Με το μολύβι σου γκρέμισε

Το σχολείο είναι βαρετό. Αυτό το ξέρουμε όλοι όσοι μετέχουμε με οποιοδήποτε ρόλο στην εκπαίδευση, είτε ως μαθητές είτε ως γονείς είτε ως εκπαιδευτικοί. Όμως, δε το συζητάμε μεταξύ μας, και παγιώνονται αντιλήψεις μετάθεσης ευθυνών, ενώ η κάθε ομάδα νιώθει αδύναμη να το αντιμετωπίσει – και ίσως είναι. Οι εκπαιδευτικοί συχνά νιώθουν ότι οι μαθητές είναι αδιάφοροι, κακομαθημένοι ίσως, εθισμένοι, ίσως, στις ηλεκτρονικές συσκευές τους, ενώ οι γονείς είναι απόντες. Οι γονείς συμμερίζονται κάποιες από τις ανησυχίες των εκπαιδευτικών αλλά συχνά πιστεύουν ότι και οι εκπαιδευτικοί δεν προσπαθούν αρκετά. Οι δε μαθητές συχνά πιστεύουν ότι τόσο οι εκπαιδευτικοί όσο και οι γονείς τους ζουν στο παρελθόν και δεν έχουν και πολλά χρήσιμα ή ενδιαφέροντα πράγματα να τους διδάξουν.

Τίποτα από αυτά δεν είναι καινούριο, τα ίδια συναισθήματα με μικρές παραλλαγές εμφανίζονται στην εκπαίδευση εδώ και δεκαετίες. Επίσης, τίποτα από αυτά δεν είναι μοναδικό για την Ελλάδα.

Δυστυχώς όμως στην Ελλάδα βρισκόμαστε συστηματικά κάτω από το μέσο όρο στις μαθητικές αποδόσεις σε σχέση με τις άλλες χώρες του ΟΟΣΑ. Στα διαγωνίσματα PISA η Ελλάδα ήταν 7,8% χαμηλότερα από το μέσο όρο στα μαθηματικά το 2018, ενώ η διαφορά μεγάλωνε. Ήταν, δε, χαμηλότερα και στην ανάγνωση και στις επιστήμες.

Σε αυτό το σημείο, ο δημόσιος διάλογος αρχίζει και φθίνει. Μία σειρά από γνωστές δικαιολογίες δε φαίνεται να στέκουν. Οι Έλληνες καθηγητές είναι κατά 12% λιγότερο επιβαρυμένοι από τους συναδέλφους τους. Οι Έλληνες μαθητές είναι 20% λιγότεροι ανά καθηγητή από το μέσο όρο. 26% των μαθητών αντιμετωπίζουν ελλείψεις διδακτικού προσωπικού και 13% ανεπαρκώς εκπαιδευμένο διδακτικό προσωπικό, έναντι μέσω όρων 27% και 15% αντίστοιχα.

Αντί της στείρας απόδοσης ευθυνών, η ΕΛΣΤΑΤ δοκιμάζει κάτι άλλο. Καλεί τους μαθητές όλων των γυμνασίων και λυκείων της χώρας, για τέταρτη φορά σε ένα πανελλήνιο διαγωνισμό στατιστικής. Αν και η ΕΛΣΤΑΤ στα 3 πρώτα χρόνια του διαγωνισμού κατάφερε σχεδόν να διπλασιάσει τους συμμετέχοντες, η συμμέτοχή είναι ακόμη ιδιαίτερα χαμηλή, αντιπροσωπεύοντας μόλις το 0,2% του σχολικού πληθυσμού.

Ο διαγωνισμός είναι ανοιχτός σε όλους τους μαθητές της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και διεξάγεται σε δύο στάδια. Στο πρώτο, μέσω ηλεκτρονικής πλατφόρμας, οι μαθητές διαγωνίζονται τόσο σε βασικές γνώσεις όσο και στη χρήση δεδομένων, ενώ στο δεύτερο στάδιο καλούνται να ετοιμάσουν μία παρουσίαση. Οι δύο νικήτριες ομάδες από κάθε κατηγορία (γυμνασίων και λυκείων) θα διαγωνιστούν σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Οι ομάδες αποτελούνται από 1-3 μαθητές και έναν εκπαιδευτικό.

Η πρόσκληση της ΕΛΣΤΑΤ είναι ανοιχτή μέχρι τις 20/1. Οι εγγραφές μπορούν να γίνουν εδώ. Η ευκαιρία είναι σημαντική καθώς όπως όλοι οι μετέχοντες στην εκπαίδευση γνωρίζουμε οι μαθητές μαθαίνουν καλύτερα εφαρμόζοντας παρά ακούγοντας ή διαβάζοντας. Όπως μου είπε και ένας μαθητής πρόσφατα, κατά τη διάρκεια του τελευταίου lockdown, το μόνο πράγμα πιο βαρετό από το σχολείο είναι η απουσία σχολείου.

Στα παιδιά μας συμβουλές

Δικαίωμά σου είναι να μη νοιαστείς.

Σε όρθια ντουβάρια ν’ αναρριχηθείς

σε ψηλά δέντρα ν’ ανεβείς

Σαν ένας μάστορας καπετάνιος

να μεταχειριστείς το χέρι σου

πάνω στη γη, σαν αστραπή που φεύγει την πισικλέτα σου…

Και τη φωτογραφία του θρησκευτικού δασκάλου σου

με το μολύβι σου γκρέμισε

με ακόντια την κατήχηση

με πράσινο σαρίκι το σκελετό του…

Εσύ το δικό σου παράδεισο

να στήσεις πάνω στο μαύρο χώμα.

Ναζίμ Χικμέτ, 1928. Μετάφραση Στέλιος Μαγιόπουλος. Σύγχρονη Εποχή, Αθήνα 1997.

Ακολουθήστε το Money Review στο Google News