Το καλοκαίρι έχει μαϊστράλια αλλά φέρνει και σιρόκους

Κάποιες φορές, η νύχτα έρχεται με ένα αεράκι που αγγίζει το δέρμα και αφυπνίζει το μέσα σου, γεμίζοντάς σε με θάρρος πότε να υποδεχθείς το άγνωστο, πότε να αντιδράσεις με ταχείς ρυθμούς και άλλοτε να αποφασίσεις ποια ρότα θα ακολουθήσεις.

Έτσι ήταν εκείνο το βράδυ, ένα από τα πρώτα με την αλκοόλη, μέσα στα πλαστικά μπουκαλάκια, να δεσπόζει σε τραπέζια. Λίγο νωρίτερα, η Πολιτεία είχε εκπέμψει σήμα κινδύνου: Η εστίαση κατεβάζει ρολά. Στο άκουσμα της είδησης, ο κόσμος ξεχύθηκε στους δρόμους, σε καφέ, εστιατόρια και στέκια. Έπιναν, έτρωγαν, συζητούσαν, γελούσαν με κουβερτάκια στα πόδια και αγαπημένους ανθρώπους τριγύρω. «Εις υγείαν» τσούγκριζαν τα ποτήρια, ευχόμενοι «καλή αντάμωση». Ξεμπράτσωτα ζευγάρια αγκαλιά, τους προσπερνούσαν με γοργό βάδην και παρέες εφήβων βρίσκονταν στα παγκάκια, για να αποχαιρετιστούν. Η πόλη, προετοιμασμένη να υποδεχθεί την Άνοιξη, έμπαινε σε μία πρωτόγνωρη κατάσταση.

Με αίσθημα ευθύνης, φόβο, αντίληψη της κατάστασης, διάθεση προσαρμογής στους υγειονομικούς κανόνες, αλλά -ας μη γελιόμαστε- κυρίως αντιμετωπίζοντας σαν μία νέα εμπειρία τον εγκλεισμό, βρέθηκαν διαφορετικοί τρόποι ψυχαγωγίας. Βιβλία, κηπουρική, μαγείρεμα, γυμναστική, νέα χόμπι απέκτησαν χώρο στις ζωές ανθρώπων που μέχρι τότε απολάμβαναν τον ελεύθερο χρόνο τους μόνο έξω από το σπίτι. Η τηλεργασία κέρδιζε τις εντυπώσεις από εκείνους που ποτέ άλλοτε δεν είχαν ξανά εργαστεί συνδεδεμένοι από μακριά. Οι άνθρωποι «ερχόμασταν κοντά» μέσω βιντεοκλήσεων και εφαρμογών. Η καραντίνα είχε πλάκα.

Την ίδια ώρα, όμως, κάποιοι άλλοι πορευόντουσαν με ένα ατέρμονο άγχος. Οι μικρομεσαίοι επιχειρηματίες έβλεπαν τις αποθήκες τους να παραμένουν γεμάτες και μετρούσαν ζημίες, ενώ οι μαθητές καλούνταν να κατανοήσουν στοιχειώδεις πληροφορίες, μέσα από  μικροσκοπικές οθόνες και το ίντερνετ που έκανε διακοπές. Οι γονείς επωμίστηκαν τον ρόλο του παιδαγωγού, πολλές φορές μην έχοντας την υπομονή, τον χρόνο, αλλά και τη γνώση να τους βοηθήσουν. Τα σαλόνια και τα υπνοδωμάτια των σπιτιών μοιράστηκαν στα αυτοσχέδια «γραφεία» του μπαμπά, της μαμάς και του παιδιού ή (χειρότερα) των παιδιών και η οικογένεια έπρεπε να έχει συμφωνήσει εκ των προτέρων πότε θα απασχολούσε ποιος τον υπολογιστή και ποιος το tablet, ώστε να μην υπήρχε πρόβλημα. Είναι αλήθεια πως τα εργασιακά ωράρια πολλών εταιρειών προσαρμόστηκαν βάσει των ωρών διδασκαλίας.

Φυσικά, καταλυτικό ρόλο στην ψυχολογία των πολιτών διαδραμάτισε η καθημερινή ενημέρωση για την πορεία του ιού. Ο καθηγητής Σωτήρης Τσιόδρας είχε κερδίσει την εμπιστοσύνη της πλειονότητας και συνέβαλε στη διατήρηση της κοινωνικής ψυχραιμίας. Έτσι, το Πάσχα μας βρήκε μακριά από τις εκκλησίες και τις ιδιαίτερες πατρίδες μας, χωρίς έντονες αντιδράσεις.

Φτάνοντας στο καλοκαίρι, με το κράτος να στηρίζει οικονομικά όσους πλήττονταν και προσωπικές θυσίες, τα είχαμε καταφέρει. Τα κρούσματα υποχωρούσαν, δίνοντας τη θέση τους σε ένα αίσθημα θριάμβου. Τρέφαμε την αυταπάτη πως είχαμε νικήσει. Ωστόσο, ένα μέρος της κοινωνίας απογοητεύτηκε όταν άνοιξε ο τουρισμός. Αισθάνθηκε πως ο οικειοθελής εγκλεισμός του δεν ήταν παρά ο κόπος που θα κατέληγε στράφι.

Τον Αύγουστο πια, με ορισμένα μέτρα να παραμένουν στην καθημερινότητά μας, όπως η απαγόρευση μουσικής στις παραλίες και τα όρια ατόμων στα τραπέζια της εστίασης, ο ιός είχε απομακρυνθεί από τη συνείδηση πολλών, καθώς επεκτεινόταν στην κοινότητα. Μεμονωμένα, μεν, επικίνδυνα, δε, τα πάρτι σε παραλίες, πλατείες και πάρκα ήταν η αιτία να ασθενήσουν πολλοί. Ανάμεσά τους και τουρίστες.

Το πρώτο καμπανάκι ήχησε από τον Πόρο, αφού το μικρό νησί του Αργοσαρωνικού μπήκε σε τοπικό καθεστώς αυστηρών περιορισμών. Αργότερα, την ίδια οδό ακολούθησε κάθε περιοχή, στην οποία βρέθηκαν δυσανάλογα πολλά κρούσματα για τον πληθυσμό της. 

Αφήνοντας πίσω τις διακοπές και τη θερινή ραστώνη, η ανεμελιά συνεχίστηκε στην πόλη, σαν να είχε τελειώσει δια παντός η περιπέτεια. Μολονότι, ορισμένα μαγαζιά της νυχτερινής Αθήνας τηρούσαν υποδειγματικά τα μέτρα, σε άλλα οι θαμώνες διασκέδαζαν έχοντας άγνοια κινδύνου και υποτιμώντας τις επιπτώσεις. 

Στις 30 Σεπτεμβρίου 2020, η Ελλάδα μετρούσε, ήδη, 354 κρούσματα, 78 διασωληνωμένους και τρεις νεκρούς. Αριθμοί απείρως μεγαλυτεροι από εκείνους που είχαν δείξει την άρση της καραντίνας, καθώς στις 4 Μαΐου τα κρούσματα ήταν μόλις 6. Στις 10 Οκτωβρίου σημειώθηκαν 306 θετικοί, 100 διασωληνωμένοι και πέντε νεκροί. Δέκα μέρες μετά, στις 20 Οκτωβρίου, τα νέα κρούσματα ανήλθαν σε 667, οι διασωληνωμένοι είχαν υποχωρήσει σε 87 και οι θάνατοι ήταν οκτώ. Στο τέλος του μήνα, τα κρούσματα ήταν 2.056, ενώ οι διασωληνωμένοι είχαν φτάσει τους 135. 

Στις 5 Νοεμβρίου, η έκθεση του ΕΟΔΥ ανέφερε ότι 2.917 βρέθηκαν θετικοί στον ιό, ενώ είχαν καταγραφεί 29 θάνατοι και υπήρχαν 187 διασωληνωμένοι. Την ίδια ημέρα, ανακοινώθηκε πως το νέο lockdown θα είχε διάρκεια 25 ημερών. 

Ο κορωνοϊός είχε διασπαρεί στην κοινότητα και μονάχα ο αυτοπεριορισμός μας ήταν ικανός να τον εξαφανίσει. Το μαρτυρούσαν, άλλωστε, τα νέα από την Αυστραλία, η οποία είχε καταφέρει την απόλυτη νίκη κατά του, έπειτα από μία -κυριολεκτικά- σκληρή, γενική απαγόρευση.

Μολαταύτα, εδώ, τα πράγματα, έμελλε να εξελιχθούν διαφορετικά. Μία μερίδα του κόσμου, εκμεταλλευόμενη την έλλειψη συστηματικών ελέγχων, συνέχισε να κινείται και να συμπεριφέρεται αγνοώντας τους υγειονομικούς περιορισμούς.

Την ίδια ώρα, οι υπόλοιποι βίωναν μία νέα εμπειρία καραντίνας, διαφορετική από την προηγούμενη. Τα αρνητικά συναισθήματα διαδέχονταν το ένα το άλλο, αφού από τη μία τα κρούσματα δεν υποχωρούσαν και από την άλλη τα όποια μέτρα χαλάρωσης ανακαλούνταν σε αστραπιαίους χρόνους από την ανακοίνωσή τους. Απογοήτευση, άγχος, ενίοτε θυμός και εξάντληση διοχετεύονταν στα social media και στις συζητήσεις με την κοινωνική φούσκα. 

Παράλληλα, οι πορείες, τα κορωνοπάρτι, οι παράνομες συναθροίσεις και τα παράνομα μπουζούκια, οι ουρές έξω από τα καταστήματα – όποτε άνοιγαν- και οι συγχρωτισμοί έξω από καφέ -που ποτέ δεν έκλεισαν- προκαλούσαν ένα αίσθημα αδικίας κατά όσων σέβονταν τον νόμο, αλλά κυρίως αντιλαμβάνονταν την κρισιμότητα της κατάστασης. Τα προσωπικά προβλήματα του καθενός, εν μέρει απόρροιες του lockdown, ενέτειναν την ψυχολογική κόπωση.

Μέχρι που έφτασαν και στην Ελλάδα τα εμβόλια. Η «Ελευθερία» δεν ήταν μόνο η ονομασία του προγράμματος εμβολιασμού, για εκείνους που στωικά «έμεναν σπίτι», αλλά και ο λόγος να επιστρατεύσουν όση υπομονή τους είχε απομείνει. Τα θετικά νέα από την πορεία των εμβολιασμών στη Βρετανία και η είδηση πως στο Ισραήλ πετούσαν τις μάσκες ενίσχυσαν την  αντοχή. 

Αν και το lockdown συνεχιζόταν με βαλβίδες αποσυμπίεσης, όπως η λειτουργία των εκκλησιών το Πάσχα, κάποια μέτρα είχαν πάψει να εφαρμόζονται στην πράξη, ακόμη και από εκείνους που τα τηρούσαν μέχρι πρότινος ευλαβικά. 

Μήνα τον μήνα, η αύξηση των εμβολιασμένων οδηγούσε το άνοιγμα των δραστηριοτήτων. Παρ’ όλα αυτά, η εμπιστοσύνη του κόσμου στην Πολιτεία και τους ειδικούς κλυδωνίστηκε, αρκετές φορές με αφορμές, όπως η διαχείριση του εμβολίου AstraZeneca, αλλά και κάποια μέτρα χαλάρωσης, σαν την πρόσφατη κατάργηση της μάσκας στους εξωτερικούς χώρους και το όριο ατόμων στις δεξιώσεις.

Αποφάσεις που θα φαίνονταν λογικές, αν τα κρούσματα ήταν μονοψήφια και είχε χτιστεί η ανοσία, τώρα μοιάζουν αβάσιμες στον απλό κόσμο. Ιδιώς με την επικράτηση της μετάλλαξης Δέλτα, εξαιτίας της οποίας στο Ισραήλ (όπου μέχρι τις 23/6 είχε εμβολιασθεί πλήρως το 59,55% του πληθυσμού) θα τίθενται σε καραντίνα και εμβολιασμένοι που έχουν έρθει σε επαφή με κρούσμα. Την ίδια ώρα, η Βρετανία (με πλήρως εμβολιασμένο το 46,76% μέχρι τις 22/6 και έχοντας παρατείνει την επόμενη φάση χαλάρωσης για τις 19 Ιουλίου) μετρούσε 16.135  νέες μολύνσεις (23/06/2021). Στην Αυστραλία, τα lockdown και οι μάσκες ξαναμπήκαν στην καθημερινότητα των ανθρώπων και ειδικά στο Σίδνεϊ απαγορεύεται η έξοδος από την πόλη, καθώς εντοπίστηκαν νέα κρούσματα.

Είναι αναγκαίος ο αέρας ανεξαρτησίας, θα αντέτεινε κάποιος. «Ναι. Πολύτιμος, σαν το βραδινό αεράκι που σε ξεσηκώνει και σε γεμίζει ορμή για διασκέδαση» θα πρόσθετα, αν δεν αναλογιζόμουν πως ο χειμώνας που διανύσαμε είναι το αποτέλεσμα της περσινής ξεγνοιασιάς μας.

Η ινδική μετάλλαξη βρίσκεται, πλέον, στη χώρα με 29 κρούσματα να έχουν γίνει γνωστά. Tην προηγούμενη εβδομάδα, ο υπουργός Υγείας Βασίλης Κικίλιας είχε επισημάνει ότι «η αύξηση της εμβολιαστικής κάλυψης δεν σημαίνει σε καμία περίπτωση ότι δεν πρέπει να τηρούμε τα μέτρα προστασίας». Μάσκες, αποστάσεις και πλύσιμο των χεριών, επανέλαβε υπενθυμίζοντας ότι «η πανδημία είναι ακόμη εδώ».

Η Πολιτεία, εκκινώντας τον τουρισμό, δείχνει ακόμα μία φορά εμπιστοσύνη σ’ εμάς, θεωρώντας δεδομένο πως έχουμε την ικανότητα να αντιληφθούμε τι εστί συνωστισμός και πώς η ασυδοσία της ελευθερίας μπορεί να αποδειχθεί ολέθρια. Μην επαναλάβουμε το λάθος, να ταυτίσουμε την άρση των μέτρων με το τέλος της κρίσης. Ας έχουμε κατά νου ότι το καλοκαίρι έχει φρέσκα μαϊστράλια, αλλά φέρνει και σιρόκους που προκαλούν φουρτούνες. Αυτό να θυμόμαστε, εμβολιασμένοι και ανεμβολίαστοι.

Ακολουθήστε το Money Review στο Google News