Μαθαίνοντας πώς να… πεθάνεις στο διαδίκτυο

Καθώς ο Matthew van Antwerpen, 17χρόνος στα προάστια του Ντάλας στο Τέξας,  δυσκολευόταν να συνηθίσει στην ρουτίνα της απομακρυσμένης διδασκαλίας πέρσι, γινόταν ολοένα και πιο απεγνωσμένος. Ψάχνοντας στο ίντερνετ, ανακάλυψε μια ιστοσελίδα με θέμα την αυτοκτονία. 

«Η οποιαδήποτε διασκέδαση ή πρόοδος στην ζωή μου φαίνεται να γίνεται με το ζόρι» έγραψε στο σημείωμά του αφού έγινε μέλος της ιστοσελίδας αυτής. «Ξέρω ότι είναι όλα για να μου αποσπούν την προσοχή, ώστε να περάσει ο χρόνος έως το τέλος».

Η Roberta Barbos, μια 22χρονη φοιτήτρια στο πανεπιστήμιο της Γλασκόβης, έκανε την πρώτη της ανάρτηση σχετικά με έναν χωρισμό που είχε πρόσφατα. Η Shawn Shatto, 25, περιέγραφε πως ένιωθε μίζερη στην δουλειά της σε μια αποθήκη στην Πενσυλβάνια. Και ο Daniel Dal Canto, ένας 16χρονος στην Salt Lake City της Γιούτα, μοιράστηκε τις σκέψεις του σχετικά με την στομαχική του πάθηση, ανησυχώντας πως δεν θα βελτιωθεί ποτέ. Λίγο αφού έγιναν μέλη της ιστοσελίδας αυτής, κανείς τους δεν ήταν ζωντανός.

Οι περισσότερες σελίδες με θέμα την αυτοκτονία έχουν να κάνουν με την αποτροπή αυτής της ενέργειας. Η συγκεκριμένη – η οποία δημιουργήθηκε τον Μάρτιο του 2018 από δύο άνδρες οι οποίοι αυτοαποκαλούνται Marquis και Serge – παρέχει οδηγίες για το πως μπορεί κανείς ακριβώς να αυτοκτονήσει. Τα 4 αυτά μέλη ήταν μερικά από τα χιλιάδες ανά τον κόσμο. Σε πλατφόρμες, σε ζωντανές επικοινωνίες (live chats) και σε προσωπικά μηνύματα, οι συζητήσεις έχουν να κάνουν με μεθόδους αυτοκτονίας, όπως η λήψη δηλητηρίου, η χρήση όπλων και αερίων και ο απαγχονισμός. Οι συμμετέχοντες συστηματικά παροτρύνουν ο ένας τον άλλο καθώς μοιράζονται τρόπους με τους οποίους μπορεί κανείς να αυτοκτονήσει, αναρτώντας εμψυχωτικά μηνύματα, χαρούμενες φατσούλες και επαινετική κριτική για τους «γενναίους» και τους «ήρωες» οι οποίοι πραγματοποιούν αυτές τις πράξεις. 

Αν και τα μέλη είναι ανώνυμα, οι New York Times εντόπισαν 45 οι οποίοι είχαν αυτοκτονήσει στις ΗΠΑ, στο Ηνωμένο Βασίλειο, την Ιταλία, τον Καναδά και την Αυστραλία – και διαπίστωσαν επίσης πως η λίστα μάλλον είναι μακρύτερη. Πάνω από 500 μέλη είχαν αναρτήσει «αποχαιρετιστήρια μηνύματα» ανακοινώνοντας το πως και πότε σκόπευαν να τελειώσουν την ζωή τους, και μετά έπαυαν να αναρτούν. Τα περισσότερα μηνύματα ανέφεραν την χρήση ενός συντηρητικού επεξεργασίας και διατήρησης κρέατος, παρατήρησαν οι New York Times. Προωθώντας το ως δηλητήριο, η ιστοσελίδα έχει καταφέρει να φέρει σε άνοδο έναν τρόπο αυτοκτονίας ο οποίος ανησυχεί πολύ τους ιατροδικαστές. 

«Είναι αηδιαστικό το πως κάποιος θα δημιουργούσε μια πλατφόρμα με αυτόν τον σκοπό», αναφέρει ο Δρ. Daniel Reidenberg, ο εκτελεστικός διευθυντής της μη κερδοσκοπικής οργάνωσης Suicide Awareness Voices of Education. «Αδιαμφησβήτητα, αυτή η ιστοσελίδα, ο τρόπος με τον οποίο την δημιούργησαν, την λειτουργούν και επιτρέπουν την λειτουργεία της, είναι άκρως επικίνδυνη».  

Αν και 10 από τις προαναφερθείσες αυτοκτονίες έχουν δημοσιοποιηθεί, η έρευνα των New York Times αποκάλυψε την ευρύτερη έκταση του φαινομένου αυτού. Αναλυτές ερεύνησαν πάνω από 1,2 εκατομμύρια μηνύματα, εξέτασαν τις διαδικτυακές ιστορίες μελών, επεξεργάστηκαν χιλιάδες σελίδες από αστυνομικά και ιατροδικαστικά αρχεία, και πήραν συνέντευξη από δεκάδες οικογένειες οι οποίες έμειναν πίσω. 

Η ιστοσελίδα λαμβάνει, κατά μέσο, όρο 6 εκατομμύρια προβολές τον μήνα – τετραπλάσιες από τις προβολές που έχει η ιστοσελίδα την ΜΚΟ National Suicide Prevention Lifeline, σύμφωνα με το Similarweb, μια σελίδα ανάλυσης διαδικτυακών πληροφοριών. Σύμφωνα με μια έρευνα της σελίδας πέρσι, τα περισσότερα μέλη είχαν αντιμετωπίσει μια ψυχική ασθένεια και ήταν 30 ετών ή πιο νέα. Αυτές οι πληροφορίες συμβαδίζουν με τη δημογραφική ομάδα  των ΗΠΑ – από 15 έως 24 ετών – η οποία παρουσίασε την σημαντικότερη αύξηση αυτοκτονιών από το 2009 έως και το 2019, σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα δεδομένα. 

Ο Matthew φαινόταν να περιμένει με ανυπομονησία το μέλλον. Αυτός και ο αδερφός του σχεδίαζαν ένα ταξίδι με το αυτοκίνητο. Είχε στείλει την αίτησή του στο πανεπιστήμιο Texas A&M και ήθελε να γίνει δημόσιος συνήγορος. Η μητέρα του, Sharon Luft, θυμόταν πως της έλεγε ότι «θέλω να βοηθήσω τον κόσμο».

Μέσα σε 29 μέρες μόνο, έγινε μέλος της ιστοσελίδας, έμαθε για το δηλητήριο το οποίο χρησιμοποιείτο και έδωσε τέλος στη ζωή του. 

«Ο γιός μου αυτοκτόνησε στα 17 μόλις πριν 2 εβδομάδες», ανέφερε η κα. Luft σε μια ανάρτησή της στο twitter. «Του είπαν τον τρόπο και τον ενθάρρυναν αφού απέκτησε πρόσβαση στο δηλητήριο». 

«Σας παρακαλώ, βοηθήστε με», έγραψε, και έγινε ακόμα ένας γονιός μαζί με άλλους που υποστηρίζουν την απαγόρευση της ιστοσελίδας, οι οποίοι έχουν δημιουργήσει το κίνημα Κύρωσης Αυτοκτονίας (Sanctioned Suicide). 

Η Αυστραλία, η Γερμανία και η Ιταλία κατάφεραν να απαγορεύσουν την λειτουργία της ιστοσελίδας εντός των συνόρων τους, αλλά αμερικανικές υπηρεσίες υποβολής του νόμου, νομοθέτες και εταιρείες τεχνολογίας φαίνεται να διστάζουν να λάβουν δράση. Οι ομοσπονδιακοί νόμοι προστατεύουν τους λειτουργούς ιστοσελίδων από την ευθύνη σχετικά με αναρτήσεις διαφόρων χρηστών. 

Οι Marquis και Serge έχουν υποσχεθεί να καταβάλουν κάθε προσπάθεια διατήρησης της λειτουργείας της ιστοσελίδας τους. Σε αναρτήσεις του, ο Marquis έχει αναφέρει πως η ιστοσελίδα λειτουργεί σύμφωνα με αμερικανικούς νόμους και πως δεν ενθαρρύνει ούτε βοηθάει την πραγματοποίηση αυτοκτονιών. Αναφέρει πως η ιστοσελίδα είναι υπέρ της ελευθερίας της επιλογής, επιτρέποντας στους χρήστες να αποφασίσουν εάν θα ζήσουν ή όχι. 

Δίνοντάς τους ένα όπλο

Ο Daniel Dal Canto, ένας έφηβος στο λύκειο, ανακάλυψε την ιστοσελίδα μην έχοντας γνώσεις σχετικά με την αυτοκτονία. Τρία χρόνια νωρίτερα, υπέφερε από κατάθλιψη, γεγονός το οποίο ενθάρρυνε τους γονείς του να τον υποβάλλουν σε μήνες θεραπείας και φαρμακευτικής αγωγής. Τώρα, έχει ένα μουσικό συγκρότημα, παίζει ηλεκτρονικά παιχνίδια με τους φίλους του και παίρνει πολύ υψηλούς βαθμούς. Ο 16χρονος φαινόταν να τα πηγαίνει καλά. 

Όμως τον Σεπτέμβριο του 2019, ο Daniel, εκφράζοντας τις αγωνίες του για έναν στομαχικό πόνο, άρχισε να μαζεύει πληροφορίες από την ιστοσελίδα. 

Η σελίδα αυτή εμφανίστηκε στο διαδίκτυο αφού το Reddit «έκλεισε» μια ομάδα τα μέλη της οποίας αντάλλασσαν πληροφορίες σχετικά με μεθόδους αυτοχειρίας. Το Reddit απαγόρευσε τέτοιες συζητήσεις, και την ίδια γραμμή ακολούθησαν και άλλες πλατφόρμες. Ο Serge, μετά από την δημιουργία της δικής τους ιστοσελίδας, ανέφερε πως έφτιαξαν αυτήν την σελίδα γιατί «δεν ήθελαν να δουν αυτή την κοινότητα να διασπάται και να εξαφανίζεται».

Στην ιστοσελίδα τους, ο Daniel μπορούσε να αναζητήσει μια «σειρά» πληροφοριών, ένα πίνακα δεδομένων τα οποία είναι συνδεδεμένα με μεθόδους αυτοκτονίας και τα οποία είχαν συντεθεί από μέλη της ιστοσελίδας.

Σε αναρτήσεις, οι Marquis και Serge υπογράμμισαν τις δικές τους δυσκολίες. «Ποτέ δεν βρήκα ένα λόγο για να βρίσκομαι εδώ», έγραψε ο Serge. Ο Marquis ανέφερε πως «αυτή η κοινότητα δημιουργήθηκε ως ένα μέρος στο οποίο τα μέλη της μπορούν να μιλήσουν ελεύθερα για τους προβληματισμούς τους χωρίς να ανησυχούν για το αν θα τους ‘σώσει’ κάποιος ή χωρίς να χρειάζεται να δώσουν άδειες υποσχέσεις».

Ενώ μερικά μέλη που κατέφυγαν στην ιστοσελίδα λένε ότι υποφέρουν από σωματικούς πόνους, τα περισσότερα μέλη αναφέρουν ψυχικές ασθένειες. Περίπου τα μισά από αυτά τα μέλη είναι 25 χρονών και νεότερα, όπως αποδεικνύει και η έρευνα. Μερικά ήταν και ανήλικα.

Για πολλά άτομα, οι αυτοκτονικές τάσεις και σκέψεις κάποια στιγμή θα περάσουν, δηλώνουν οι ειδικοί. Ωστόσο, προειδοποιούν ότι οι άνθρωποι είναι πιο πιθανό να επιχειρήσουν να αυτοκτονήσουν αν μάθουν για μεθόδους και πειστούν ότι αυτό είναι το σωστό. «Είναι σαν κάποιος να πιάνει καβγά στον δρόμο και εσύ να του δίνεις ένα όπλο», δηλώνει ο Δρ. Mattew Nock, ένας ερευνητής αυτοχειριών στο Πανεπιστήμιο Harvard. 

Η κανονικοποίηση της αυτοχειρίας 

Αν και στην ιστοσελίδα γίνεται συζήτηση για τα οφέλη του να μείνει κανείς στην ζωή, υπάρχουν πολλά περισσότερα για τους λόγους για να πεθάνει κανείς. 

Μέσα σε εβδομάδες, ο Daniel κατέληξε να χρησιμοποιεί το συντηρητικό νιτρώδες νάτριο, μια από τις πιο πολυσυζητημένες ουσίες της ιστοσελίδας. Τα μέλη μοιράζονταν πληροφορίες σχετικά με την χρήση του.

Αμέσως αφού εξέφρασε την αβεβαιότητά του, ένα άλλο μέλος της ιστοσελίδας έκανε μια ανάρτηση και ανέφερε πως «κάθε φορά που όριζα μια ημερομηνία αναστατωνόμουν. Κατέληγα να την μεταθέτω, αλλά δεν θα μπορώ να το κάνω αυτό για πάντα. Δεν νομίζω ότι κάνεις κάτι λάθος. Κουράγιο». 

Στις 3 Οκτωβρίου, ο Daniel ανέβασε μια φωτογραφία του μπουκαλιού το οποίο περιείχε το δηλητήριο-συντηρητικό και ανακοίνωσε πως θα έκανε απόπειρα αυτοκτονίας αυτό το σαββατοκύριακο. Αλλά μια διαφωνία με τους γονείς του τον παρακίνησε να μεταθέσει τα σχέδιά του. Αργότερα εκείνο το βράδυ, ευχαρίστησε όλα τα μέλη για «τις καλές ευχές τους».

Στις 02:30 π.μ., η μητέρα του πήγε να ελέγξει πως είναι ο Daniel. Εκεί ήταν, νεκρός στο κρεβάτι του. 

Ζητήματα δικαιοδοσίας

Τον Δεκέμβριο του 2019, ένας ιατροδικαστής στην Αγγλία ζήτησε την διεξαγωγή έρευνας αφού ανακάλυψε πως μέλη της ιστοσελίδας είχα οδηγήσει μια νεαρή κοπέλα στην αυτοκτονία. Γερμανοί ερευνητές είχαν ήδη αρχίσει μια μελέτη, καθώς ανησυχούσαν για τις επιπτώσεις στα παιδιά. Και η Επιτροπή eSafety της Αυστραλίας κοιτούσε διεξοδικά το θέμα επί μήνες.

Η ιστοσελίδα μεταφέρθηκε σε νέο σέρβερ. Τον Μάρτιο του 2020, αφού η σελίδα είχε αφαιρεθεί από της ηλεκτρονικές αναζητήσεις στην Γερμανία, η εταιρεία η οποία την φιλοξενούσε απείλησε πως θα την κατεβάσει. Για ακόμη μια φορά, η σελίδα μεταφέρθηκε. 

«Έχουμε προετοιμαστεί για τα χειρότερα εδώ και χρόνια», έγραψε ο Marquis τον Νοέμβριο του 2020, «και είμαστε βέβαιοι ότι ακόμα και αν προγραμμάτιζαν όλες αυτές τις ενέργειες αφαίρεσης της σελίδας την ίδια στιγμή, το οποίο είναι απίθανο, θα μπορούσαμε να είμαστε ξανά στον αέρα μέσα σε 24 ώρες».

Όταν ρωτήθηκε για την σελίδα, μια εκπρόσωπος της Google, η Lara Levin, ανέφερε πως η Google προσπαθεί να προστατεύσει αβοήθητα μέλη, διασφαλίζοντας ότι οι γραμμές βοήθειας κατά της αυτοκτονίας είναι ορατές στο διαδίκτυο. Ωστόσο, είπε, «εξισορροπούμε αυτή την ασφάλεια που παρέχουμε στον κόσμο με την αφοσίωσή μας στην ελεύθερη πρόσβαση σε πληροφορίες».

Η Jackie Bieber πήγε στο γραφείο του δικηγόρου της περιφέρειας στην Κομητεία York, Πενσυλβάνια, τον Ιούλιο του 2019, παρακαλώντας τις αρχές να ερευνήσουν τον θάνατο της κόρης της, Shawn Shatto, 2 μήνες νωρίτερα. Στην Πενσυλβάνια, η παροχή βοήθειας στην απόπειρα αυτοκτονίας θεωρείται έγκλημα.

Όταν η κα Shatto έκανε μια ανάρτηση σχετικά με την επιθυμία της να πεθάνει επειδή μισούσε την δουλειά της στην Amazon, μέλη της ιστοσελίδας εξέφρασαν την συγκατάθεσή τους. Όταν εξέφρασε την ανησυχία της σχετικά με την προσήλωση στον στόχο της, τα υπόλοιπα μέλη την διαβεβαίωσαν ότι βρίσκεται στον σωστό δρόμο. Και όταν ανακοίνωσε πως αισθανόταν «τρομοκρατημένη» αφού κατανάλωσε το δηλητήριο, πολλοί της ευχήθηκαν «καλό ταξίδι».

Η αστυνομία είπε στην κα Bieber ότι δεν είχαν δικαιοδοσία εάν τα μέλη ζούσαν εκτός της πολιτείας. 

Ψάχνοντας τους Serge και Marquis

Ο άνδρας ο οποίος αυτοαποκαλείται Serge ονομάζεται Diego Joaquin Galante, και ο Marquis είναι ο Lamarcus Small. Δημοσιογράφοι συνέδεσαν στοιχεία σχετικά με τις αρμοδιότητές τους στην σελίδα από έγγραφα με οικονομικές πληροφορίες και εγγραφές τα οποία είχαν δημοσιευτεί από χάκερς, από την διαδικτυακή τους δραστηριότητα, από δημόσια έγγραφα συμπεριλαμβανομένου του ποινικού μητρώου τους, και από συνεντεύξεις που είχαν δώσει. Στοιχεία δείχνουν πως ο κ. Galante, 29, διαμένει σε ένα διαμέρισμα με την οικογένειά του στο Μοντεβιδέο της Ουρουγουάης – με τα πολλά αδέρφια του, την μητέρα του και τον πατέρα του, ο οποίος είναι δικηγόρος. Ο κ. Small, 28, ζει με την μητέρα του και τον αδερφό του σε ένα μια μονοκατοικία στο Χάντσβιλ της Αλαμπάμα.

Ο κ. Small είπε πως δεν γνώριζε πως βρέθηκαν το όνομά του, η διεύθυνσή του και το τηλέφωνό του σε ένα τιμολόγιο στο όνομα της ιστοσελίδας. Υπέθεσε πως οι πληροφορίες αυτές κλάπηκαν. Ο κ. Galante αρχικά είπε πως δεν γνώριζε τίποτα για την ιστοσελίδα. Μερικές μέρες αργότερα, αναγνώρισε πως είχε κάνει αναρτήσεις χρησιμοποιώντας το όνομα Serge, αλλά αρνήθηκε πως είναι δημιουργός ή διαχειριστής της σελίδας. 

Τον Ιανουάριο, ο Robert Davis, ανώτατος αντιπρόεδρος της Epik, της εταιρείας η οποία φιλοξενούσε την ιστοσελίδα και παραβιάστηκε από χάκερς, διάβασε την ανάρτηση της κα Luft στο twitter η οποία έκανε έκκληση για βοήθεια. Η εταιρεία Epik σταμάτησε την συνεργασία με την σελίδα, αφαιρώντας την από το διαδίκτυο. 

Μέσα σε μερικές μέρες, η σελίδα βρισκόταν ξανά στο ίντερνετ, με ένα κάπως διαφορετικό όνομα. Καθώς περνούσαν οι μήνες, όλο και περισσότερα μέλη έκανα απόπειρες αυτοκτονίας. Ένας 21χρονος ναυαγοσώστης έξω από το Βανκούβερ. Ένας 25χρονος παίκτης ηλεκτρονικών παιχνιδιών στο Πόρτανταουν της Βόρειας Ιρλανδίας. Ένας 31χρονος μουσικός στο Κάνσας Σίτι, στο Μιζούρι. Ένας 18χρονος μαθητής στην Ιταλία. 

Και μόλις φέτος το φθινόπωρο, ένας 30χρονος άνδρας στο Γκρέιπβαιν στο Τέξας. Πρόσφατα απολυμένος και διανύοντας έναν χωρισμό, συνάντησε την σελίδα, κάνοντας την πρώτη του ανάρτηση τον Σεπτέμβριο. 3 μέρες αργότερα, είχε φύγει.  

«Ο γιός μου έκανε απόπειρα αυτοκτονίας στα 17… πριν 2 εβδομάδες. Του είπαν πως να το κάνει, τον ενθάρρυναν αφού πήρε το δηλητήριο» 

Οι Emma Bubola, Aditya Jaishankar, Aaron Krolik, Gerardo Lissardy, Aimee Ortiz και Morven Quin συνέβαλαν στο άρθρο. 

Copyright

2021 New York Times

Ακολουθήστε το Money Review στο Google News