Mπορεί το βασικό εισόδημα να αλλάξει ζωές;
Tης SallyMcGrane
Από τα γραφεία της start-up του στο Βερολίνο ο Μίχαελ Μπομεγιερ έδειξε το δρόμο για «σπιτικό» καφέ. «Αφού πρέπει να καθόμαστε έξω, ας έχουμε και καφέ», λέει ο 36χρονος επιχειρηματίας και ιδρυτής του ιστότοπου «My Basic Income». «Πρέπει να έχουμε κάποιες απολαύσεις».
Το να απολαμβάνεις τη ζωή δεν είναι κάτι ασήμαντο για τον κ. Μπόμεγιερ, τους οποίου η πειραματική πλατφόρμα έχει έως τώρα δώσει σε περισσότερους από 650 ανθρώπους, τυχαία επιλεγμένους, 1.000 ευρώ το μήνα για έναν χρόνο, χωρίς όρους- απλώς και μόνο για να δοκιμάσει μία υπόθεση. Αυτή είναι πως αυτό που χρειάζονται οι άνθρωποι για να διαπρέψουν δεν είναι περισσότερα χρήματα, αλλά περισσότερη ασφάλεια και πως ένα άνευ όρων βασικών εισόδημα- ένα μηνιαίο ποσό που θα καλύπτει τα προς το ζην και το οποίο θα δίδεται από την κυβέρνηση σε όλους- μπορεί να το διασφαλίσει αυτό.
Η ιδέα φαίνεται λογική στη Γερμανία, μία πλούσια χώρα, η οποία δαπανά το 1/3 του ΑΕΠ της σε ένα ισχυρό κοινωνικό κράτος. Στα έξι χρόνια που ο κ. Μπόμεγιερ έχει ζητήσει δωρεές, το My Basic Income έχει αντλήσει περί τα 8 εκατ. ευρώ σε δωρεές.
Τώρα μετά την κυκλοφορία του best seller, στο οποίο περιγράφει λεπτομερώς τις εμπειρίες ανθρώπων που έλαβαν τα χρήματα- από μία κληρονόμο ξενοδείων έως έναν άστεγο- ο κ. Μπόμεγιερ και η ομάδα του έχουν ενώσει δυνάμεις με το γερμανικό Institute for Economic Research στο Βερολίνο για μία μελέτη. Στο πλαίσιο του πιλοτικού αυτού προγράμματος 120 τυχαία επιλεγμένοι άνθρωποι θα λάβουν 1.200 ευρώ το μήνα για τρία χρόνια. Όταν έγινε η πρόσκληση για αιτήσεις τον Αύγουστο, ένα εκατομύριο άνθρωποι ανταποκρίθηκαν σε λιγότερο από τρεις ημέρες.
Για τον Γιούργκεν Σουπ, senior research fellow στο ινστιτούτο, ο αριθμός των αιτήσεων δεν προκάλεσε τόση έκπληξη όσο εκείνος των δωρητών. Κυρίως με ενθουσίασε το γεγονός ότι οι άνθρωποι έδειναν χρήμα χωρίς αντάλλαγμα για να στηρίξουν την ιδέα» λέει ο κ. Σουπ, ο οποίος θα επιβλέπει το πρόγραμμα.
Ανεξάρτητα από το εάν δαπάνησαν, αποταμίευσαν, επένδυσαν ή χάρισαν τα χρήματα, όλοι όσοι μίλησαν για το βιβλίο του κ. Μπόμεγιερ είπαν ότι οι μηνιαίες πληρωμές τους έκαναν να αισθανθούν καλύτερα. «Το αποκαλούμε το συναίσθημα του βασικού εισοδήματος» είπε ο κ. Μπόμεγιερ. Το μήνυμα είναι «αξίζουμε όλοι εξίσου το να υπάρχουμε».
Οι υπέρμαχοι του βασικού εισοδήματος υποστηρίζουν ότι προσφέρει ασφάλεια σε καιρούς παγκόσμιας αναταραχής, όπως η πανδημία. Για την Τζούντθι Φίλιπ, 40χρονη σχεδιάστρια θεατρικών κοστουμιών στο Βερολίνο, το βασικό εισόδημα που έλαβε φέτος ήταν αυτό που τη βοήθησε να μην αλλάξει καριέρα, μετά την ακύρωση όλων των δουλειών της. «Μου έδωσε την ελευθερία να μην αναζητήσω άλλη δουλειά. Επίσης έχω μία 4χρονη κόρη, ο παιδικός σταθμός ήταν κλειστός και είχα την ευκαιρία να περάσουμε περισσότερο χρόνο μαζί».
Ύστερα από έναν χρόνο ως φοιτητής σε πρόγραμμα ανταλλαγής στο Μίσιγκαν ο κ. Μπόμεγιερ επέστρεψε στην πατρίδα του και λάνσαρε ένα online κέντρο διανομής. Στα 29 αποχώρησε από την ημερήσια εργασία για την συγκεκριμένη επιχείρηση, αλλά συνέχιζε να λαμβάνει περί τα 1.000 ευρώ μηνιαίως σε κέρδος. Σύντομα παρατήρησε αλλαγές: Η σχέση του με τη σύντροφό του βελτιώθηκε. Τα χρόνια προβλήματα στο στομάχι έφυαν. Άρχισε να αναρωτιέται εάν ένα βασικό εισόδημα, όπως αυτό, που είχε εκείνος, μπορούσε να βοηθήσει άλλους ανθρώπους να βρουν περισσότερη ισορροπία στη ζωή τους.
Έξι χρόνια μετά ο κ. Μπόμεγιερ καταλήγει στο να πιστεύει ότι ένα βασικό εισόδημα μπορεί να προσφέρει λύσεις σε μία ευρεία γκάμα κοινωνικών προβλημάτων, όπως η ψυχολογική εξάντληση, η υπερκατανάλωση που καταστρέφει το περιβάλλον ή ακόμη και δεξιόστροφος λαϊκισμός. Βεβαίως, λέει, ο μόνος τρόπος να δεις εάν το βασικό εισόδημα αποδίδει είναι να το δοκιμάσεις. «Πραγματικά θέλουμε να το ανακαλύψουμε αυτό» λέει. «Θα ήμουν ευτυχής ακόμη και εάν αποδειχθεί κακή ιδέα. Θα ήμουν ελεύθερος να κάνω κάτι άλλο».
© 2020 The New York Times
Ακολουθήστε το Money Review στο Google News
