Δελτία Ειδήσεων ή Τρομολαγνεία;
Ισως να είμαι γκρινιάρης ώστε να βλέπω προβλήματα εκεί που δεν υπάρχουν. Μπορεί όμως να είμαι πραγματιστής και να μην έχω αλλοτριωθεί ολοκληρωτικά ώστε να βλέπω προβλήματα σε θέματα που άλλοι τα προσπερνούν. Εσείς, θα κρίνετε. Η ερώτηση του τίτλου δεν είναι ρητορική. Την αφορμή την πήρα από το Κεντρικό Δελτίο Ειδήσεων του ΣΚΑΪ με τον Μάρκο Δεϊμέζη, την Κυριακή 12 Δεκεμβρίου 2021.
Σας θυμίζω ότι την ημέρα εκείνη είχαμε έντονη βροχόπτωση σε πολλά μέρη της χώρας και κατά συνέπεια πολλά ρέματα και χείμαρροι φούσκωσαν με αποτέλεσμα να πλημμυρίσουν σπίτια σε διάφορα μέρη και να χάσει τη ζωή της μια γιατρός που προσπάθησε να διασχίσει ένα ρέμα με το αυτοκίνητό της. Αυτά είναι σε περίληψη τα γεγονότα. Ελάτε τώρα να δούμε πώς μας τα παρουσίασε η τηλεόραση.
Ας ξεκινήσουμε από τη διάρκεια. Θυμίζω ότι την ημέρα εκείνη ολοκληρωνόταν η ψηφοφορία για την εκλογή του νέου Προέδρου του ΠΑΣΟΚ ΚΙΝΑΛ με θριαμβευτή τον Νίκο Ανδρουλάκη. Ηταν λοιπόν πολύ φυσικό τα πρώτα 9 λεπτά του δελτίου να αφορούν την ψηφοφορία. Αμέσως μετά ξεκίνησε η περιγραφή των πλημμυρικών φαινομένων, η οποία διήρκεσε συνολικά 18 λεπτά. Για την τηλεόραση αυτός ο χρόνος ισοδυναμεί με μια αιωνιότητα. Ακριβώς λόγω της παρατεταμένης διάρκειας ακούγονται και επαναλαμβάνονται οι πλέον ακραίες περιγραφές. Νεαροί δημοσιογράφοι, άνδρες και γυναίκες, συναγωνίζονται στο ποιος θα κάνει το ρεπορτάζ του με τον πλέον δραματικό τρόπο. Ο παρουσιαστής του δελτίου ουσιαστικά σεκοντάρει τις δραματικές περιγραφές με δικές του παρεμβάσεις. Ακούγονται φράσεις που δεν ανταποκρίνονται ούτε στην πραγματικότητα αλλά ούτε στις εικόνες που συνοδεύουν το ρεπορτάζ.
Σας παραθέτω ενδεικτικά διάφορες φράσεις από το συγκεκριμένο δελτίο, χωρίς καμία αξιολογική σειρά: «Διαστάσεις τραγωδίας», «χωριά πνίγηκαν στη λάσπη», «δραματική κατάσταση», «καταστράφηκαν τα πάντα», «συγκλονιστικές εικόνες», «πάνω από 30 σπίτια έχουν υποστεί ζημιές», «νύχτα thriller», «εκπέμπουν κραυγές αγωνίας», «συγκλονιστική εικόνα στο λιμάνι της Ναυπάκτου όπου τα νερά έχουν γίνει καφέ», «καταστράφηκε ξενοδοχειακή μονάδα», «δραματική κατάσταση», «θα πνιγούμε» κ.ά.
Θα σταθώ μόνο σε δύο «εικόνες» για να διαπιστώσετε ότι δεν υπερβάλλω. Ο ρεπόρτερ περιγράφει την κατάσταση ενώ στέκεται σε πλημμυρισμένο ανοιχτό χώρο, λέγοντας ότι το νερό έχει ξεπεράσει το μισό μέτρο, ενώ η εικόνα δείχνει ότι η στάθμη του νερού είναι κάτω από τη γαλότσα που φοράει ο ίδιος, η οποία φυσικά είναι πολύ κοντύτερη από το μισό μέτρο. Η δεύτερη εικόνα είναι πολύ χαρακτηριστική. Ο ιδιοκτήτης, του οποίου το σπίτι πλημμύρισε, περιγράφει πως σώθηκαν από «βέβαιο» πνιγμό σκαρφαλώνοντας στον μαντρότοιχο του σπιτιού τους για να πάνε σε γειτονικό σπίτι. Στη δική του περιγραφή αλλά και στου ρεπόρτερ αναφέρεται ότι το νερό έφτασε το 1 μέτρο. Ομολογώ ότι δεν γνωρίζω κανένα πνιγμό που συνέβη σε νερό ενός μέτρου. Καταλαβαίνω την υπερβολή ώστε να κινδυνολογήσουμε, αλλά η βροχόπτωση της συγκεκριμένης ημέρας δεν έβαλε σε κίνδυνο πνιγμού τους κατοίκους των περιοχών που επλήγησαν. Η άτυχη γιατρός έχασε τη ζωή της γιατί προσπάθησε να περάσει με το αυτοκίνητό της ένα ρέμα, το οποίο παρέσυρε το όχημα.
Εντελώς συμπτωματικά την ίδια ημέρα είχαμε πραγματικές καταστροφές σε έξι πολιτείες των ΗΠΑ. Το ρεπορτάζ που ακολούθησε αμέσως μετά, το οποίο διήρκεσε 6 λεπτά, μας έδειξε εικόνες πραγματικής καταστροφής. Υπενθυμίζω ότι 30 ισχυρότατοι ανεμοστρόβιλοι ισοπέδωσαν κυριολεκτικά τμήματα πόλεων από όπου πέρασαν. Περισσότεροι από 100 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους και χιλιάδες άλλοι έχασαν ολοκληρωτικά τα σπίτια τους και τα υπάρχοντά τους. Ο Πρόεδρος Biden κήρυξε ορισμένες πολιτείες σε «έκτακτη κατάσταση» και υποσχέθηκε άμεση βοήθεια. Πράγματι, αυτή ήταν μια φυσική καταστροφή από την οποία ήταν πολύ δύσκολο να σωθούν οι άνθρωποι και τα κτίρια. Ακριβώς, αυτή η διαφορά στην περιγραφή δύο φυσικών φαινομένων, τα οποία δεν έχουν απολύτως καμία σχέση σε μέγεθος και καταστροφές, με ώθησε να γράψω το σημερινό κείμενο. Διερωτώμαι, πώς θα περιέγραφαν τα φαινόμενα αυτά οι δικοί μας ρεπόρτερ που έχουν εξαντλήσει την τρομολαγνεία τους σε πολύ ηπιότερα φαινόμενα;
Πολύ πιο έντονα ζήσαμε αυτό το φαινόμενο το καλοκαίρι με τις φωτιές. Συμμερίζομαι τη θλίψη, απογοήτευση και θυμό όσων πλήττονται, αλλά δεν πιστεύω ότι οι δραματικές περιγραφές βοηθούν κανένα. Αντίθετα δημιουργούν ένα πολύ κακό κλίμα στην κοινωνία. Για ώρες ολόκληρες, τα συστημικά κανάλια έδειχναν εικόνες από τις φωτιές. Αρχάριοι ρεπόρτερ μιλούν για «πύρινες φλόγες» λες και οι φλόγες θα μπορούσαν να είναι υδάτινες. Οι περισσότεροι επιδίδονται σε ένα διαγωνισμό για το ποιος θα κάνει την πλέον δραματική περιγραφή. Οταν η εικόνα δείχνει ένα σπίτι να καίγεται, και ο ρεπόρτερ μας πληροφορεί ότι «τώρα βλέπετε ένα σπίτι να καίγεται», δεν μας δίνει καμία πρόσθετη πληροφορία.
Να σας το δώσω με ένα πολύ απλό παράδειγμα. Αν βλέπετε μια φωτογραφία ενός στενοχωρημένου άνδρα και η λεζάντα γράφει ότι «ο άνδρας αυτός είναι στενοχωρημένος», δεν έχουμε καμία πρόσθετη πληροφορία από τη λεζάντα. Θα μπορούσε να λείπει χωρίς να χάσουμε απολύτως τίποτα. Είναι αυτό που λέμε στη Θεωρία της Πληροφορίας «Information content zero». Αν όμως η λεζάντα έλεγε «ο άνδρας αυτός είναι στενοχωρημένος γιατί έχασε το παιδί του», τότε η λεζάντα συμπληρώνει την εικόνα και μας δίνει ουσιαστικές πληροφορίες. Αξίζει να σημειωθεί ότι η Θεωρία της Πληροφορίας (Information Theory) είναι από τις πλέον δύσκολες και πολύπλοκες επιστήμες και είμαι βέβαιος ότι οι περισσότεροι που κρατούν ένα μικρόφωνο δεν την έχουν ακούσει!
Εχω δει περιγραφές από τηλεοπτικά κανάλια για τις καταστροφικές φωτιές της Καλιφόρνιας του 2021 και φυσικά δεν έχουν καμία σχέση με αυτά που ζήσαμε όλο το καλοκαίρι του ιδίου χρόνου. Η ενημέρωση των μέσων γίνεται από τους υπευθύνους σε προκαθορισμένη ώρα και είναι πλήρης με χάρτες του φαινομένου και σωστές πληροφορίες για την εξέλιξη. Δεν γνωρίζω αν η χειμαρρώδης ιδιοσυγκρασία μας μάς οδηγεί στις δικές μας υπερβολές.
Και λίγα λόγια για τον κορωνοϊό. Ζούμε μια πρωτόγνωρη κατάσταση. Η τελευταία φορά που η ανθρωπότητα έζησε μια παρόμοια κατάσταση ήταν με την Ισπανική γρίπη του 1917. Κανένας δεν έχει πείρα και μνήμες από ένα τέτοιο φαινόμενο. Επιπλέον, οι συνεχείς μεταλλάξεις του ιού δημιουργούν συνθήκες κινούμενου στόχου. Είναι γεγονός ότι οι κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο τρέχουν πίσω από τα γεγονότα, γιατί απλούστατα μπροστά σε μια τέτοια κατάσταση δεν υπάρχουν σωστά και λάθος μέτρα. Μόνο σε ολοκληρωτικά καθεστώτα, όπως η Κίνα, όπου επέβαλαν από την αρχή εξαιρετικά αυστηρά και περιοριστικά μέτρα μπόρεσαν να αναχαιτίσουν τον ιό με τα λιγότερα θύματα.
Στην Ελλάδα όσο είχαμε την υπεύθυνη καθημερινή ενημέρωση από τον Σωτήρη Τσιόδρα, είχαμε τις καλύτερες επιδόσεις. Οταν σταμάτησε η επίσημη ενημέρωση και άρχισαν να εμφανίζονται στα κανάλια πλήθος ιατρών και καθηγητών, επικράτησε σύγχυση στην κοινότητα με τις γνωστές συνέπειες. Οι δημοσιογράφοι θέλουν να μάθουν «τι θα γίνει στο μέλλον» και οι ερωτώμενοι δίνουν διαφορετικές απαντήσεις. Πόσο εποικοδομητικό είναι αυτό; Ο Αλέξης Παπαχελάς, σε ένα εξαιρετικό άρθρο που δημοσιεύθηκε στις 29/12/2021, με τίτλο «Η τέχνη της σιωπής», καταλήγει «[…] Αλλά η τέχνη του πότε να σιωπάς παραμένει πολύ χρήσιμη για τους πολιτικούς. Και βέβαια και για τους επιδημιολόγους, που θα μπουν σε πρόγραμμα αποτοξίνωσης από τη δημοσιότητα με το τέλος της πανδημίας».
Τέλος, έχουμε τη μοναδική αξιωματική αντιπολίτευση στον πλανήτη, η οποία έχει βασίσει όλη της τη στρατηγική για την αποδόμηση της Κυβέρνησης στην αποτυχία της διαχείρισης της πανδημίας. Στην αρχή αμφισβήτησε την ύπαρξη του προβλήματος. Στη συνέχεια ζητούσε «εμπροσθοβαρή μέτρα» σε ένα φαινόμενο που κανένας δεν μπορούσε να εκτιμήσει τη διάρκειά του. Κράτησε αμφίσημη θέση στο θέμα του εμβολιασμού και γενικά στήριξε δράσεις διασποράς του ιού, όπως τις διαδηλώσεις.
Πρόσφατα, ξεπέρασε τον εαυτόν της, ζητώντας από τον Μητσοτάκη να παραιτηθεί και να πάμε σε εκλογές εν μέσω πανδημίας! Πόσο υπεύθυνη στάση είναι αυτή; Καθόλου.
Απορώ πώς δεν το σκέφτηκαν ακόμα. Να κατηγορήσουν την Κυβέρνηση ότι φταίει για τις μεταλλάξεις του ιού. Υπάρχει μεγαλύτερη απόδειξη από το γεγονός ότι οι τελευταίες μεταλλάξεις Delta και Omikron έχουν ελληνικά ονόματα, άρα είναι δημιούργημα του ανάλγητου Μητσοτάκη, ο οποίος πρέπει οπωσδήποτε να παραιτηθεί. Με τις ανοησίες που λένε, μπορεί να το ακούσουμε και αυτό!
* Ο κ. Ανδρέας Δρυμιώτης είναι σύμβουλος επιχειρήσεων.
** Το άρθρο δημοσιεύτηκε αρχικά στην Καθημερινή της Κυριακής.
Ακολουθήστε το Money Review στο Google News
