Αγάπη και μίσος
Ο Ιούνιος, προς τιμήν των επεισοδίων που ξεκίνησαν από το μπαρ Stonewall της Νέας Υόρκης το 1969, χαρακτηρίζεται στις ΗΠΑ και σε μεγάλο μέρος του κόσμου ως μήνας περηφάνειας της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας. Σε αυτό το πλαίσιο, από το 2005 τον Ιούνιο διοργανώνεται και το Athens Pride. Οι εκδηλώσεις που είχαν προγραμματιστεί στα πλαίσια του 16ου Athens Pride αναβλήθηκαν φέτος λόγω της ανάγκης διαφύλαξης της δημόσιας υγείας για τον Ιούλιο, ενώ η ετήσια κεντρική παρέλαση μεταφέρεται για την 11 Σεπτεμβρίου. Στα 16 χρόνια της, η σημαντική αυτή εκδήλωση ορατότητας της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας έχει εξελιχθεί πολύ από τα κατ’ εκ τίμηση 500 άτομα το 2005 σε δεκάδες χιλιάδες. Σήμερα είναι η βασικότερη εκδήλωση ορατότητας της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας στην Ελλάδα.
Η σημασία της ορατότητας έχει πολλές πτυχές, ίσως οι βασικότερες από τις οποίες δεν είναι μετρήσιμες, και αφορούν προσωπικές ανησυχίες του καθενός. Εδώ θα σταθούμε σε δύο μετρήσιμες πτυχές, χωρίς αυτό να σημαίνει, σε καμία περίπτωση, ότι υποτιμούμε τις υπόλοιπες.
Η πρώτη αφορά την αντιμετώπιση που εισπράττει η ΛΟΑΤΚΙ κοινότητα από την κοινωνία. Μία προσπάθεια μέτρησής της γίνεται από το Δίκτυο Καταγραφής Περιστατικών Ρατσιστικής Βίας που δημιουργήθηκε με πρωτοβουλία της Εθνικής Επιτροπής για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (ΕΕΔΑ) και του Γραφείου της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες στην Ελλάδα (ΥΑ), και τη συμμετοχή 47 μη κυβερνητικών οργανώσεων. Σύμφωνα με το δίκτυο, η δημιουργία του προέκυψε σε συνέχεια δύο σημαντικών διαπιστώσεων: α) της απουσίας ενός επίσημου και αποτελεσματικού συστήματος καταγραφής των περιστατικών ρατσιστικής βίας και β) της ανάγκης διασύνδεσης των φορέων οι οποίοι καταγράφουν με δική τους πρωτοβουλία τα περιστατικά αυτά που συντελούνται σε βάρος προσώπων τα οποία προσέρχονται στις υπηρεσίες τους. Το δίκτυο ξεκίνησε πιλοτικά την 1η Οκτωβρίου 2011 τη συστηματική καταγραφή πράξεων βίας με ρατσιστικό κίνητρο και κατέγραψε τις πρώτες επιθέσεις κατά ΛΟΑΤΚΙ ατόμων το 2012. Έκτοτε, οι ετήσιες εκθέσεις του μας δίνουν τα παρακάτω στοιχεία:
Έτος |
2020 |
2019 |
2018 |
2017 |
2016 |
2015 |
2014 |
2013 |
Επιθέσεις κατά ΛΟΑΤΚΙ |
30 |
44 |
27 |
47 |
57 |
185 |
32 |
22 |
Δυστυχώς, παρά την αξιέπαινη προσπάθεια καταγραφής, το προφανές συμπέρασμα είναι ότι δεν γνωρίζουμε πραγματικά την έκταση του φαινομένου, καθώς η καταγραφή φαίνεται να αποτυπώνει μόνο την κορυφή του παγόβουνου. Αυτό δεν είναι πρωτοφανές. Το ίδιο συνέβαινε επί δεκαετίες και με τη σεξουαλική παρενόχληση μέχρι που, το 2020, κάποιες γενναίες ψυχές βρήκαν τη δύναμη να ανοίξουν το θέμα.
Από την άλλη πλευρά, πολύ θετικά είναι τα μηνύματα από τις νεότερες ηλικίες. Στην έρευνα ‘Τι πιστεύουν οι Έλληνες’ τις διαΝΕοσις το 2020 υπέρ του γάμου των ομόφυλων ζευγαριών ήταν η πλειονότητα των νέων 17-24 ετών. Επίσης, ξεπερνούσαν κατά 30,5% τις θετικές γνώμες της ηλικιακής ομάδας των 65+. 29,1% περισσότεροι νέοι (σε σχέση με τους 65+) ήταν υπέρ της υιοθεσίας από ομόφυλα ζευγάρια. Πολύ ενδιαφέρον είναι επίσης ότι από το (όχι μακρινό) 2018, το ποσοστό των νέων που συμφωνούν με το γάμο των ομόφυλων ζευγαριών έχει αυξηθεί κατά 14,6%. Αύξηση, δε, παρατηρείται σε όλες τις ηλικιακές ομάδες. Υπέρ της υιοθεσίας από ομόφυλα ζευγάρια ήταν 15,2% περισσότεροι νέοι το 2020 σε σχέση με το 2018, με αύξηση πάλι σε όλες τις ηλικιακές ομάδες.
Αυτές οι διαπιστώσεις δεν τονίζουν μόνο ένα χάσμα γενεών αλλά και τη (παιδαγωγική) σημασία της ορατότητας.
Αγάπη και μίσος δεν είναι καθόλου αντίθετες έννοιες. Το αντίθετο της αγάπης είναι η αδιαφορία. Το μίσος είναι αντεστραμμένη αγάπη, αγάπη που δεν πραγματώθηκε. Το μίσος περιέχει πάντοτε και το στοιχείο του φόβου.
Alexander Sutherland Neill, Θεωρία και πράξη της αντιαυταρχικής εκπαίδευσης. Μετάφραση Κώστα Λάμπου, εκδόσεις Μπουκουμάνη, 1972
Ακολουθήστε το Money Review στο Google News