Τι να περιμένουμε από τη νέα γερμανική κυβέρνηση;
Η Γερμανία είναι γνωστή για τις κυβερνήσεις συνασπισμού της από την ίδρυση της ομοσπονδιακής δημοκρατίας. Ως εκ τούτου, δεν ήταν έκπληξη να δούμε μια τέτοια κυβέρνηση να σχηματίζεται ξανά. Το Συμβόλαιο Συνεργασίας του συνασπισμού «Φωτεινός Σηματοδότης» του κεντροαριστερού SPD, των περιβαλλοντολόγων Πρασίνων και του φιλοεπιχειρηματικού FDP ανακοινώθηκε σε χρόνο «αστραπή» δύο μήνες μετά τις εκλογές. Την επόμενη εβδομάδα περιμένουμε να ορκιστεί η νέα κυβέρνηση. Πόσο ρεαλιστικά είναι όμως τα σχέδιά τους;
Η κοινωνικο-οικολογική οικονομία της αγοράς και η Γερμανία
Διαβάζοντας το συμβόλαιο συνεργασίας του συνασπισμού, θα μπορούσε κανείς να πει ότι βλέπει αρκετή «ανακύκλωση» να συμβαίνει ήδη. Από το σύνθημά τους «Τολμώντας περισσότερη Ελευθερία», το οποίο έρχεται σε ακολουθία του «Τολμώντας περισσότερη Δημοκρατία» του Willy Brand, στο οικονομικό μοντέλο της «Κοινωνικής Οικονομίας της Αγοράς», το αποδεδειγμένο στο χρόνο γερμανικό οικονομικό μοντέλο, τώρα με τον τόνο μιας «κοινωνικο-οικολογικής Οικονομία της Αγοράς». Ο εκσυγχρονισμός, η ψηφιοποίηση και οι περιβαλλοντικοί έλεγχοι είναι επαναλαμβανόμενες λέξεις-κλειδιά που υποδεικνύουν τον δρόμο που προσπαθεί να χαράξει αυτός ο συνασπισμός. Αλλά θα αντέξουν τη δοκιμασία της διακυβέρνησης;
Εκσυγχρονισμός – το SPD επιθυμεί την ανανέωση του Κοινωνικού Συμβολαίου, συμπεριλαμβανομένων – αλλά χωρίς να περιορίζονται μόνο στα θέματα των – συντάξεων, πρόνοιας, στέγασης, εισοδηματικής ισότητας και βασικής ασφάλειας για τα παιδιά. Η προεκλογική τους σημαία παραμένει μέσω του υπουργείου Εργασίας και της υποσχεθείσας – και ακόμη αναμενόμενης – αύξησης του κατώτατου εθνικού μισθού στα 12 ευρώ την ώρα. Περιβάλλον – οι Πράσινοι θέλουν να δουν περισσότερη πράσινη ηλεκτρική ενέργεια, περισσότερα ηλεκτρονικά αυτοκίνητα και μια επέκταση στο 80% της παραγωγής ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, έως το 2030. Ψηφιοποίηση – το FDP στοχεύει να εκπληρώσει την υπόσχεση στους νεότερους ψηφοφόρους του – οι οποίοι αποτελούν ένα σημαντικό μέρος της εκλογικής του βάσης – για να φτάσει η Γερμανία με τους σημερινούς πρωτοπόρους.
Σε ποιο βαθμό αυτοί οι στρατηγικοί πυλώνες θα επιβιώσουν από τον έλεγχο της πραγματικότητας; Οι μικρές νίκες του FDP στη συνθήκη συνασπισμού (καμία εκ νέου εισαγωγή του φόρου περιουσίας, ισοσκελισμένοι προϋπολογισμοί και μειωμένες κοινωνικές δαπάνες) δεν σηματοδοτούν από μόνες τους μια πραγματική φιλελεύθερη στροφή για το υπουργείο Οικονομικών. Η αλήθεια είναι ότι οι γερμανικές δημοσιονομικές πολιτικές ακολουθούν το μάντρα του Αντενάουερ «Κανένα Πείραμα» σε όλες τις σύγχρονες κυβερνήσεις. Η καινοτομία είναι κάτι σχολαστικά μελετημένο, σχεδιασμένο και δοκιμασμένο, ειδικά όταν επηρεάζει τη σταθερότητα των τιμών. Και στην τρέχουσα σύμβαση βλέπουμε τη σταθερότητα των τιμών να θεωρείται θεμελιώδες μέρος της ευημερίας της Ευρώπης, όπως και η ενίσχυση των καθιερωμένων μέσων δημοσιονομικής ασφάλειας (Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Καταπολέμησης της Απάτης (OLAF), Ευρωπαϊκή Εισαγγελία (EPPO), Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ελεγκτών).
«Τα σταθερά οικονομικά και η λιτή χρήση των χρημάτων των φορολογουμένων είναι οι αρχές του προϋπολογισμού και των δημοσιονομικών πολιτικών μας»
Από ευρωπαϊκή σκοπιά, η συζήτηση είναι πώς μπορεί η Ένωση να γίνει πιο ανθεκτική στις κρίσεις; Ειδικά στους τομείς της Υγείας και των Δεδομένων. Θέματα συνεργασίας αναφέρονται στους τομείς των υποδομών ψηφιακής και ανανεώσιμης ενέργειας, με το υδρογόνο να κατέχει εξέχουσα θέση στη ανακοινωμένη γερμανική κυβερνητική ατζέντα. Σε αυτήν, τα σύντομα κυβερνώντα κόμματα, αναγνωρίζουν την ευελιξία του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης, το οποίο ωστόσο πρέπει να γίνει απλούστερο και πιο διαφανές, κατά τα λεγόμενά τους, προκειμένου να ενισχυθεί η επιβολή του. Το Next Generation EU (NGEU) θεωρείται ότι δεν έχει ευελιξία, και συζητείται στα έγγραφα του συνασπισμού η ανάγκη να διασφαλιστεί ότι οι αποπληρωμές που προκύπτουν από αυτό δεν θα οδηγήσουν σε περικοπές σε προγράμματα και κονδύλια της ΕΕ. Ως εκ τούτου, τα μέρη δηλώνουν την προθυμία τους «να διασφαλίσουν την ανάπτυξη, να διατηρήσουν τη βιωσιμότητα του χρέους και να εξασφαλίσουν βιώσιμες και φιλικές προς το κλίμα επενδύσεις».
Τι να περιμένουμε; Η Γερμανία είναι βασικός οικονομικός παράγοντας στην Ένωση και ο κ. Lindner, ο πρόσφατα ανακοινωμένος φιλελεύθερος υπουργός Οικονομικών, δεν είναι, δυστυχώς, οικονομολόγος. Θα πρέπει να διευθύνει ένα από τα πιο επιφανή Υπουργεία στη Γερμανία, προσπαθώντας να κρατήσει την ισορροπία ανάμεσα στο «νέο» και το «σταθερό». Θα ήθελε να ενισχύσει την τραπεζική ένωση, διατηρώντας παράλληλα την ελευθερία του κεντρικού τους τραπεζίτη. Συζητάει για το πώς θα κάνει τον ιδιωτικό χρηματοοικονομικό τομέα «ανθεκτικό στην κρίση», θα στηρίξει το συνταξιοδοτικό σύστημα, υποστηρίζοντας παράλληλα το περίφημο φρένο χρέους της Γερμανίας, εργαζόμενος για να επιτύχει ταυτόχρονα την υποσχόμενη χαμηλή φορολογία.
Ο μόλις ορισμένος διορισμένος (Παρασκευή 3 Δεκεμβρίου) Κοινοβουλευτικός Υφυπουργός στο Ομοσπονδιακό Υπουργείο Οικονομικών Δρ. Τονκαρ (Dr. Toncar) αναφέρθηκε σε ένα επιχειρηματικό κράτος, το οποίο θα είναι φειδωλό στην διαχείριση των οικονομικών του, θα περιορίσει όσο γίνεται την δημιουργία χρεών και θα ενισχύσει όποιες πιθανές επενδύσεις στην ψηφιοποίηση και την προστασία του κλίματος. Οποιαδήποτε πρόβλεψη όμως για το πώς και για πόσο χρονικό διάστημα μπορεί να είναι βιώσιμο το υποσχόμενο μοντέλο είναι προς το παρόν κενή.
Θα χρειαστεί επίσης να μάθουμε εντός του μήνα ποιος/α θα είναι ο/η νέος/α Γερμανός κεντρικός τραπεζίτης και τη συγκρότηση του υπόλοιπου υπουργείου Οικονομικών για να κάνουμε μια σωστή αξιολόγηση. Το μόνο που θα μπορούσαμε να πούμε είναι ότι η σηματοδότηση του Συμβολαίου Συνεργασίας του συνασπισμού έχει την παραδοσιακή σφραγίδα: «αν κάτι λειτουργεί δεν θα το χαλάσουμε». Επομένως, οποιαδήποτε πράσινη και ψηφιακή μετάβαση θα πρέπει να προσαρμοστεί ή να υιοθετήσει αυτό το εργασιακό περιβάλλον, οδηγώντας σε μια σταθερή – και ελπίζουμε βιώσιμη – κατεύθυνση.
* Η Μάρθα Κοντοδαίμων εργάζεται για το Ίδρυμα Konrad Adenauer Ελλάδας και Κύπρου. Οι απόψεις που εκφράζονται στο άρθρο είναι της ίδιας της συγγραφέως.
Ακολουθήστε το Money Review στο Google News
