Τα σχέδια Ρωσίας και Κίνας για μία νέα τάξη πραγμάτων

H Δύση έχει απειλήσει το Κρεμλίνο με «τεράστιες» και «άνευ προηγουμένου» κυρώσεις, εάν η Ρωσία επιτεθεί στην Ουκρανία. Όμως, καθώς η κρίση στην Ουκρανία φτάνει σε κομβικό σημείο, οι δυτικές προσπάθειες για απομόνωση και τιμωρία της Ρωσίας είναι πιθανό να υπονομευθούν από την υποστήριξη της Κίνας – του γιγαντιαίου γείτονα της Ρωσίας.

Όταν ο Βλαντιμίρ Πούτιν ταξιδέψει στο Πεκίνο για την έναρξη των Χειμερινών Ολυμπιακών Αγώνων στις 4 Φεβρουαρίου, ο Ρώσος πρόεδρος θα συναντήσει τον ηγέτη που έχει γίνει ο πιο σημαντικός σύμμαχός του, τον Σι Τζινπίνγκ της Κίνας.

Σε τηλεφωνική επικοινωνία μεταξύ Πούτιν και Σι τον Δεκέμβριο, ο Κινέζος ηγέτης υποστήριξε το αίτημα της Ρωσίας να μην ενταχθεί ποτέ η Ουκρανία στο ΝΑΤΟ. Πριν από μια δεκαετία, μια τέτοια σχέση φαινόταν απίθανη: η Κίνα και η Ρωσία ήταν τόσο αντίπαλοι όσο και εταίροι. Αλλά μετά από μια περίοδο όπου και οι δύο χώρες έχουν μόνιμη διαμάχη με τις ΗΠΑ, η υποστήριξη του Σι στον Πούτιν αντανακλά μια αυξανόμενη σύγκλιση μεταξύ των συμφερόντων και των κοσμοθεωριών Μόσχας και Πεκίνου.

Σύμφωνα με τα κινεζικά μέσα ενημέρωσης, ο Σι είπε στον Πούτιν ότι «ορισμένες διεθνείς δυνάμεις παρεμβαίνουν αυθαίρετα στις εσωτερικές υποθέσεις της Κίνας και της Ρωσίας, υπό το πρόσχημα της δημοκρατίας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων». Όπως κατέστησαν σαφές οι δηλώσεις του Σι προς τον Πούτιν, οι ηγέτες της Ρωσίας και της Κίνας «ενώνονται» με την πεποίθηση ότι οι ΗΠΑ σχεδιάζουν να υπονομεύσουν και να ανατρέψουν τις κυβερνήσεις τους.

Οι δύο ηγέτες έχουν την ίδια αποφασιστικότητα να δημιουργήσουν μια νέα παγκόσμια τάξη πραγμάτων που θα εξυπηρετεί καλύτερα τα συμφέροντα της Ρωσίας και της Κίνας. Δύο χαρακτηριστικά της τρέχουσας παγκόσμιας τάξης στα οποία συχνά αντιτίθενται οι Ρώσοι και οι Κινέζοι είναι η «μονοπολικότητα» και η «καθολικότητα». Με απλά λόγια, πιστεύουν ότι οι τρέχουσες διευθετήσεις δίνουν στην Αμερική υπερβολική δύναμη – και είναι αποφασισμένοι να το αλλάξουν αυτό.

«Μονοπολικότητα» σημαίνει ότι, μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης, ο κόσμος έμεινε με μία μόνο υπερδύναμη – τις ΗΠΑ. Ο Fyodor Lukyanov, Ρώσος αναλυτής σε θέματα εξωτερικής πολιτικής που πρόσκειται στον Πρόεδρο Πούτιν, πιστεύει ότι η μονοπολικότητα «έδωσε στις ΗΠΑ την ικανότητα να κάνουν ό,τι θεωρούν κατάλληλο στην παγκόσμια σκηνή». Υποστηρίζει ότι η νέα εποχή της αμερικανικής ηγεμονίας εγκαινιάστηκε από τον πόλεμο του Κόλπου το 1991 – στον οποίο οι ΗΠΑ συγκέντρωσαν έναν παγκόσμιο συνασπισμό για να διώξουν το Ιράκ του Σαντάμ Χουσεΐν από το Κουβέιτ.

Τον πόλεμο του Κόλπου ακολούθησε μια διαδοχή στρατιωτικών επεμβάσεων υπό την ηγεσία των ΗΠΑ σε όλο τον κόσμο – συμπεριλαμβανομένης της Βοσνίας και του Κοσσυφοπεδίου τη δεκαετία του 1990. Ο βομβαρδισμός του ΝΑΤΟ στο Βελιγράδι, την πρωτεύουσα της Σερβίας, το 1999, αποτελεί εδώ και καιρό μέρος του επιχειρήματος της Ρωσίας ότι το ΝΑΤΟ δεν είναι μια αμιγώς αμυντική συμμαχία. Το γεγονός ότι βόμβες του ΝΑΤΟ έπληξαν και την κινεζική πρεσβεία στο Βελιγράδι δεν έχει ξεχαστεί στο Πεκίνο. Η Κίνα επιμένει ότι ξένες δυνάμεις – δηλαδή οι ΗΠΑ – ήταν πίσω από τις διαδηλώσεις στο Χονγκ Κονγκ του 2019 που τελικά κατεστάλησαν από το Πεκίνο.

Τώρα, η ήττα της Αμερικής στο Αφγανιστάν, που συμβολίζεται από τη χαοτική απόσυρση από την Καμπούλ το καλοκαίρι του 2021, έδωσε στους Ρώσους ελπίδες ότι η παγκόσμια τάξη πραγμάτων υπό την ηγεσία των ΗΠΑ καταρρέει. Κάποιοι αναλυτές υποστηρίζουν ότι η πτώση της Καμπούλ στους Ταλιμπάν δεν ήταν «λιγότερο ιστορική και συμβολική από την πτώση του Τείχους του Βερολίνου».

Για τη Ρωσία και την Κίνα, η δημιουργία μιας νέας παγκόσμιας τάξης δεν είναι απλώς θέμα ωμής ισχύος. Είναι επίσης μία σύγκρουση ιδεών.

moneyreview.gr με πληροφορίες από FT

Ακολουθήστε το Money Review στο Google News