Ο ιός, οι νυχτερίδες και εμείς
Η τάξη των ζώων, που είναι γνωστά ως Χειρόπτερα, κοινώς οι νυχτερίδες, έχει ανάμεικτη φήμη μεταξύ των ανθρώπων. Ορισμένοι άνθρωποι, κυρίως εξαιτίας της απόστασης και της άγνοιας, βρίσκουν τις νυχτερίδες αποκρουστικές και τρομακτικές. Ορισμένοι τις φοβούνται με ή χωρίς λογικά επιχειρήματα. Οι νυχτερίδες κάποιες φορές σφαγιάζονται σε μεγάλους αριθμούς, χωρίς τη δυνατότητα να αμυνθούν, όταν οι άνθρωποι κρίνουν πως είναι καταστροφικές, μη βολικές ή επιθυμητές ως φαγητό.
Η ιδέα της σούπας νυχτερίδας ή μίας ψητής νυχτερίδας μπορεί να ενοχλεί τους Δυτικούς, αλλά αυτό δεν παρηγορεί τις δεκάδες χιλιάδες ιπτάμενες αλεπούδες των οποίων το κυνήγι είναι νόμιμο για το κρέας τους ή ως σπορ στη Μαλαισία τα τελευταία χρόνια. Ή στις νυχτερίδες Mariana που οδηγούνται στη λήθη όχι μόνο εξαιτίας της συρρίκνωσης του πληθυσμού τους στο Γκουάμ και γειτονικά νησιά, αλλά και ενός φιδιού, για το οποίο αποτελούν θήραμα, όπως και της παράδοσης των ανθρώπων του Χαμόρο να τις τρώνε ως γιορτινό γεύμα. Σχεδόν 200 είδη νυχτερίδων ανά τον κόσμο απειλούνται με εξαφάνιση.
Και αυτό το μοτίβο της αντιπάθειας μόνο θα επιδεινωθεί από την πανδημία της Covid-19, εξαιτίας των ενδείξεων ότι οι νυχτερίδες ήταν πιθανότατα η πηγή του νέου κορωνοϊού- εκτός και εάν αναγνωρίσουμε τα οφέλη και τις ομορφιές αυτών πλασμάτων, όπως και τις προλήψεις εναντίον τους.
Στην αρχαία λογοτεχνεία και την παράδοση καταγράφεται μία μακρά λίστα πεποιθήσεων κατά των νυχτερίδων: συμμετείχαν στην αρχέγονη μάχη πουλιών και θηρείων, μπλέκονταν στα μαλλιά των γυναικών, ήταν συνεργοί του Σατανά στην προσπάθειά του να αποκτήσει τον έλεγχο της φύσης των ανθρώπων, ότι το αίμας τους ήταν αντίδοτο στα τσιμπήματα φιδιών και κάθε είδους ανοησία.
Η σύνδεσή τους με τα βαμπίρ δεν είναι μύθος. Τρία είδη μικρών νυχτερίδων του Νέου Κόσμου, έχουν προσαρμοαστεί στο να τρέφονται αποκλειστικά με αίμα πουλιών και κάποιων θηλαστικών, αρχικά της άγριας φύσης, αλλά σήμερα και αγελάδων, αλόγων και ανθρώπων.
Ορισμένοι επίσης κατηγορούν τις νυχτερίδες για τα παθογόνα που φέρουν, συμπεριλαμβανομένου πιθανώς και του SARS-CoV-2. Ο ιός ίσως έφτασε σε εμάς από ένα από τα πολλά είδη νυχτερίδων της νότιας Κίνας. Οι ιοί των νυχτερίδων διαχέονται στους ανθρώπους. Δεν πετούν επάνω μας. Δεν μας ψάχνουν. Φτάνουν σε εμάς όταν εισβάλλουμε στο περιβάλλον των νυχτερίδων, τις φυλακίζουμε, τις σκοτώνουμε ή τις μεταφέρουμε ζωντανές στις αγορές ή έχουμε οποιαδήποτε άλλη παρεμβατική διάδραση μαζί τους. Οι επιστήμονες δεν έχουν ανακαλύψει ακόμη (και ίσως δεν το κάνουν ποτέ με βεβαιότητα) ποια διάδραση ακριβώς έχει φέρει τον κορωνοϊό στην ανθρωπότητα. Αλλά είμαστε σίγουροι ότι δεν ήρθε επειδή κάποια νυχτερίδα πέταξε στη Γουχάν και δάγκωσε κάποιον άνθρωπο στο δάχτυλο.
Ο πιο φονικός για τους ανθρώπους ιός που προέρχεται από τις νυχτερίδες είνα η λύσσα. Την γνωρίζουμε από την εποχή του Δημόκριτου τον 5ο αιώνα Π.Χ. Η θνητότητα στη λύσσα, χωρίς τον εμβολιασμό, είναι σχεδόν 100%. Η λύσσα εξακολουθεί να σκοτώνει δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους ετησίως. Αλλά ποια ήταν η αρχική πηγή της λύσσας πριν περάσουν στους σκύλους ή τα ρακούν; Οι πρώτες απαντήσεις στο μυστήριο ήρθαν το 1911, όταν ο ιός της λύσσας κατεγράφη σε νυχτερίδες από Ιταλό επιστήμονα στη Βραζιλία, που πρόσεξε την παράδοξη λεπτομέρεια ότι ο ιός δεν προκαλεί συμπτώματα νόσου στις νυχτερίδες. Αυτό μας αποκαλύπτει την ισχυρή σχέση ανάμεσα στις νυχτερίδες και τον ιό, η οποία πιθανότατα κατέληξε σε αμοιβαίο όφελος: ένα ασφαλές μέρος για τον ιό, καθόλου συμπτώματα για τον ξενιστή.
Το 1994 ένας νέος περίεργος ιός πέρασε από τις ιπτάμενες αλεπούδες της ανατολικής Αυστραλίας σε άλογα και σκότωσε έναν από τους τρεις ανθρώπους που έδωσαν μάχη να σώσουν αυτά τα άλογα. Οι νυχτερίδες είχαν έρθει από συκιά, τη σκιά της οποίας απολάμβανε το πρώτο από τα μολυσμένα άλογα τρώγοντας χορτάρι στο οποίο είχε περάσει ο ιός. Από το άλογο αυτό πέρασε σε άλλα άλογα και τελικά στους ανθρώπους. Ο ιός έλαβε το όνομα Χέντρα, το προάστιο στο οποίο είχαμε θανάτους αλόγων από τον ιό.
Ο ιός Νίπα, το 1998 στη Μαλαισία, επίσης αναδύθηκε από νυχτερίδες και πέρασε μέσω χοίρων στους ανθρώπους. Σκότωσε ανθρώπους και πήρε το όνομά του επίσης από μία τοποθεσία: ένα χωριό, όπου εντοπίστηκε το πρώτο κρούσμα: ένας 51χρονος εκτροφέας χοίρων.
Ο πρώτος ιός SARS εμφανίστηκε το 2002. Και εκείνος προήλθε από μία νυχτερίδα και άρχισε να μολύνει ανθρώπους στη Σένζεν της Κίνας. Μετά μεταδόθηκε ανησυχητικά γρήγορα σε άλλες χώρες το 2003, αλλά τέθηκε υπό έλεγχο χάρη σε ισχυρά υγειονομικά μέτρα. Σκότωσε 774 ανθρώπους. Η ανακάλυψη της σύνδεσης του SARS με τις νυχτερίδες πριν από δύο χρόνια έδωσε άλλη κατεύθυνση στην έρευνα των επιστημόνων.
Τι ισχύει λοιπόν για τις νυχτερίδες; Πολλά μπορεί να πει κανείς για αυτές. Ένα στα πέντε θηλαστικά στην γη, βάσει του αριθμού των ειδών, είναι νυχτερίδα. Έχουν επίσης σχετικά υψηλό προσδόκιμο όριο ζωής. Εάν οι νυχτερίδες περάσουν τα πρώτα τους γενέθλια, έχουν καλές πιθανότητες να επιβιώσουν έως τα 7 με 8 έτη. Διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στα τροπικά δάση, τρώγοντας τόνους εντόμων κάθε χρόνο. Στην Ταϋλάνδη προστατεύουν καλλιέργειες ρυζιού. Στην Ινδονησία περιορίζουν την απειλή εντόμων για το κακάο.
Παρόλα αυτά σε πολλά μέρη του πλανήτη χάνονται εξαιτίας καταστροφής του περιβάλλοντός τους ή και επειδή τις σκοτώνουν.
© 2020 The New York Times
Ακολουθήστε το Money Review στο Google News
