Ο ρόλος των κρυπτονομισμάτων στο μέλλον του τραπεζικού συστήματος
Παρατηρώντας την συνεχιζόμενη αύξηση χρήσης και επένδυσης των κρυπτονομισμάτων στο διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα, σημαντικές ερωτήσεις εγείρονται σχετικά με την επίπτωση των εν λόγω επενδυτικών εργαλείων στο τραπεζικό σύστημα. Ερωτήματα όπως πώς οι τράπεζες θα προσαρμόσουν τις υπηρεσίες τους, εάν οι τράπεζες θα δημιουργήσουν τα δικά τους κρυπτονομίσματα, και εάν υπάρχει επίπτωση στον τραπεζικό τομέα, πως αυτό μεταφράζεται για τους πελάτες τους; Στο άρθρο αυτό θα προσπαθήσουμε να δώσουμε όσον το δυνατόν πιο πειστικές απαντήσεις.
Κρυπτονομίσματα, τράπεζες και πελάτες τραπεζών
Είναι αλήθεια ότι με τη εξέλιξη του χρηματοοικονομικού συστήματος αλλά και της σχετικής τεχνολογίας, πολλά άτομα που δεν είχαν πρόσβαση σε χρηματοοικονομικά εργαλεία πριν μια δεκαετία, σήμερα μπορούν να το κάνουν, γεγονός που θα τους βοηθήσει να βελτιώσουν την οικονομική τους κατάσταση περα από τα έσοδα του εργασιακού τους εισοδήματος. Έτσι, τα άτομα αυτά μπορούν να ξεφύγουν από τυχόν χρηματοδοτικούς περιορισμούς που έβαζε το τραπεζικό σύστημα και τώρα με την παρουσία των κρυπτονομισμάτων αυτό αναμένεται να αλλάξει, αφού τα άτομα δεν χρειάζονται να έρχονται σε απευθείας επαφή με την τράπεζα και έτσι να αποφεύγουν να πληρώνουν τραπεζικές προμήθειες για τυχόν αγορές ή επενδυτικές τους αποφάσεις. Αυτό αυξάνει την αβεβαιότητα στον τραπεζικό τομέα λόγω της παρουσίας των καινούργιων συναλλακτικών και επενδυτικών εργαλείων. Η συνεχής αύξηση της παρουσίας τους θα οδηγήσει ώστε η φυσική παρουσία των παραδοσιακών τραπεζών στο χρηματοπιστωτικό τοπίο θα καταστεί απαρχαιωμένη.
Η ικανότητα της αγοράς κρυπτονομισμάτων να προσφέρει σε καταναλωτές, επενδυτές και επιχειρήσεις μια νέα μέθοδο χρηματοδότησης, αυξάνει τον βαθμό που οι τράπεζες νιώθουν μια αυξανόμενη απειλή. Η χρηματοοικονομική κοινότητα προτείνει τα τραπεζικά ιδρύματα να αρχίσουν να υιοθετούν καινούργιες πρακτικές για το πώς θα χρησιμοποιήσουν την τεχνολογία που συνοδεύει την αγορά κρυπτονομισμάτων. Σε διαφορετική περίπτωση αυξάνει η πιθανότητα να πέσουν στην ζώνη όπου η παρουσία τους δεν θα κρίνεται αναγκαία.
Η αντίδραση των τραπεζών
Παγκοσμίως, συγκεκριμένες χώρες είναι αυστηρά ενάντια στην αγορά κρυπτονομσιμάτων, ενώ άλλες είναι αρκετά ανοικτές να βοηθήσουν την παρουσία περισσότερων επενδυτικών ευκαιριών για την δημιουργία πλούτου. Τόσο η Κίνα όσο και το Βιετνάμ έχουν προχωρήσει αρκετά στην απαγόρευση της αγοράς κρυπτονομισμάτων. Για παράδειγμα, η Κεντρική Τράπεζα του Βιετνάμ αναφέρει ότι το Bitcoin και τα άλλα εικονικά νομίσματα δεν είναι αποδεκτά στο αναγνωρισμένο σύστημα συναλλαγών και η χρήση τους από το εγχώριο τραπεζικό σύστημα θα επιφέρει μεγάλα ποσά σε πρόστιμα. Αντίθετα, η Κεντρική Τράπεζα της Αυστραλίας ακολουθεί τον αντίθετο δρόμο. Η παρουσία των ψηφιακών νομσιμάτων δεν εγείρει την ανάγκη κανόνων επίβλεψης. Αντί η κεντρική τράπεζα να εποπτεύει την εν λόγω αγορά, θα ήταν περισσότερο επικερδές να εποπτεύει την βιομηχανία που βοηθά την ανάπτυξη της ψηφιακής αγοράς. Ταυτόχρονα, η ανάπτυξη της αγοράς κρυπτονομισμάτων θα προσφέρει στην ανάπτυξη του τραπεζικού συστήματος μέσω της παρουσίας περισσότερων συναλλακτικών και επενδυτικών ευκαιριών. Στο σχετικό θέμα, η Κεντρική Τράπεζα της Αγγλίας υποστηρίζει ότι εάν η ίδια ή οποιαδήποτε άλλη κεντρική τράπεζα εκδώσει το δικό της ψηφιακό νόμισμα αυτό αναμένεται να έχει πολύ ευρύτερες συνέπειες τόσο για την άσκηση νομσιματικής πολιτικής, όσο και για την σταθερότητα του χρηματοοικονομικού συστήματος. Τα πιο πρόφατα βήματα της Τράπεζας της Αγγλίας δείχνουν ξεκάθαρα ότι η εν λόγω τράπεζα πολύ σύντομα θα προχωρήσει στην έκδοση τέτοιου ψηφιακού νομίσματος (το ίδιο ισχύει και για το άμεσο μέλλον για την κεντρική τράπεζα της Κίνας).
Κρίσιμη ερώτηση: Μπορεί η αγορά των ψηφιακών νομισμάτων να είναι το μέλλον του τραπεζικού συστήματος;
Κατ’αρχήν είναι δύσκολο να απαντήσουμε στην εν λόγω ερώτηση με ένα σίγουρο ναι ή όχι. Αυτό που είναι κρίσιμο είναι οι τράπεζες πρέπει όχι μόνο να ‘κατανοήσουν’ αλλά και να βοηθήσουν την ψηφιακή τεχνολογία της αγοράς κρυπτονομισμάτων, ενώ ταυτόχρονα οι διαχειριστές των εν λόγω ψηφιακών αγορών πρέπει επίσης να κατανοήσουν και να επεκτείνουν τον ρόλο των παραδοσιακών τραπεζικών πρακτικών. Ταυτόχρονα, οι τράπεζες για να αποκομίσουν το μέγιστο των ωφελειών από την υιοθέτηση σχετικών ψηφιακών πλατφορμών θα πρέπει να συνεργασθούν στενά με τις εποπτικές αρχές ώστε να ελαχιστοποιήσουν ή και να εξαλείψουν την παρουσία τυχόν εγκληματικών δραστηριοτήτων που θα μπορούν να χρησιμοποιήσουν τις ψηφιακές αγορές προς ίδιον όφελος.
Συμπέρασμα
Γενικά είναι σχετικά νωρίς για να προτείνουμε την καλύτερη προσέγγιση τόσο για τις ψηφιακές αγορές όσο και για την επίπτωσή τους στον τραπεζικό τομέα. Αυτό όμως που έχει γίνει ξεκάθαρο είναι ότι σημαντικές αλλαγές αναμένονται στο χρηματοπιστωτικό τοπίο. Πολύ σύντομα (ειδικά μετά το τέλος της πανδημίας όπου οι αλλαγές επέρχονται σύντομα) οι ψηφιακές αγορές θα είναι στο προσκήνιο, όπου καινοτόμες ιδέες και μέθοδοι στις χρηματοοικονομικές υπηρεσίες έχουν αρχίσει εντατικά να υιοθετούνται. Το καινούργιο χρηματοπιστωτικό τοπίο θα παρέχει καινούργιες και πιο μαζικές μεθόδους διαχείρισης πληρωμών και επενδυτικών και αποταμιευτικών αποφάσεων. Η τωρινή παρουσία αβεβαιότητας δεν έχει να κάνει τόσο με την παρουσία πιθανών κινδύνων, αλλά με την πιθανότητα χαμένων ευκαιριών. Θα μπορέσει το τραπεζικό σύστημα να προσφέρει τα μέσα καινοτομίας, επενδύσεων και συναλλαγών που περιμένουν οι πελάτες των τραπεζικών ιδρυμάτων; Θα είναι σε θέση να ενσωματώσουν τις καινούργιες τεχνολογίες στο χαρτοφυλάκιο που προσφέρουν; Είναι ξεκάθαρο ότι οι τράπεζες που θα το κατορθώσουν θα έχουν μελλοντική παρουσία στο τραπεζικό τοπίο, οι άλλες θα αποχωρήσουν εμφατικά.
* Ο Νίκος Απέργης είναι Καθηγητής Οικονομικών, Πανεπιστήμιο Πειραιώς και University of Derby.
Ακολουθήστε το Money Review στο Google News
