Οικονομία της ευημερίας: Τι σημαίνει και γιατί τη θέλουμε
Της Αγγελίνας Τσακίρη
μέλους της ομάδας επικοινωνίας της ActionAid
Μία απλή λογική αλληλουχία είναι ότι η οικονομία εξαρτάται από τους ανθρώπους, οι οποίοι εξαρτώνται από τη φύση και τους πόρους της.
Ωστόσο, για δεκαετίες, η ανεξέλεγκτη ανάπτυξη των εξορύξεων, της παραγωγής και του εμπορίου, τροφοδότησε έναν κύκλο καταστροφής μεγάλης κλίμακας, κάτι που είναι αποτέλεσμα πολιτικών επιλογών.
Το τρέχον οικονομικό μοντέλο και η εστίαση και εξάρτηση από την οικονομική ανάπτυξη, έχει οδηγήσει σε ανεξέλεγκτη κοινωνική, οικονομική και πολιτική ανισότητα, σε συγκέντρωση της εξουσίας στους πλούσιους και ισχυρούς και σε κοινωνικές αδικίες. Αυτό σημαίνει ότι ο πλούτος συγκεντρώνεται σε λίγους, οι οποίοι μέσα από την ιδιοκτησία μεγάλων εταιρειών και μέσω της επιρροής τους, κινούν και τα νήματα της οικονομικής ανάπτυξης. Το ζήτημα είναι αυτή η ανάπτυξη να ευνοεί όλο τον κόσμο και να μην λειτουργεί σε βάρος των λιγότερο ισχυρών και φτωχών.
Τι σημαίνει όμως οικονομία της ευημερίας και πώς μπορούμε να καταφέρουμε να φτάσουμε εκεί; Σε αυτή την ερώτηση απαντάει η έκθεση «Προς μία οικονομία ευημερίας» την οποία δημοσίευσε η Oxfam Germany και το Ευρωπαϊκό Γραφείο Περιβάλλοντος εκ μέρους της κοινοπραξίας Climate Of Change.
Αρχικά, η οικονομία θα πρέπει να ευνοεί την ευημερία και την ενδυνάμωση όλων των ανθρώπων, να εξουδετερώνει τις δομές εκμετάλλευσης σε παγκόσμια κλίμακα, να μην λειτουργεί συγκεντρωτικά όσον αφορά τον πλούτο και να σέβεται τη φύση. Η ευρωπαϊκή οικονομία καθώς αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα οικονομικά μπλοκ, επηρεάζει σημαντικά την παγκόσμια οικονομία και συνεπώς την ευημερία και τις ευκαιρίες στη ζωή πολλών ανθρώπων σε όλον τον κόσμο.
Ένα πολύ απλό παράδειγμα που αφορά την κλιματική κρίση, είναι ότι από το 1990 ως το 2015, το πλουσιότερο 10% του κόσμου ευθυνόταν για το 52% των σωρευτικών εκπομπών άνθρακα. Αυτό φυσικά βασίζεται στα πρότυπα ζωής και κατανάλωσης που ακολουθεί ο δυτικός κόσμος, καθώς εάν όλοι οι άνθρωποι στον κόσμο ζούσαν όπως ένας μέσος κάτοικος της ΕΕ, θα χρειαζόμασταν 2,8 πλανήτες στο μέγεθος της γης για να μας συντηρήσουν! Μπορεί να φαίνεται υπερβολικό, όμως δεν είναι.
Τι μπορούμε να κάνουμε για να έχουμε μία οικολογικά και κοινωνικά δίκαιη οικονομία;
Η οικονομία αυτή πρέπει να βασιστεί πάνω σε τρεις πυλώνες. Ο πρώτος αφορά στην αποδόμηση των δομών εκμετάλλευσης ώστε να περιοριστούν οι ανισότητες μεταξύ χωρών, φύλων και τάξεων. Ο δεύτερος αφορά στην εκδημοκράτιση της οικονομίας, ώστε η οικονομική και πολιτική εξουσία να μην συγκεντρώνεται μόνο στα χέρια λίγων και ο τρίτος στην αλλαγή του οικονομικού συστήματος, ώστε να σταματήσει η εξάρτησή του από την οικονομική ανάπτυξη, μειώνοντας έτσι και τους πόρους που καταναλώνονται.
Όλα τα παραπάνω όμως απαιτούν αλλαγές πολιτικής και συσπείρωση της κοινωνίας των πολιτών, των ακτιβιστών, των οργανώσεων και των πολιτών ώστε να καταφέρουμε αυτή την αλλαγή και να έρθουμε πιο κοντά στην οικονομία της ευημερίας. Στο πλαίσιο αυτό, η ActionAid σε συνεργασία με φορείς και οργανώσεις από όλη την Ευρώπη, μέσα από το πρόγραμμα Climate of Change, ζητάει δίκαιο εμπόριο και ελευθερία μετακίνησης, χρηματοοικονομικές ροές προς τις αδικημένες χώρες, ίση πρόσβαση στα μέσα παραγωγής, σε βασικές υπηρεσίες και σε κοινωνική ασφάλιση, σεβασμό των δικαιωμάτων των εργαζομένων και των μικρών παραγωγών σε παγκόσμιες αλυσίδες και αποκόλληση του εμπορίου από την οικονομική ανάπτυξη, ώστε να προωθηθεί ο μετασχηματισμός προς ένα βιώσιμο οικονομικό μοντέλο που θα προωθεί την ευημερία όλου του πλανήτη!
Το πρόγραμμα Climate of Change, θέλει να ευαισθητοποιήσει τους νέους και τις νέες όσον αφορά την κλιματική αλλαγή και τη μετανάστευση, να επισημάνει ότι ο τρόπος ζωής επηρεάζει εκτός από τους ίδιους και άλλους ανθρώπους που ζουν σε φτωχότερες περιοχές αλλά και την ισορροπία του πλανήτη γενικότερα και τελικά να τους κινητοποιήσει να αναλάβουν δράση και να γίνουν μέρος της αλλαγής.
Ακολουθήστε το Money Review στο Google News
