Ενας άλλος επικίνδυνος Πληθωρισμός

Ολοι γνωρίζουµε τον πληθωρισμό του χρήματος και τις συνέπειές του. Οι πατεράδες μας και οι παππούδες μας έζησαν τον εφιαλτικό πληθωρισμό της Κατοχής όπου για να πάρεις ένα κομμάτι ψωμί ήθελες δισεκατομμύρια δραχμές. Ευτυχώς, βρεθήκαμε (όχι με το σπαθί μας, αλλά με την πονηριά μας) στη ζώνη του Ευρώ και έτσι γλιτώσαμε μια για πάντα τον κίνδυνο αυτό. Υπάρχει όμως και ένας άλλος «πληθωρισμός» όπως ορίζεται στο λεξικό της Ελληνικής Γλώσσας σαν: «η ύπαρξη, η παρουσία, η εμφάνιση ενός πράγματος, ενός φαινομένου σε μέγεθος ή σε αριθμό, που είναι μεγαλύτερος από το κανονικό ή το συνηθισμένο». Δυστυχώς, από αυτόν τον πληθωρισμό όχι μόνο δεν γλιτώσαμε, αλλά μάλλον πρέπει να κατέχουμε και παγκόσμιο ρεκόρ στο θέμα. Ελάτε να δούμε διάφορες περιπτώσεις που τεκμηριώνουν το φαινόμενο.

– Περιοδικά και εφημερίδες: Ζήτησα από τον περιπτερά να μου καταγράψει το πλήθος των ημερήσιων και εβδομαδιαίων εφημερίδων καθώς και το πλήθος των εβδομαδιαίων και μηνιαίων περιοδικών που διακινούνται από το περίπτερό του. Σας δίνω συνοπτικά το πλήθος: Ημερήσιες εφημερίδες 22. Εβδομαδιαίες εφημερίδες 26. Εβδομαδιαία περιοδικά 26 και Μηνιαία περιοδικά 28! Ολα αυτά μόνον Ελληνικά, δεν περιλαμβάνονται ξένες εφημερίδες και περιοδικά. Επίσης, δεν περιλαμβάνονται επαρχιακές εφημερίδες. Το φανταζόσαστε; Αμα πάμε στις κατηγορίες, θα μας στρίψει. Υπάρχουν 10 εβδομαδιαία περιοδικά που ασχολούνται με την TV και 7 εβδομαδιαία περιοδικά με κουτσομπολίστικο περιεχόμενο. Ζωή να έχουμε για να μαθαίνουμε τι φοράνε, τι τρώνε, πού και με ποιους συχνάζουν οι εγχώριοι και ξένοι διάσημοι (celebrities) και επιδραστικοί (influencers). Η πλάκα είναι ότι τα περισσότερα περιοδικά έχουν παρόμοιο περιεχόμενο και πολλές φορές τις ίδιες φωτογραφίες.

– Θέατρα: Από το Αθηνόραμα μέτρησα τα θέατρα και τις θεατρικές σκηνές που διαθέτει η Αθήνα. Εχουμε και λέμε: θέατρα 102, όπου παίζονται συνολικά 121 παραστάσεις! Επιπλέον παραστάσεις που παίζουν μόνο Δευτέρα/Τρίτη  ή μόνο μία φορά την εβδομάδα, σύνολο 74. Τώρα κρατηθείτε. Πόσα παιδικά θέατρα έχουμε στην Αθήνα; 49, πενήντα παρά ένα!  

Είμαι βέβαιος ότι θα προβληματίζεστε γιατί σας κούρασα με πολλούς αριθμούς. Ηθελα να αποδείξω ότι πραγματικά έχουμε πληθωρισμό τόσο στα έντυπα όσο και στα θέατρα, που ήταν εξαιρετικά εύκολο να τα μετρήσω. Το πρόβλημα της χώρας είναι ότι έχουμε πληθωρισμό παντού, ο οποίος όμως δύσκολα τεκμηριώνεται. Βρήκα όμως μερικές χαρακτηριστικές περιπτώσεις.

– Γιατροί: Σε μια πρόσφατη μελέτη της Qunomedical, σχετικά με την υγεία των δοντιών, η Ελλάδα κατατάσσεται 16η μεταξύ 26 ευρωπαϊκών χωρών, παρά το γεγονός ότι διαθέτει αναλογικά μακράν το μεγαλύτερο πλήθος οδοντιάτρων. Στην Ελλάδα έχουμε 125 οδοντιάτρους ανά 100.000 κατοίκους, ενώ η Ολλανδία έχει 50,1, η Ελβετία έχει 51,6, η Ιταλία έχει 77, η Γερμανία 82 και το Ηνωμένο Βασίλειο μόνο 54. Ειδικά το ΗΒ με τόσο λίγους οδοντογιατρούς κατατάσσεται 6ο στην ίδια αξιολόγηση. Για να έχουμε ένα συγκριτικό στοιχείο για το πόσο υψηλό είναι το δικό μας στατιστικό, καμία άλλη χώρα δεν μας πλησιάζει και από τις ευρωπαϊκές τα υψηλότερα ποσοστά τα έχει η Εσθονία με 94,2 οδοντογιατρούς και η Πορτογαλία με 87,5 γιατρούς, η οποία κατατάσσεται 5η στην αξιολόγηση.

– Πολιτικά κόμματα: Παντού έχουμε πληθωρισμό. Στις ευρωεκλογές του 2019, είχαμε 39 κόμματα που δεν ξεπέρασαν το κατώφλι του 3%. Συνολικά τα 39 αυτά κόμματα συγκέντρωσαν το 20,01% των εγκύρων ψηφοδελτίων και ουσιαστικά όλες αυτές οι ψήφοι πήγαν χαμένες! Επανειλημμένα έχω εισηγηθεί σε υπουργούς Εσωτερικών να βάλουν ένα υψηλό παράβολο για τη συμμετοχή στις εκλογές και όποιο κόμμα συγκεντρώνει ένα ελάχιστο ποσοστό (έστω 1,5%) να παίρνει πίσω το παράβολό του. Η μόνιμη επωδός ήταν: «Η Δημοκρατία μας πρέπει να είναι προσιτή σε όλους». Πόσο δημοκρατικό σας φαίνεται να χάνεται το 20,01% των εγκύρων ψηφοδελτίων σε μια εκλογή; Εμένα μου φαίνεται ευτελισμός της Δημοκρατίας.  

– Επιχειρήσεις: Πάμε τώρα στο ψητό. Ολα τα παραπάνω ήταν το antipasto για εισαγωγή. Εκεί που ο πληθωρισμός είναι καταστροφικός είναι στις επιχειρήσεις. Σύμφωνα με την Επιτροπή Πισσαρίδη, το 97,4% των επιχειρήσεων στην Ελλάδα είναι πολύ μικρές με πλήθος υπαλλήλων 0 έως 9. Αυτές είναι συνολικά 800.075 και σε αυτές απασχολείται το 48,5% του εργατικού δυναμικού της χώρας, ενώ το 28,7% των εργαζομένων είναι αυτοαπασχολούμενοι. Η στρέβλωση αυτή, μοναδική στην Ευρώπη, δημιουργεί τεράστια προβλήματα στη χώρα.

Ξεκινάμε από το πλέον προφανές. Στις πολύ μικρές επιχειρήσεις ο ιδιοκτήτης, εν γένει, θεωρεί την ταμειακή μηχανή σαν την τσέπη του. Η μεγάλη φοροκλοπή του ΦΠΑ δεν γίνεται από τις μεγάλες επιχειρήσεις, αλλά από τις πολύ μικρές, αυτές που συνήθως ο ιδιοκτήτης κάθεται και στην ταμειακή μηχανή. Θα σας περιγράψω μια απολύτως αληθινή ιστορία, για να διαπιστώσετε πόσο διαδεδομένο είναι αυτό το φαινόμενο. Πριν από πολλά χρόνια ήταν δύο αδέλφια που είχαν καταστήματα καλλυντικών. Το όνομά τους ήταν πρώτο στον κλάδο. Κάναμε τότε παρέα και διαβλέποντας την ανάπτυξη του κλάδου τους πρότεινα να ανοίξουν και άλλα καταστήματα με την επιτυχημένη φίρμα που είχαν. Πράγματι, βρέθηκε για ενοικίαση ένα εξαιρετικό κατάστημα στη Σταδίου, κοντά στο Σύνταγμα και πήγαμε όλοι μαζί να το δούμε. Τους άρεσε πολύ, αλλά ύστερα από σκέψη απέρριψαν την ιδέα. Οταν τους ρώτησα γιατί δεν θέλουν να μεγαλώσουν σε μια αναπτυσσόμενη δραστηριότητα, πήρα μια αναπάντεχη απάντηση: «Ποιος θα κάθεται στο ταμείο;». Αυτό ακριβώς ήταν το πρόβλημά τους! Αντίθετα μια άλλη οικογένεια, ονόματα δεν λέμε, την οποία αποτελούσαν πέντε αδέλφια, άνοιξε αρχικά πέντε καταστήματα και στη συνέχεια κυριάρχησε στην αγορά των καλλυντικών. Ετσι γράφεται η ιστορία.

Συνεχίζοντας στο θέμα του ΦΠΑ, πριν από μερικές μέρες διαβάσαμε στις εφημερίδες ότι η χώρα μας είναι πρωταθλήτρια στη φοροκλοπή του ΦΠΑ. Πραγματικά, είναι κλοπή γιατί ο πελάτης πληρώνει τον ΦΠΑ, αλλά ο καταστηματάρχης δεν τον αποδίδει, ως οφείλει, στο κράτος. Το ετήσιο ύψος της φοροκλοπής εκτιμάται στα 5,6 δισεκατομμύρια ευρώ! Τεράστιο νούμερο. Πριν από μέρες σε κάποια ραδιοφωνική εκπομπή ένας ακροατής πρότεινε στον υφυπουργό Θεόδωρο Σκυλακάκη, να εκπίπτεται από το εισόδημα ο ΦΠΑ, ώστε οι πολίτες να ζητούν πάντοτε αποδείξεις. Η απάντηση του υφυπουργού είναι χαρακτηριστική του προβλήματος. Είπε περίπου τα εξής: Εχουμε εξετάσει την περίπτωση, αλλά διαπιστώσαμε ότι θα χάσουμε πολύ περισσότερα από τον φόρο εισοδήματος, από όσα θα κερδίσουμε από τον ΦΠΑ, διότι οι μεγάλες επιχειρήσεις με τους τεράστιους τζίρους, όπως τα super market, αποδίδουν πλήρως τον εισπραττόμενο ΦΠΑ και μόνο οι πολύ μικρές επιχειρήσεις τον παρακρατούν, χωρίς να τον αποδίδουν. Βλέπετε, λοιπόν, πώς δημιουργούνται οι στρεβλώσεις στην αγορά που μας επηρεάζουν όλους.

Ενα συναφές πρόβλημα αφορά το διευρυμένο ωράριο λειτουργίας των καταστημάτων και ειδικότερα το άνοιγμα τις Κυριακές. Για να λειτουργούν τα καταστήματα με διευρυμένο ωράριο και τις Κυριακές, οι ιδιοκτήτες είναι υποχρεωμένοι να προσλάβουν προσωπικό γιατί δεν είναι δυνατόν οι ίδιοι να κάθονται μονίμως στην ταμειακή μηχανή. Εδώ ακριβώς τα πράγματα μπερδεύονται. Οταν έχεις υπαλλήλους δύσκολα μπορείς να «μπαλαμουτιάζεις» την ταμειακή μηχανή. Πρώτα πρώτα γιατί θα χρειάζεσαι τη συνεργασία του υπαλλήλου και φυσικά θα είσαι εκτεθειμένος σε εκβιασμό και επιπλέον δύσκολα θα μπορείς να ελέγξεις το ταμείο σου. Κατά την άποψή μου, αυτός είναι ο κυριότερος λόγος που υπάρχει τόσο λυσσαλέα αντίδραση στο διευρυμένο ωράριο των καταστημάτων. Ακριβώς όμως για τον λόγο αυτό η κυβέρνηση θα έπρεπε να επιμένει και να επιβάλει αυτό το μέτρο, όπως γίνεται σε όλες τις ευρωπαϊκές πόλεις. Δυστυχώς ομελέτα δεν γίνεται χωρίς να σπάσεις τα αβγά!

Ο πληθωρισμός όμως αναδεικνύει δυστυχώς και ένα άλλο χαρακτηριστικό της φυλής μας. Τον απόλυτο εγωισμό μας. Είμαστε πιστοί του δόγματος «κάλλιο πρώτος στο χωριό, παρά δεύτερος στην πόλη». Πόσο καλύτερα θα είμαστε αν αντί να έχουμε εκατοντάδες θέατρα με σκορπισμένους ταλαντούχους ηθοποιούς, είχαμε πολύ λιγότερα με ομάδες ταλαντούχων ηθοποιών. Το ίδιο φυσικά ισχύει και για τις εφημερίδες και τα περιοδικά. Ας μη βαυκαλιζόμαστε ότι οι μικρές επιχειρήσεις είναι η ραχοκοκαλιά της οικονομίας μας. Χρειαζόμαστε μεγάλες και εύρωστες επιχειρήσεις, όπως όλος ο υπόλοιπος κόσμος. Μια επιχείρηση με εκατοντάδες και χιλιάδες υπαλλήλους πολύ δύσκολα παρανομεί. Αντίθετα μια μικρή ατομική επιχείρηση βρίσκεται κυριολεκτικά στα χέρια και τα κέφια του ιδιοκτήτη.     

* Ο κ. Ανδρέας Δρυμιώτης είναι σύμβουλος επιχειρήσεων.

** Το άρθρο δημοσιεύτηκε αρχικά στην Καθημερινή της Κυριακής. 

Ακολουθήστε το Money Review στο Google News