Πέντε αναλύσεις για την επόμενη μέρα στη Βρετανία

Σειρά αναλύσεων έρχεται να ρίξει φως πάνω στις ραγδαίες πολιτικές μεταπτώσεις της βρετανικής πολιτικής σκηνής, εξηγώντας την πρόωρη παραίτηση της Λιζ Τρας, μετρώντας τις επιπτώσεις από μια ενδεχόμενη επιστροφή του Μπόρις Τζόνσον στην ηγεσία και προβλέποντας όσα αναμένονται πολιτικά στη Γηραιά Αλβιώνα το προσεχές διάστημα.  

Η Λιζ Τρας ως καθρέφτης 

Τάνια Γκολντ – Politico

Την ώρα που γράφω αυτές τις γραμμές, οι Τόρις έχουν υποχωρήσει στο 14% στις δημοσκοπήσεις. Ίσως πέσουν ακόμη πιο χαμηλά. Η κενή φιλοδοξία της Λιζ Τρας την οδήγησε στην εξουσία και εν συνεχεία την κατέστρεψε. Πολλοί θα τη θυμούνται ως τη χειρότερη πρωθυπουργό της Βρετανίας, ωστόσο η Λιζ Τρας θα μπορούσε να ιδωθεί και ως καθρέφτης. Όταν έπεσε ο Μπόρις Τζόνσον, δύο παράγοντες οδήγησαν την Τρας στη θέση του: τα μέλη του κόμματος των Τόρις και ο ίδιος ο Τζόνσον. Ο Τρας ήταν, άλλωστε, επιλογή του Τζόνσον. Οι βουλευτές του Συντηρητικού κόμματος είχαν κατά πλειοψηφία προτιμήσει τον Ρίσι Σούνακ. Τα μέλη της κυβερνώσας παράταξης ωστόσο, οι εύποροι λευκοί άνδρες από τη νότια Αγγλία, προτίμησαν την Τρας έναντι του Σούνακ. Τον Σούνακ τον μισούσαν επειδή κατέστρεψε τον Τζόνσον. Την Τρας την λάτρεψαν επειδή τους έμοιαζε. Πέρα από την προφανή ανικανότητά της να κάνει τη δουλειά, η Τρας υπήρξε σε μεγάλο βαθμό θύμα των περιστάσεων. Το παράδειγμά της φανερώνει πόσο πολύ έχουν απομακρυνθεί τα μέλη του κυβερνώντος Συντηρητικού κόμματος από την ολόκληρη την υπόλοιπη χώρα έπειτα από 12 χρόνια στην εξουσία.

Οι Τόρις μπορεί να συνεχίσουν

Ίαν Μπρέμερ – Eurasia Group

Όλοι γνωρίζαμε ότι κάποια στιγμή θα ερχόταν αυτή η στγμή (σ.σ. της εξόδου της Τρας από την εξουσία)… που τελικώς ήρθε σε μια τρομερά κακή συγκυρία για τη Βρετανία. Η οικονομία βρίσκεται σε ελεύθερη πτώση. Ο πληθωρισμός: πολύ χειρότερος από ό,τι στις Ηνωμένες Πολιτείες. Μια ενεργειακή κρίση έρχεται αυτόν τον χειμώνα… Κανείς δεν θα μπορούσε να είναι λιγότερο κατάλληλος για αυτή τη θέση (από ό,τι η Τρας)… Επόμενος πρωθυπουργός πιθανόν να είναι ο Ρίσι Σούνακ ή η Πένι Μόρντοντ που είναι και οι δύο πολύ πιο ικανοί (σ.σ. από την Τρας). Το Συντηρητικό Κόμμα μοιάζει να πνέει τα λοίσθια. Τα ποσοστά του στις δημοσκοπήσεις: περίπου 20%. Ωστόσο, επειδή δεν υπάρχει ανάγκη για εκλογές σύντομα, οι Τόρις μπορεί να συνεχίσουν…

Όουεν Τζόουνς – the Guardian

Ακόμη και ένα διχασμένο έθνος μπορεί να συμφωνήσει σε ένα πράγμα: η επιστροφή του Μπόρις Τζόνσον στην εξουσία θα ήταν κάτι το ασυγχώρητο. Το χάος που ζούμε έχει πάνω του τα δακτυλικά αποτυπώματα του Μπόρις Τζόνσον. Μια νέα θητεία του στο νούμερο 10 της Ντάουνινγκ Στριτ θα ήταν ένα γιγάντιο μεσαίο δάχτυλο προς την πλευρά των ψηφοφόρων. Η σοβαρότητα σίγουρα δεν είναι ένα από τα χαρακτηριστικά που θα μπορούσε να αποδώσει κανείς στο σύγχρονο Συντηρητικό κόμμα. Οι ίδιες εφημερίδες που προώθησαν τη Λιζ Τρας και την επευφημούσαν για τον προϋπολογισμό της, τώρα προετοιμάζουν το έδαφος για την επιστροφή του Τζόνσον. Δεν υπάρχει κανένας που να πιστεύει ότι ο Τζόνσον καθοδηγείται από οιονδήποτε ευγενή σκοπό ή οποιαδήποτε αίσθηση καθήκοντος. Ακόμη και οι θαυμαστές του γνωρίζουν ότι εκείνος τροφοδοτείται εξ ολοκλήρου από την αυταρέσκεια και την αυτοεπιβεβαίωση. Την ώρα που η χώρα βυθιζόταν στο χάος, ο Τζόνσον έκανε ηλιοθεραπεία στην Καραϊβική. Όταν, νωρίτερα φέτος, οι ψηφοφόροι κλήθηκαν να χαρακτηρίσουν τον Τζόνσον με μόνο μία λέξη, η λέξη «ψεύτης» βρέθηκε στην κορυφή των τσαρτ.

Οι φιλοδοξίες του Τζόνσον φάνηκαν όμως και όταν εκείνος υποστήριξε τη Λιζ Τρας για την ηγεσία, συμβάλλοντας κατά τρόπο καθοριστικό στον θρίαμβο της εσωκομματικής εκλογής της. Ο Ντόμινικ Κάμινγκς έλεγε χαρακτηριστικά τον περασμένο Ιούλιο ότι ο Τζόνσον «γνωρίζει πως η Τρας είναι για δέσιμο και πως υπάρχει περίπτωση εκείνη να τα κάνει μαντάρα και ότι σε μια τέτοια περίπτωση ο ίδιος (σ.σ. ο Μπόρις Τζόνσον) θα μπορέσει να επιστρέψει (σ.σ. στην ηγεσία)».

Ο Μπόρις δεν θα σώσει το κόμμα των Τόρις

Μάθιου Γκούντουιν – the Spectator

Ο Μπόρις δεν θα σώσει το κόμμα των Τόρις. Είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα χαρίσει τις επόμενες εκλογές στους Εργατικούς. Στον απόηχο της πτώσης της Τρας, το Συντηρητικό κόμμα υποχώρησε σήμερα στο μόλις 14% στις δημοσκοπήσεις. Αυτό είναι το χαμηλότερο επίπεδο υποστήριξης για το εν λόγω κόμμα στην ιστορία των βρετανικών δημοσκοπήσεων. Το προηγούμενο χαμηλό, 17%, είχε καταγραφεί την άνοιξη του 2019, με φόντο τότε την παραίτηση της Τερέζα Μέι και τις εντάσεις εντός του κόμματος αναφορικά με τη διαδικασία του Brexit. Ένα από τα πιο επιτυχημένα κόμματα στον δυτικό κόσμο βρίσκεται σήμερα σε μηχανική υποστήριξη.

Η ελίτ των Τόρις δεν κατάλαβε ποτέ τι σήμαινε το Brexit για την πλειονότητα όσων ψήφισαν υπέρ της εξόδου της Βρετανίας από την ΕΕ. Για την πλειονότητα των υποστηρικτών του, το Brexit σηματοδοτούσε μια ανακατανομή της εξουσίας μακριά από το Λονδίνο, μακριά από τις χρηματοοικονομικές υπηρεσίες, μακριά από τις ελίτ. Επιπλέον, σήμαινε μια ανακατανομή της εξουσίας μακριά από μια οικονομία που βασίζεται στη μαζική μετανάστευση και μακριά από τα ευρωπαϊκά δικαστήρια έτσι ώστε η Βρετανία να μπορέσει να πάρει πραγματικά τον έλεγχο των εθνικών της συνόρων. Για ένα μέρος της ελίτ των Τόρις αντιθέτως, το Brexit ήταν ένα πρότζεκτ που είχε να κάνει κυρίως με τους χαμηλούς φόρους, την απορρύθμιση, την ενίσχυση του Λονδίνου και του Σίτι και τη διαιώνιση των υψηλών ποσοστών μετανάστευσης. Αυτό το όραμα έχει πια τελειώσει…

Και ποιος θα είναι ο επόμενος ηγέτης της Συντηρητικής παράταξης; Εάν κοιτάξετε τις δημοσκοπήσεις, τότε ο Ρίσι Σούνακ είναι η προτιμώμενη επιλογή μεταξύ των ψηφοφόρων συνολικά. Ακολουθεί ο Μπόρις Τζόνσον και αρκετά πιο πίσω, στην τρίτη θέση, η Πένι Μόρντοντ. Ωστόσο, ο Μπόρις Τζόνσον είναι η προτιμώμενη επιλογή μεταξύ των μελών των Τόρις αλλά και μεταξύ των ψηφοφόρων που είχαν χαρίσει εκείνη τη μεγάλη νίκη στη Συντηρητική παράταξη το 2019. Εάν ο Τζόνσον αποφασίσει να είναι υποψήφιος και αν η ψηφοφορία πάει στα μέλη του κόμματος, τότε ο Τζόνσον θα κερδίσει αυτήν την ψήφο και θα επιστρέψει στο νούμερο 10 της Ντάουνινγκ Στριτ.

Από την άλλη πλευρά, ο Τζόνσον το πιο πιθανό είναι πως θα δυσκολευτεί να εξασφαλίσει την στήριξη τουλάχιστον 100 βουλευτών. Υπάρχουν επί του παρόντος τρεις σχολές σκέψεις που παίρνουν θέση ενάντια σε μια επανεκλογή Τζόνσον. Σύμφωνα με την πρώτη, εκείνος είναι ανίκανος και ακατάλληλος για την πρωθυπουργία. Σύμφωνα με τη δεύτερη, ο Τζόνσον έχει συμβάλει ώστε το πολιτικό μπραντ των Τόρις να έχει καταστεί πια περισσότερο τοξικό. Σύμφωνα με την τρίτη, η θητεία του στην εξουσία θα έπρεπε να προβληματίζει.

Πολλοί Συντηρητικοί βουλευτές λένε τώρα ότι αν πρόκειται να χάσουν τις επόμενες γενικές εκλογές ούτως ή άλλως, τότε γιατί να μην τις χάσουν υπό έναν νέο ηγέτη που, χωρίς βαρίδια, μπορεί να ξεκινήσει μια πολύ διαφορετική συζήτηση με τη χώρα. Αυτός ο ηγέτης θα μπορούσε να είναι ο Ρίσι Σούνακ. Εάν όμως εκλεγεί ο Σούνακ, τότε αυτό ίσως να έχει άλλες εσωκομματικές επιπτώσεις… Γίνονται ήδη συζητήσεις, στα δεξιά της παράταξης, ακόμη και για το ενδεχόμενο σχηματισμού νέου κόμματος από μερίδα δυσαρεστημένων βουλευτών…  

Οι Τόρις θα χάσουν τις επόμενες εκλογές

Πίτερ Κέλνερ – Prospect Magazine

Θα μπορούσε ένας νέος ηγέτης να δώσει την ευκαιρία στους Τόρις να κερδίσουν τις επόμενες εκλογές; Ο επόμενος πρωθυπουργός θα μπορούσε να αποδειχθεί πιο δημοφιλής από τη Λιζ Τρας αλλά η διαφορά των 30 ποσοστιαίων μονάδων στις δημοσκοπήσεις είναι σχεδόν ανυπέρβλητη. Το 1995 οι Εργατικοί απολάμβαναν ένα προβάδισμα άνω των 30 μονάδων έναντι των Συντηρητικών, όπως και σήμερα. Δύο χρόνια αργότερα, ο Τόνι Μπλερ οδήγησε το κόμμα του σε μια συντριπτική νίκη. Θα δούμε άραγε την ιστορία να επαναλαμβάνεται;

Σε γενικές γραμμές, οι Τόρις φαίνεται βέβαιο ότι θα χάσουν τις επόμενες εκλογές. Ο ηγέτης των Εργατικών Κιρ Στάρμερ πιθανότατα θα είναι πρωθυπουργός σε δύο χρόνια. Είναι σίγουρα πολύ πιθανό, αλλά όχι βέβαιο, ότι το Εργατικό Κόμμα θα κερδίσει εξασφαλίζοντας μια αρκετά μεγάλη πλειοψηφία. Μια προοδευτική κυβέρνηση που θέλει να βελτιώσει τις δημόσιες υπηρεσίες, να μεταρρυθμίσει την κοινωνική πρόνοια, να χρηματοδοτήσει επενδύσεις κατά της κλιματικής αλλαγής και να τονώσει την ευημερία, θα πρέπει να αυξήσει σημαντικά τους φόρους για να χρηματοδοτήσει το πρόγραμμά της. Μια κυβέρνηση μειοψηφίας δεν θα μπορούσε να κάνει κάτι τέτοιο. Θα πορευόταν προσεκτικά και θα απέφευγε τις μη δημοφιλείς αυξήσεις φόρων. Αλλά η ίδια η επιφυλακτικότητά της θα μπορούσε να προκαλέσει αντιδράσεις μεταξύ των ψηφοφόρων. Σε μια τέτοια περίπτωση, οι Τόρις θα μπορούσαν ενδεχομένως να επιστρέψουν στην εξουσία έπειτα από μια σύντομη περίοδο παραμονής στην αντιπολίτευση. Μια αυτοδύναμη κυβέρνηση των Εργατικών θα μπορούσε, αντιθέτως, να κάνει μεγάλες, δυνητικά αντιδημοφιλείς, αλλαγές τα πρώτα ένα ή δύο χρόνια και στη συνέχεια να περάσει τα επόμενα τρία χρόνια ελπίζοντας ότι οι πολιτικές αυτές θα οδηγήσουν με επιτυχία τη Βρετανία προς ένα λαμπρότερο μέλλον. Η μοίρα / ήττα των Συντηρητικών ενόψει των επόμενων εκλογών μοιάζει, πια, προδιαγεγραμμένη. Αλλά η μοίρα που θα έχει η Βρετανία κατά το δεύτερο μισό της δεκαετίας του 2020 ακόμη παίζεται.

πηγή: kathimerini.gr

Ακολουθήστε το Money Review στο Google News