποσχόμενες ελληνικές Start-ups στα πρώτα επιχειρηματικά τους βήματα στο διεθνές ανταγωνιστικό περιβάλλον. Η δεύτερη διάκριση προήλθε από την επιλογή της στις 17 πλέον υποσχόμενες νέες επιχειρηματικές νέες πρωτοβουλίες στον τομέα των υλικών μετά από μια αναζήτηση 500 και πλέον αντίστοιχων σε διεθνή κλίμακα από την εταιρία Plug & Play που εδρεύει στο Silicon Valley της Καλιφόρνιας. Στο πλαίσιο αυτό η PCN Materials διερευνά πιθανές μελλοντικές συνεργασίες με μεγαθήρια της διεθνούς επιχειρηματικότητας όπως η PEPSICO, TETRAPACK, SABIC, SANYO, CLOREX, SHERWIN-WILLIAMS κ.ά.

Αναπόφευκτα το ερώτημα έρχεται από μόνο του, αν μέσω της πανδημίας μια εταιρεία σαν την PCNanomaterials μπορεί να καταστήσει καλύτερη την ποιότητα της ζωής μας;

Σύμφωνα με τον κ. Κυριακίδη «τα προϊόντα της εταιρείας αποσκοπούν άμεσα στην αντιμετώπιση προβλημάτων που σχετίζονται, αφενός, με την ποιότητα του αέρα σε εσωτερικούς χώρους με την αποδόμηση ρύπων και οσμών προς όφελος της υγείας ευπαθών ομάδων του πληθυσμού που πάσχουν π.χ. από άσθμα, αλλεργίες, χρόνια αναπνευστικά προβλήματα και αφ’ εταίρου στην άμεση καταπολέμηση αέριων (και υγρών) βλαβερών για την υγεία παθογόνων όπως βακτήρια (Gram+/ Gram^_) και ιούς (MS2, Lentivirus, κ.ά) που σχετίζονται με την πρόσφατη πανδημία. Εφαρμογή της τεχνολογίας μας σε διάφορες μήτρες όπως μέταλλα, υφάσματα, επιχρίσματα και δομικά υλικά, σκοπό έχει να συμβάλει αποφασιστικά στην καταπολέμηση του χρονίζοντος προβλήματος των ενδο-νοσοκομιακών λοιμώξεων (Super Bugs)».                           

Δεδομένου ότι η πανδημία θα είναι μαζί για αρκετό καιρό ακόμη, κρίνετε ότι προσπάθειες σαν τα δική σας, οφείλουν να επιταχυνθούν;

«Κατά την προσωπική μου γνώμη, η εφαρμογή καινοτόμων προϊόντων νανο-τεχνολογίας όπως το δικό μας, σε ευρεία κλίμακα, θα μπορούσε να συμβάλλει αποτελεσματικά σε μια πολύ αποτελεσματική αντιμετώπιση των πανδημιών που σχετίζονται με αερόβια κυκλοφορία παθογόνων αλλά και του χρονίζοντος προβλήματος των ενδο-νοσοκομιακών λοιμώξεων».

Σε σχέση με το εξωτερικό, η έρευνα σε πανεπιστημιακό επίπεδο σε συνεργασία με τον ιδιωτικό τομέα σε ποιο στάδιο βρίσκεται; Βλέπετε θετικά τη συνεργασία των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων με ιδιωτικές πρωτοβουλίες, ειδικότερα όταν πρόκειται για πεδία που έχουν να κάνουν με την κοινωνία και τους ανθρώπους;

«Ως πανεπιστημιακός δάσκαλος με μια 40ετή θητεία στην διδασκαλία και έρευνα πιστεύω πως, τόσο το ανθρώπινο όσο και το επιστημονικό/ερευνητικό δυναμικό η Ελλάδα βρίσκεται σε πολύ υψηλό επίπεδο διεθνώς. Η παραγωγής νέας γνώσης, συγκριτικά με το μέγεθος της χώρας αλλά και τις υποδομές που διαθέτει είναι αξιοσημείωτα υψηλό. Εντούτοις, αυτό που επί σειρά ετών ήταν ηθικά αλλά και θεσμικά υποτιμημένο ήταν η ενθάρρυνση της επιχειρηματικότητας μέσω της αξιοποίησης των προϊόντων βασικής και κυρίως εφαρμοσμένης έρευνας. Αποτέλεσμα αυτού είναι να έχουμε παραμείνει σημαντικά πίσω στο θέμα της διασύνδεσης έρευνας με παραγωγή με ελάχιστες επενδυτικές πρωτοβουλίες να ενθαρρύνονται από τα πολύ καταξιωμένα στελέχη των ερευνητικών κέντρων που διαθέτουμε».

Θωρείτε ότι υπάρχει πρόσφορο έδαφος στη χώρα μας, ούτως ώστε η έρευνα για την τεχνολογία και την καινοτομία να συμβαδίζει με το διεθνές περιβάλλον; Η Ελλάδα κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση, ή χρειάζονται ακόμη να γίνουν βήματα;

«Η έρευνα σε θέματα καινοτόμου τεχνολογίας βρίσκεται σε πολύ ικανοποιητικό επίπεδο και ανταγωνίζεται θετικά χώρες με μακροχρόνια παράδοση. Τα τελευταία λίγα χρόνια, πρωτοβουλίες όπως αυτές του EquiFund που αξιοποιεί εθνικούς και ευρωπαϊκούς πόρους σε συνδυασμό με πολιτικές προσπάθειες ενθάρρυνσης της επιχειρηματικότητας έχουν συμβάλει καταλυτικά στην δημιουργία μιας σειράς από νέες εταιρείες (startups) με έντονο τεχνολογικό προσανατολισμό. Ελπίζω και εύχομαι, οι πρωτοβουλίες αυτές να πολλαπλασιαστούν στα επόμενα χρόνια αφ’ ενός για το καλό της εθνικής οικονομίας και αφ’ εταίρου να αναστρoφή το κύμα φυγής καταξιωμένων νέων επιστημόνων (Reverse Brain-Drain)».

moneyreview.gr

Ακολουθήστε το Money Review στο Google News