Εκεί όπου η υπερθέρμανση του πλανήτη θεωρείται «αναγέννηση»
Pevek, Ρωσία – Ένα ανακαινισμένο λιμάνι. Ένα νέο εργοστάσιο παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Φρεσκοστρωμένοι δρόμοι. Και λεφτά που περίσσευαν για την επισκευή της βιβλιοθήκης και την κατασκευή ενός νέου παραλιακού δρόμου κατά μήκος της ακτής του Αρκτικού Ωκεανού.
Παγκοσμίως, η κλιματική υπερθέρμανση είναι μια αργή και ύπουλη καταστροφή.
Αλλά στο Pevek, μια μικρή πόλη – λιμάνι στον βορρά της Ρωσίας που εκμεταλλεύεται την άνθηση της ναυτιλίας στην Αρκτική, το θερμό κλίμα αποτελεί ένα μπόνους.
«Θα το έλεγα αναγέννηση» δηλώνει η Valentina Khristoforova, επιμελήτρια στο μουσείο τοπικής ιστορίας. «Βρισκόμαστε σε μια νέα εποχή».
Στη Ρωσία, η καλλιεργήσιμη γη επεκτείνεται, με τους αγρότες να φυτεύουν καλαμπόκι σε περιοχές της Σιβηρίας, όπου στο παρελθόν δεν φύτρωνε τίποτα. Οι λογαριασμοί για τη θέρμανση μειώνονται και οι ψαράδες βρήκαν ένα νέο πόλο αλιευμάτων στον Αρκτικό Ωκεανό κοντά στην Αλάσκα.
Πουθενά οι προοπτικές δεν φαίνονται πιο ευοίωνες από ό,τι στον βορρά της Ρωσίας, όπου η ραγδαία αύξηση της θερμοκρασίας έχει δημιουργήσει νέες δυνατότητες, όπως έργα εξόρυξης και ενέργειας. Ίσως το πιο σημαντικό είναι η προοπτική -ήδη από το επόμενο έτος- της ναυσιπλοΐας στον Αρκτικό Κύκλο καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου, με ειδικά σχεδιασμένα πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων «κατηγορίας πάγου», τα οποία προσφέρουν μια εναλλακτική λύση στη Διώρυγα του Σουέζ.
Η πολιτική του Κρεμλίνου για την κλιματική αλλαγή είναι αντιφατική. Δεν αποτελεί σημαντικό θέμα στο εσωτερικό. Ωστόσο, έχοντας υπόψη τη διεθνή εικόνα της Ρωσίας, ο πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν υποσχέθηκε πρόσφατα ότι η Ρωσία, ο τέταρτος μεγαλύτερος εκπομπός αερίων του θερμοκηπίου και ένας τεράστιος παραγωγός ορυκτών καυσίμων, θα καταστεί ουδέτερη ως προς τον άνθρακα έως το 2060.
Ευτυχώς για το Pevek και άλλες παρόμοιες περιοχές, η ρωσική προσέγγιση φαίνεται να είναι η εξής: Γιατί να μην εκμεταλλευτούμε τις εμπορικές ευκαιρίες που προσφέρει η κλιματική αλλαγή τώρα;
Σε όλη τη ρωσική Αρκτική, μια κοινοπραξία εταιρειών (που υποστηρίζεται από την κυβέρνηση) βρίσκεται στη μέση ενός σχεδίου επένδυσης 735 δισ. ρουβλιών ή αλλιώς περίπου 10 δισ. δολαρίων, σε διάστημα πέντε ετών, αναπτύσσοντας το «Northeast Passage», μια ναυτιλιακή λωρίδα μεταξύ του Ειρηνικού και του Ατλαντικού, την οποία οι Ρώσοι αποκαλούν Βόρεια Θαλάσσια Διαδρομή. Σκοπεύουν να προσελκύσουν τη διεθνή ναυτιλία (μεταξύ Ασίας και Ευρώπης), η οποία τώρα διασχίζει τη Διώρυγα του Σουέζ και να επιτρέψουν τις εξορυκτικές και τουριστικές επιχειρήσεις.
Το ελάχιστο ύψος του πάγου στον Αρκτικό Ωκεανό το καλοκαίρι είναι περίπου κατά 1/3 λιγότερο από τον μέσο όρο της δεκαετίας του ‘80 (όταν ξεκίνησε η παρακολούθηση των στοιχείων) δήλωναν πέρυσι ερευνητές του Εθνικού Κέντρου Δεδομένων Χιονιού και Πάγου, με έδρα το Κολοράντο. Ο ωκεανός έχει χάσει σχεδόν 2,5 εκατ. τετραγωνικά χιλιόμετρα πάγου και αναμένεται να είναι ως επί το πλείστον χωρίς πάγο το καλοκαίρι, ακόμη και στον Βόρειο Πόλο, περίπου στα μέσα του αιώνα.
Προτού το λιώσιμο των πάγων και κατ’ επέκταση οι οικονομικές δυνατότητες έρθουν στο επίκεντρο της προσοχής, το Pevek ήταν ένα από τα πολλά ετοιμοθάνατα «φυλάκια» της σοβιετικής αυτοκρατορίας, το οποίο βρισκόταν στον δρόμο για να γίνει πόλη – φάντασμα.
Ιδρύθηκε τη δεκαετία του ‘40 ως στρατόπεδο γκουλάγκ για την εξόρυξη κασσίτερου και ουρανίου, με έναν μεγάλο αριθμό κρατουμένων να πεθαίνει.
Τα προηγούμενα επιχειρηματικά σχέδια για το Pevek απέτυχαν και η πόλη κατά κύριο λόγο εγκαταλείφθηκε. Ο πληθυσμός είχε υποχωρήσει σε περίπου 3.000 έναντι 25.000 την εποχή της Σοβιετικής Ένωσης. Αλλά με την υπερθέρμανση του πλανήτη, ο τροχός της τύχης γύρισε και ο πληθυσμός έχει αυξηθεί κατά περίπου 1.500 άτομα, δικαιώνοντας την στρατηγική του Κρεμλίνου για προσαρμογή στην αλλαγή -δαπανούμε όπου χρειάζεται και βγάζουμε κέρδη όπου είναι δυνατόν.
Η συγκεκριμένη πολιτική έχει δεχθεί κριτική. «Η Ρωσία μιλάει για τα πλεονεκτήματα της προσέγγισής της προσαρμογής, επειδή θέλει να αξιοποιήσει πλήρως τις εμπορικές δυνατότητες των ορυκτών καυσίμων της» δήλωσε η Marisol Maddox, αναλύτρια Αρκτικής στο Διεθνές Κέντρο Μελέτης «Woodrow Wilson» στην Ουάσιγκτον.
Συνολικά, πρόσθεσε, για τη Ρωσία «τα στοιχεία δείχνουν ότι οι κίνδυνοι υπερτερούν κατά πολύ των κερδών, ανεξάρτητα από το πόσο αισιόδοξη είναι η “γλώσσα” της ρωσικής κυβέρνησης».
Η Rosatom, η ρωσική πυρηνική εταιρεία που συντονίζει τις επενδύσεις στη ναυτιλιακή λωρίδα, υποστήριξε ότι οι κυβερνητικές πρωτοβουλίες ναι μεν ωφελούνται από την κλιματική αλλαγή, αλλά θα βοηθήσουν στην καταπολέμησή της, μειώνοντας τις εκπομπές από πλοία που πλέουν μεταξύ Ευρώπης και Ασίας κατά 23%, σε σύγκριση με την πολύ μεγαλύτερη διαδρομή του Σουέζ.
Η κίνηση των πλοίων στην Αρκτική αυξήθηκε κατά περίπου 50% πέρυσι, αν και εξακολουθεί να αντιστοιχεί στο μόλις 3% της κίνησης μέσω της Διώρυγας του Σουέζ. Αλλά ένα δοκιμαστικό ταξίδι τον περασμένο Φεβρουάριο, με ένα ειδικά ενισχυμένο εμπορικό σκάφος, απέδειξε ότι είναι εφικτή η διέλευση και τον χειμώνα, δήλωσε στα ρωσικά μέσα ενημέρωσης ο Yuri Trutnev, αντιπρόεδρος της κυβέρνησης.
«Θα απομακρύνουμε σταδιακά τις μεταφορές από τη Διώρυγα του Σουέζ» σημείωσε ο κ. Trutnev. «Μια δεύτερη εναλλακτική για την ανθρωπότητα σίγουρα δεν θα ενοχλήσει κανέναν».
Ωστόσο, η Olga Platonova, βιβλιοθηκάριος στο Pevek, μετανιώνει για κάτι: «Είναι κρίμα που τα εγγόνια και τα δισέγγονά μας δεν θα δουν τον παγωμένο Βορρά, όπως τον ζήσαμε εμείς».
Copyright:
2021 The New York Times
Διαβάστε επίσης:
Ο πλανήτης που επιβίωσε μετά τον θάνατο του ήλιου
Τι γυρεύει μία πράσινη εταιρεία στην πολιτεία του πετρελαίου
Το μικροσκοπικό χωριό που προκαλεί ρύπανση μεγαλούπολης
Ακολουθήστε το Money Review στο Google News
